do2

 

Aklımıza gelen her teknolojinin bir gelişimi vardır. Konumuz dokumanın tarihçesi olduğuna göre; Geçmiş yıllarda her araştırmacı çeşitli araştırmalar yaparak  ve deneyerek o günkü koşulların ihtiyacına göre geliştirmeler yapmıştır.

Her araştırmacı konuya hâkim olarak ben nasıl bir katkıda bulunurum diye çalışmıştır. Her araştırmacı kendinden önceki araştırmalarda eksik gördüğü konuları çağımızın teknolojisinden de yararlanarak ileriye götürmüştür.

Artık günümüzde kısa sürede dokuma yapmak ve bunu yaparken de en az maliyetle gerçekleştirmek amaçlanmıştır. Yoksa emsal dokuma veya tekstil ürünlerini satmanız veya pazarlamanız mümkün değildir. Zira günümüzde rekabet oldukça yüksek düzeydedir.

İplik eğirmek ve dokumak bilinen en eski terimlerden birisidir. İnsanlar eski çağlardan beri giyimin hayatlarında önemli bir yeri olduğunun bilinci içerisinde yaşamışlardır.Dokumacılığın M.Ö. 5000 yıllarına doğru Mezopotamya’da ortaya çıktığı ve buradan Asya ve Avrupa’ya yayıldığı inancı mevcuttur.

Ayrıca dokuma tekniğinin Mezopotamya, Mısır, Çin ve Hint uygarlıklarının ilk devirlerinde birbirlerinden bağımsız olarak ortaya çıktığı görüşü ileri sürülmektedir. Fakat M.Ö. 3500 yılında dokuma tekniğinin bilindiği kesin bir gerçektir. M.Ö. 2500 yılına ait Beni-Hasan mezarında bulunan duvar resimleri Eski Mısırlıların yatay ve dikey tezgahlarda kumaş dokuduklarını göstermektedir. Eski Sümerlerin dikey tezgahlar kullandıkları ve yünün ilk kez Mezopotamya’da tekstil yüzeyi haline getirildiği anlaşılmaktadır. Eski Mısır’ da ise dokumacılık keten lifinin işlenmesiyle başlanmış olup M.Ö. 2000 yıllarında Çin’de ipekli dokuma tezgahlarının kullanıldığını bildiren yazılı kaynaklar bulunmaktadır. Orta ve Güney Amerika’ da çok eski devirlerde dokumacılık sanatının olduğu bilinmektedir.  

 

 

do3

 

 

do4

 

 

Dokumacılığın Avrupa’da yayılmasında büyük etkisi olan Eski Yunanlıların, çözgünün ağırlıklar yardımıyla gerdirildiği dikey tezgahlar kullanıyorlardı. Dokuma kumaşların yapı ve desen bakımından çeşitlenmesi M.S. 250 yıllarına doğru İran’da hüküm süren Sasanilerin Çin’den ipeği Batı’ya getirmeleriyle olmuştur. M.S. 1000 yıllarında Avrupa dokumalarında yün, keten ve pamuk bulunmaktaydı. Dokuma sanatının hızlı bir biçimde gelişimi Rönesans’ı izleyen dönemde İtalya’da olmuştur. Daha sonra, çeşitli politik ve ekonomik nedenlerle İtalyan dokumacıların Fransa’ya göç edip yerleşmeleriyle Paris ve Lyon Avrupa’nın önemli dokuma merkezi haline gelmiş olduğu görülmektedir.

İngiltere’de dokumacılık Flaman dokumacıların XIV. Yüzyıl’da İngiltere’ye göç etmesiyle hızlı bir ilerleme devrine girmiştir. 1804’te Rene Jacquard tarafından jakarlı tezgahın yapımına yol açan büyük gelişmelerin Fransa’ da olmasına karşın, dokumacılıkta endüstri devrimine yol açan teknik ve sosyal gelişmeler İngiltere’de başlamıştır.1520’lere doğru ilk tekstil fabrikasının Newberry’de kurulması, 1733’te John Kay’in uçan mekiği bulması, 1764’te James Hargreaves’in ilk iplik makinesini icat etmesi tekstil endüstrisinin önemli dönüm noktalarıdır. 

 

 

do5

 

 

Günümüzde giysilikten ev tekstiline, yer döşemeliklerine ve endüstriyel keçe ve bezlere kadar çok geniş alanlara yayılmış olan tekstil endüstrisinde bu amaçlar için hazırlanan kumaşlar üretim yöntemlerine göre ;

 

Dokuma Kumaşlar

 

 

do6

 

 

 

Örme Kumaşlar

 

 

do7

 

 

 

Dokumasız Kumaşlar

( Dokusuz Yüzeyler )  

 

 

do8

 

 

olarak 3 ana grupta incelenebilir

Dokuma Kumaşlar gerek çeşitlilik,gerek tüketim alanları ve gerek se toplam tekstil tüketimindeki payı bakımından tekstlin en önemli koludur. İki iplik sistemine dayanır. Bu iplik gruplarından kumaşın boyuna olanlar “ÇÖZGÜ” ,eni yönündeki olanlar da “ATKI” iplikleri olarak adlandırılırlar.

 

Çözgü ve atkılar kendi aralarında birbirlerine paralel olmakla beraber grup olarak birbirlerine dikey durumda bulunurlar. Kumaş; dokuma yoluyla bu iki grup ipliğin “ÖRGÜ DESEN "olarak adlandırılan belirli sistemlerde birbirleriyle bağlantı yapmaları sonucu meydana gelir.

 

 

do9

 

 

Dokuma kumaşlar; başta giyim gereksinimini karşılamak üzere ,döşemelik, perdelik vb. dekorasyon elemanı olarak ,sofra ve yatak takımları gibi ev tekstilinde ,yağ keçeleri, çadır, ambalaj  ve endüstri bezleri gibi daha bir çok alanlara kullanılmaktadır.

Örme Kumaşlar ise iğne ve şiş gibi örgü elemanlarınca oluşturulan ilmeklerin birbirleriyle bağlanması ile oluşturulur. Bazı kumaşlar da bu ana sistemlerin birkaçının bir arada kullanılmasıyla örneğin tafting ( tufting) gibi birkaç aşamada meydana getirilirler.

 

 

do10

 

 

Dokumasız kumaşlar keçeleştirme, iğneleme ya da yapıştırma gibi işlemlerle tekstil liflerinin bir doku oluşturması sonucu elde edilirler.

 

 

do11

 

 

Son Düzenlenme Çarşamba, 23 Şubat 2022 22:51

Son Ekledikleri: Faik Keser

?<