Çeşitli tekstil ürünlerinin evlerde kullanılan tekstil malzemelerine uygulanan, yıkama işlemlerine karşı renk haslığının tespitidir.
Bazı ürünlerde boyanın bir kısmının serbest halde olmasından dolayı yıkama sıvısını renklendirmesi ve bu boyalı sıvının da diğer tekstil ürünlerini veya aynı ürünün açık renkli kısımlarını boyayarak kirletmesi riski vardır.( TS EN ISO 105-C06 )
Kullanılan Malzemeler
Çelik toplar (Özellikleri: Paslanmaz ve 6 mm çapında), Refakat bezleri, Mekanik cihaz Rotawash (Özellikleri; döner şaftlı ve su banyolu. Şaft 550 mL ± 50 mL kapasitedeki çelik bir kabı tutabilmeli ve kabın tabanı ile şaft merkezi arası uzaklık 45 mm ± 10 mm olmalı ve şaftın frekansı 40 mm-1 ± 2 mm-1 olmalıdır. su banyosunun sıcaklığı termostat ile istenilen deney sıcaklığına ± 4oC’lik yaklaşımla ayarlanabilen ve bu sıcaklıkta kontrol edilebilmelidir),Paslanmaz Çelik Kaplar (550 ± 50 ml kapasitede), boyanmaz kumaş, deterjan (Optikçe parlak madde içermeyen), çok lifli refakat bezi veya iki adet tek lifli refakat bezi, sodyum karbonat, sodyum perborat tetrahidrat, su(sınıf 3), asetik asit çözeltisi, gri skala.
Numune Hazırlama
Numune kumaş 40 mm x 100 mm boyutlarında hazırlanır ve yine 40 mm x 100 mm boyutlarında çok lifli refakat bezi test numunesinin yüzüne gelecek şekilde kısa kenarlarından biri boyunca dikilir veya 40 mm x 100 mm boyutlarındaki deney numunesi iki adet refakat bezi arasına konarak kısa kenarlarından biri boyunca dikilir.
Deneyin Yapılışı
Deneyler yapılış şartlarına göre A,B,C,D,E deneyleri olmak üzere 5 ana gruba ayrılır
( Aşağıda tablo görülmektedir. Burada A1S deneyi örneklendirilecektir. İstenilen yıkama işlemi A1S için 1 litre sınıf 3 su için 4 g deterjan hassas terazide tartılarak temiz bir behere dökülür. 1 litre saf su ölçülür ve deterjanın bulunduğu behere dökülür. Deterjanın çözülmesi için beher, manyetik karıştırıcı üzerine konulur. A1S deneyi için gerekli (40±2)°C sıcaklığa ulaşıncaya kadar çözelti ısıtılır.
Rotawash cihazı, paslanmaz çelik kaplar ve A1S deneyi için 10 adet paslanmaz çelik bilyelerle birlikte teste başlamadan önce (40±2)°C’ ye sıcaklığa kadar ısıtılır.
Rotawash cihazında bulunan çelik tüpler çıkartılır kapağı açılır içine test numunesi konulur.
(40±2)°C’ deki deterjan A1S deneyi için istenilen 150 ml flotte hacminde çelik kaba dökülür ve ağzı kapatılarak yıkama cihazına yerleştirilir.
Test numunesi (40±2)°C sıcaklıkta 30 dakika süreyle teste tabi tutulur.
Süre sonunda test numunesi çelik kaplardan çıkartılarak önceden hazırlanmış 40°C sıcaklıkta 100 mL Sınıf 3 suda birer dakika arayla iki defa durulanır.
Test numunesi ve refakat bezi dikişli kenarından (60±2)°C sıcaklıkta etüv de asılarak kurutulur.
Test edilen numuneni lekelemesi Gri skala kullanılarak kontrol edilir ve değerlendirilir.
Haslık testi için 2 çeşit gri skala kullanılmaktadır.
Bir tanesi 5 ölçeklidir.
En düşük haslık değeri 1, en yüksek haslık değeri ise 5’tir.
Diğer gri skala ise 9 ölçeklidir.
Bu skalada da en düşük ve en yüksek haslık değerleri 5 ölçekli skalada olduğu gibidir.
Ancak her bir değer arasında ara değerler bulunmaktadır.
Bu yüzden daha hassas ölçümler yapılabilmektedir.
9 ölçekli gri skalada haslık değerleri aşağıdaki şekildedir.
1 En düşük haslık değeri
1-2
2
2-3
3
3-4
4
4-5
5 En yüksek haslık değeri