Pazar, 27 Mart 2016 17:11

Çelikli Örgü Kumaş Analizi Özel

Öğeyi Oyla
(0 oy)

Çelikli örgüler yapı olarak esneme özelliği az olan kalın ve ser tutuma sahip örgülerdir. Genellikle dış giyim olarak kullandığımız triko, etek, ceket yapımında kullanılmaktadır. Çelikli örgüler iki şekilde üretilir.

Tek Çelik Örgü :Bu örgüler bir ilmek sırası dolu iğne örgü yapar ve ikinci ilmek sırasında sadece önde veya arkada örgü yaparak örgü raporunu tamamlar. Bu örgülere tek çelikli örgü denilmektedir. Tek çelikli örgülerin ön ve arka yüzeyleri birbirinden farklı görünümdedir. Bir yüzeyi düzgün may görüntüsüne sahipken diğer yüzeyi çizgili görünüme sahiptir.

Çift Çelik Örgü : Bu örgüler bir ilmek sırası dolu iğne örgü yapar ve ikinci ilmek sırasında önde üçüncü ilmek sırasında da arkada örgü yaparak örgü raporunu tamamlar. Bu örgülere çift çelikli örgü denilmektedir. Yapı olarak sert ve esnek olmayan bir yapıya sahiptir. Daha çok etek, ceket, mont tarzı giysilerde tercih edilen bir örgüdür. Örgü her iki yüzeyinde de aynı görünümdedir.

Çelikli örgü desen programı makine özelliklerine göre tercih edilen yöntemler ile düz örme makinesine yüklenir. Disket kullanarak yükleme yine aynı şekilde diskete yüklenen desen programı makinenin disket okuyucusuna takılarak okutulur, istenilen desen disket içinden bulunarak makineye yüklenir.

Çelikli örgülerde kumaşın en ve boyunu hazırlarken numune üzerinden hesaplama yapılır. Numune üzerinden birebir çalışılacak ise enindeki iğne sayısını ayarlamak için belirli bir ölçüdeki ilmek çubuğu sayısı ölçülerek, istenilen ene göre orantılanarak hesaplanır. Aynı şekilde ilmek sıra sayısını hesaplamak için belirli uzunluktaki ilmekler sayılır ve istenilen boy ölçüsüne orantılanır. May sayısı belirlendikten sonra rapor sayacına bağlanır. Ancak rapor tekrar sayısını verirken bir raporda örülen may sayısı bulunur. Daha sonra tüm ilmek sıra sayısına bölünerek rapor sayacı değeri bulunur.

Plaka üzerindeki örgü alanı hazırlanırken programdaki başlangıç ve bitiş iğnelerinin arası olarak anlaşılır. Bu alan yeni tip makinelerde direk örgüye başlanır ve örgü ana merdaneye kadar tarak ile çekilir. Daha eski tip makinelerde ise örgü alanına fire parça dediğimiz başka bir parça iğnelere tutturulur. Bu parçaların boyu örülecek numuneyi ana merdanenin çekim alanına kadar taşıyacak uzunlukta olması gerekir. Aşağıdaki resimde mekiklerin arasında bulunan bölüm örgü alanıdır.

 

Makineye yüklenen çelikli örgünün desen programına bakılarak çalışacak olan mekikler tespit edilir. Çalışacak mekikler örgü alanının yakınına konumlandırılır. Makine üzerinden ayarları yapılarak mekik uçlarının birbirine değmeyecek şekilde durması sağlanır. Daha sonra iş emrine göre kullanılacak iplikler makine üzerine takılır. Mekiklere düzgün bir şekilde beslemesi yapılır. Mekiklerin kontrolü yapılır. Mekik iğneye uzaksa ya da iğneye temas edecek kadar yakınsa uygun seviyeye getirilir. Mekik raylarında hareket eden mekiklerin uçlarının iki plaka arasının tam ortasında duracak şekilde olmasına dikkat edilmelidir. Aksi takdirde üretim hatalarının oluşmasına neden olur. Aşağıdaki resimde mekiklerin makine üzerindeki duruş pozisyonları görülmektedir.

Merdane çekim ayarı örgünün oluşumunda önem teşkil eder. Çelikli örgülerde kumaş biraz daha tok olduğundan dolayı merdane çekiminde baskıların etkisi tek plaka örgülere göre daha fazla olur. Çelik örgüleri ütüde düzeltmek daha fazla uğraş gerektirir. Bu yüzden merdane ayarının makinede numune parça örülürken iyi kontrol edilmesi gerekir. Aşağıdaki resimde dolu iğne örgünün merdane çekiminin bozuk yapılmış durumu görülmektedir. Zira Örgü kenarlarındaki kıvrılmalar ve sarkmalar meydana gelmiştir.

Çelikli örgüler bilindiği gibi iki örgü çeşidi kullanılarak elde edilmektedir. Dolu iğne örgü ve tek plaka örgü tekniğinin birleşimi ile çelikli örgü oluşur. Çelikli örgüler özellik itibari ile ağır gramajlı örgülerdir. Bu örgüden elde edilen giysiler ağır olabilmektedir. Bunun için genellikle ince makinelerde örülen çelikli örgüler tercih edilmektedir. Bundan dolayı da ince numaralı makinelerde çok fazla katlı iplik kullanılmaz. Makine kalınlığına ve iplik numarasına göre uygun kat iplik beslenerek örgü may ayarı yapılır. Çelikli örgülerde iki tane farklı ayar kullanılmaktadır. Birincisi dolu iğne ayarı, ikincisi ise tek plaka ayarıdır. Bu iki ayar mümkün olduğunca düzgün ayarlanmalıdır. Fakat iki farklı örgü bir araya geldiğinden ilmek sıraları arasındaki örgü gerilim farkları örgü yüzeyine yansımaktadır. Aşağıdaki resimde çift çelikli örgünün ön ve arkası görülmektedir. Aradaki ayar farkları görülmektedir.

Çardak ayarı tüm örgülerde olduğu gibi çelikli örgülerde de çok önemlidir. Çardak ayarlarının düzdün yapılması örgü yüzeyinde mayların düzgün görünmesini sağlayacaktır. Örgüde çalışacak iplikler mekiklere bağlandıktan sonra tüm çalışan çardakların baskı, fren ve gergi ayarlarının eşit bir şekilde ayarlanması gerekmektedir.

Elektronik düz örme makinelerinde ayarlar elektronik ayarlar ve mekanik ayarlar olmak üzere iki çeşittir. Elektronik ayarlarda kendi içinde ikiye ayrılırlar. Program üzerinden yapılan ayarlar ve makine üzerinden yapılan ayarlar. Program üzerine yazılan ayarlar makine tarafından okunduğunda bu değerleri eskisi değiştirir. Örnek olarak jakar plakasının pozisyonu, ayar motorlarının sabit değerleri gibi. Bu ayarlar örmede en iyi sonucu alabilmek için fabrikasyon olarak kalibre edilmiş ayarlardır. Fakat makineler kullanıldıkça yıpranmadan dolayı bu ayarlar değişebilmektedir. Program üzerindeki ayarlar ise mekiklerin duruş pozisyonu, makinenin hızı, örgü sırasında örgüde kullanılan ayarlar, makinenin örgüye başlama hızı, merdane çekim hızı (kuvveti) gibi ayarları örgü programı içersinde yazarak ayarlamaları yaparız. Makine de bu ayarları kullanarak örgüyü yapar. Mekanik ayarlarda ise mekiklerin plakaya yakınlığı veya uzaklığı merdane baskıları ayarı ve iplik gerginlik ayarlarıdır. Bütün bu ayarları en uygun şekilde yaptığımızda sorunsuz bir imalat gerçekleştiririz. Aşağıdaki resimde örgüde kullanılacak ayarlar görülmektedir.

Çelikli örgünün programı yazılıp hazırlandıktan sonra makine üzerinde veya program bilgisayarı üzerinde test edilir. Herhangi bir hata veya sorun varsa bunların örgüye başlamadan önce düzeltilmesi sağlanır.

Yüklenen programın test edilmesinden sonra ilk numune örülür. Ancak ilk numune örülürken çok dikkatli ve hassas olmamız gerekir. Bu ilk üretim parçası olduğundan örme işlemi sırası takip edilmelidir. Her komutun sembollere doğru işlemi yaptırıp yaptırmadığı kontrol edilmelidir. Örme işlemi tamamlandıktan sonra parça makinenin altından alınır ve programda herhangi bir değişiklik yapıldı ise bu makine üzerinde aynı program üzerine kayıt yapılır.

Makineden çıkarılan test parçası, numune ile karşılaştırılarak tuşesinin kontrolü yapılır. Uygun olan tuşe parçası üzerinden tam boy bir ürün örülür. Bu parçalar kalıpla veya ölçü föyü ile kontrol edilir. Kontrol sonrasında standart bir beden üzerinden varsa düzeltmeler veya kritikler parçalar üzerinde belirtilir.

Çelikli örgünün değişiklikleri yapılmış olan programı tekrar makineye yüklenir. İkinci test parçası tekrar örülerek ürün seri üretim için hazır hâle getirilir. Bazen iki test parçaları istenilen sonucu vermeye bilir. Böyle bir durumda parçalar üzerinde tekrar kritikler (düzeltmeler) yapılarak üçüncü test parçası da yapılabilir.

Okunma 12938 defa Son Düzenlenme Pazar, 13 Kasım 2022 13:32
?<