S.1.İplikçilikte Harman ne demektir ?
C.1. Farklı cins ve özellikteki ham maddeyi ( elyaf ) bir araya getirerek homojen bir şekilde karıştırma işlemine harman denir ?
S.2.Harmanlama işleminin amaçları nedir ?
C.2.Harmanlama işleminin amaçları :
1-Farklı tip ve kalitedeki elyafları karıştırmak
2-Farlı ham madde türlerini karıştırmak
3-Büyük elyaf kütlelerini ince tutamlar hâlinde açmak
4-Elyaf içinde bulunan yabancı maddeleri temizlemek
S.3. Harman (karışım) işleminin faydaları nelerdir ?
C.3.Harman (karışım) işleminin faydaları:
1-Ürüne gerekli olan ve ondan beklenen özellikleri sağlamada yardımcı olmaktadır. Örnek: Bakım kolaylığı sağlamak amacıyla yapay ve doğal liflerin karışımı
2-Ham maddenin sahip olduğu özelliklerin varyasyonunu dengeler.
3-Ham madde maliyetinin azalmasına yardımcı olur.
4-Üretim prosesi boyunca randımanı iyileştirmede avantaj sağlar. Örneğin; kısa stapelli materyalin işlenmesi sırasında harmana katılan uzun stapelli lifler, taşıyıcı görevi yaparak randıman ve kalitenin yükselmesini sağlar.
S.4. Pamuk ve yün iplikçiliğinde yapılan harmanlama ve harman makineleri hangi sebeplerden farklıdır ?
C.4. Pamuk ve yün iplikçiliğinde yapılan harmanlama ve harman makineleri birbirinden farklılıklar gösterir. Çünkü elyafların fiziksel ve kimyasal özellikleri genel özelliklerinin yanında birbirine özgü özellikleri de vardır. Ayrıca bünyelerinde bulundurdukları kimyasal maddeler de birbirinden farklıdır.
S.5. Pamuk iplikçiliği harman hallaç dairesi ve makineleri kaç grupta incelenir,maddeler halinde yazınız ?
C.5.Pamuk iplikçiliği harman hallaç dairesi ve makineleri üç grupta incelenebilir:
1-Harman reçetesine göre balyaların harmana yerleştirilmesi
2-Balyaların açılmasında kullanılan makineler
3-Açma ve temizleme makineleri
S.6. Harman reçetesine göre balyaların harmana yerleştirilmesi nasıl yapılır,anlatınız ?
C.6.Yapılacak ipliğin özelliklerine bağlı olarak önceden hazırlanan harman reçetesine göre balyalar, harman makinesinin etrafına yerleştirilir. Harman-hallaç dairesine alınan balyaların etrafındaki çemberler kesilip kanaviçesi çıkarılır.
S.7.Balya hâlindeki pamukların işletme şartları ( sıcaklık,Rutuben,süre ) nasıldır ?
C.7.Klima: 20 – 24 ºC sıcaklıkta Rutubet : %50-65 Süre :24–48 saat
S.8. Balya hâlindeki pamukların işletme şartlarının sağlanmasının amacı nedir ?
C.8.Balyalama sırasında presten dolayı sıkışan pamuk kütlelerinin açılıp kabarması ve istenilen klima şartlarına sahip olmasıdır.
S.9. Balya hâlindeki pamukların işletme şartlarının sağlanmasından sonra hangi işlemler yapılır ?
C.9.Balyaların istenilen özellikleri kazanmasından sonra balya açma makinesiyle açma, temizleme işlemleri yapılır.
S.10.Yün lifinin hangi özellikleri dikkate alınarak elde edilecek iplik özelliklerini göre harmanlanır.?
C.10.Yün lifi incelik, uzunluk, renk, fiyat, kirlilik gibi faktörler göz önüne alınarak elde edilecek iplik özelliklerine göre harmanlanır.
S.11. Kamgarn iplikçiliğinde harman hangi kademelerde olur ?
C.11. 1-Yıkamadan önce
2-Temiz yapak hâlinde taraktan önce
3-Tarak ve çekme bandı hâlinde tarama işleminden önce
4-Tops hâlinde
5-Fitil hâlinde
S.12.Yünü yağlamanın amaçları nelerdir ?
C.12, 1-Açma, taraklama, çekme, tarama ve eğirme işlemleri sırasında lifin esnekliğini artırarak kırılmasını önlemek.
2-Tozlanmayı ve uçuntuları azaltmak.
3-Döküntüyü önlemek.
4-Lifler arası sürtünmeyi azaltmak; çekme, ovalama ve eğirme işlemleri sırasında liflerin birbiri üzerinde kolayca ama kontrollü olarak kaymasını sağlamak.
5-Yüne kayganlık kazandırarak daha ince iplik eğrilmesini sağlamak.
6-Statik elektriklenmeyi önlemek.
S.13.Hallaç makinesinin görevleri nelerdir ?
C.13.1-Yün lifini olabildiğince açmak, birbirinden ayırmak ve hacim kazandırmak
2-Açılan lif içinde bulunan yabancı maddeleri temizlemek
3-Liflerin homojen bir şekilde karışmasını sağlamak
4-Elyafı makineden çıkışta yağlamak
S.14. Ştrayhgarn iplikçiliğinde harmanlamayı anlatınız ?
C.14.Ştrayhgarn iplikçiliğinde harmanlama :Ştrayhgarn iplik üretiminde harmanlama genellikle taraklamadan önce yapılır. Kullanılan elyafın özelliğine göre yıkamadan önce ve temiz yapak hâlinde de harmanlama yapılabilir. Ştrayhgarn iplikçiliğinde farklı özellikte ve çok çeşitli ham maddeler kullanıldığı için harman çok önemlidir. Yapılacak ipliğin kalitesine göre harmanda kısa ve kaba yünler ile kamgarn iplikçiliğindeki döküntüler ve çok çeşitli yeni, eski kumaş, triko parçalarından elde edilen yünler kullanılabilir.
S.15. Çeşitli elyaf guruplarını alıp makinelerde istenilen numara ve kalitede iplik yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişiye ne denir?
A) Dokumacı B) Boyacı C) İplikçi D) Örmeci
S.16. Aşağıdakilerden hangisi, iplikçilerin görevleri arasındadır?
A) Yıkama işlemini yapmak B) Kurutma işlemini yapmak C) Elyafı boyama işlemini yapmak D) Elyafı harmanlamak
S.17. Aşağıdakilerden hangisi, iplik dairesinde yapılan işlemdir?
A) Elyafı taramak B) Elyafı yıkamak C) Elyafı kurutmak D) Elyafı boyamak
S.18. İplikçi olarak çalışmak isteyen bir kişide aranan özellikler nelerdir?
A) Ruhen sağlıksız olmak B) Gözlerini ve ellerini eş güdümlü kullanabilmek C) El becerisinin az olması D) Boya yapabilmesi
S.19. Aşağıdakilerden hangisi, doğal veya sentetik liflerin bir dizi işlem sonrasında birbirlerine paralel bir şekilde bükümlü veya bükümsüz olarak bir araya getirilmiş ve bu sayede mukavemet kazandırılmış hâli olarak tanımlanabilir?
A) İplik B) Kumaş C) Elyaf D) Lif
S.20. Aşağıdakilerden hangisi, kullanılan ham maddeye göre iplikçiliğin sınıflandırmasını gösterir?
A) Pamuk iplikçiliği - Penye iplikçiliği - Suni ve sentetik iplikçilik B) Kamgarn iplikçiliği - Yün iplikçiliği - Suni ve sentetik iplikçilik C) Pamuk iplikçiliği - Yün iplikçiliği - ştrayhgarn iplikçiliği D) Pamuk iplikçiliği - Yün iplikçiliği - Suni ve sentetik iplikçilik
S.21. Bitkisel bir tekstil ürününün işletmelerde kabartılıp açılması, yabancı maddelerden (toz, toprak, kabuk, çiğit vb.) büyük ölçüde arındırılıp taranarak şerit hâline gelmesi ve istenilen inceliğe kadar çekildikten sonra arzulanan büküm verilerek iplik hâline dönüştürülmesine ne denir?
A) Yün iplikçiliği B) Pamuk iplikçiliği C) İpek iplikçiliği D) Sentetik iplikçilik
S.22. Hayvansal bir tekstil ürünü olan yünün işletmelerde kabartılıp açılması, yabancı maddelerden (toz, çöp, pıtrak vb.) büyük ölçüde arındırılıp taranarak şerit hâline gelmesi ve istenilen inceliğe kadar çekildikten sonra arzulanan büküm verilerek iplik hâline dönüştürülmesine ne denir?
A) Yün iplikçiliği B) Pamuk iplikçiliği C) Keten iplikçiliği D) Sentetik iplikçilik
S.23. İpliğin tüm uzunluğu boyunca bulunan bir veya birden fazla kesiksiz liften oluşturan iplikçiliğe ne denir?
A) Yün iplikçiliği B) Pamuk iplikçiliği C) Keten iplikçiliği D) Filament iplikçiliği
S.24. Farklı cins ve özellikteki ham maddeyi bir araya getirerek homojen bir şekilde karıştırma işlemine ne denir?
A) Kumaş B) Bobin C) Harman D) Boyama
S.25.Harman ne demektir ?
C.25. Farklı cins ve özellikteki ham maddeyi bir araya getirerek homojen bir şekilde karıştırma işlemine harman denir.
S.26.Pamuk harmanı yapan makinin adı nedir?
C.26.Harman makinesi
S.27. Yün harmanı yapan makinin adı nedir?
C.27.Hallaç makinesi
S.28. Pamuk iplikçiliği harman hallaç dairesi ve makineleri üç grupta incelenir ve nelerdir ?
C.28.A-Harman reçetesine göre balyaların harmana yerleştirilmesi
B-Balyaların açılmasında kullanılan makineler
C-Açma ve temizleme makineleri
S.29. Unifloc makinesinin görevi nedir ?
C.29. Modern harman-hallaç dairelerinde balyalı pamuğun beslendiği ilk makinedir. Günümüz iplik işletmelerinde balya açma makinelerinin yerini bu makineler almaktadır. Balya yolma otomatı belirli sayıda balyadan elyafı küçük tutamlar hâlinde yolarak üniform (homojen) bir karışım sağlayan makinedir.
S.30. Balyaların açılmasında kullanılan makinelerin görevi nedir ?
C.30.Değişik veya aynı kökenli balyaların makineler vasıtasıyla açılması ve karıştırılması işlemidir. Amaç, lif grupları arasındaki farklılıkları gidermektir.
S.31.Açma ve temizleme makineleri nelerdir ?
C.31.A-Mono (tek) silindirli açıcı
B- ERM açıcı makinesi
S.32. Açma (dövme)-temizleme ve yoğunlaştırma ne demektir ?
C.32.Tutamlar hâlindeki pamuk gruplarının mekanik yöntemlerle açılması ve içindeki yabancı maddelerin ayrıştırılması işlemidir. Bu işlem sonunda bir vatka formu oluşturulur ya da bu forma benzer bir yapı lif gruplarına kazandırılır (Örneğin; topak besleme sonunda yoğunlaştırma). Pamuk elyafının içinde yetiştirildiği ortamdan dolayı toz, çöp ve çekirdek kabukları gibi maddeleri üzerinde bulundurabilir. Bunların temizlenmesi açma ve temizleme makinelerinde gerçekleşir.
S.33. Mono (tek) silindirli açıcı görevi nedir?
C.33. Mono silindir açıcı otomatik balya açıcıdan (blendomat, unifloc) hemen sonra kullanılan etkin bir temizleme ve toz ayırma makinesidir.
S.34. ERM açıcı makinesinin görevi nedir?
C.34. ERM açıcı (uniflex-rieter), doğal elyaf için kullanılan bir ince temizleyicidir
S.35. Unimix harman makinesini anlatınız ?
C.35.Materyal, eş zamanlı ve uniform biçimde sekiz adet siloya beslenir. Taşıyıcı havadaki toz, sistematik olarak elyaftan ayrılır ve filtre ünitesine sevk edilir. Bu entegre toz alma metodu çok etkindir ve iplik makinelerinde iplik kopuşlarının azalmasını sağlar.Bu makine; depolama, orta ve çıkış kısmı olarak üç kısımdan oluşmuştur. Lif tutamları, besleme kanalından pnömatik olarak makineye, sekiz adet karışım odasına beslenir. Bir taşıyıcı bant üzerinde besleme odası sayısı kadar karışım sağlanır ve iğneli hasıra beslenir. şğneli hasır üzerindeki fazla materyal karışım, silindir tarafından karışım haznesine dökülür ve harman etkisi artırılır. Karışım haznesi bir optik yoklayıcı tarafından kontrol edilir ve doluluk oranı ayarlanır. Hasır üzerinde kalan elyaf tutamları, alıcı silindir tarafından alınır ve pnömatik taşıyıcı sistem ile bir sonraki makineye sevk edilir.Harman makinelerinde ardı ardına bağlanarak elyafın daha iyi karıştırılması sağlanır.
S.36. İnce temizleme (cleanomat) makinesini anlatınız ?
C.36.Cleanomat sisteminin bir temizleyicisinin çoklu karıştırıcı tarafından beslenmesi çok olumlu sonuçlar vermektedir. Çoklu karıştırıcı, temizleyiciye ideal ve homojen vatka sağlamaktadır. Ham maddeye tam olarak uyum sağlayabilmek amacıyla bu sistem içinde 1-4 arasında açma ve temizleme silindiri mevcuttur. Cleanomat serisinde birinci silindirin altında 2 adet sıyırıcı bıçak, birinci bıçaktan sonra sabit tarama plakası ve her silindirin altında da 1 adet sıyırıcı bıçak, bir emiş başlığı ve bunun önünde yer alan bir rehber kanat vardır. Izgaralı sistemde pamuktan ayrılan çepellerin ızgaranın köşesinden tekrar içeri emildiği bilinmektedir. Doğrudan emiş sisteminde bu hata tamamen düzeltilmiştir. Pamuktan ayrılan telef ve toz, emiş havası tarafından anında emilip sistemden uzaklaştırılmaktadır. Rehber kanadın yönü bıçak yönüne karşı istenildiği gibi ayarlanabilmektedir. Bu şekilde çıkan telefin miktarı tespit edilebilmektedir. Bu silindirlerin ve dolayısıyla garnitürlerin seçimi ve konumlandırılması kullanılan pamuğun kalitesine bağlı olmakla beraber açma prensibinin temel kuralı gereği ham madde akış yönüne göre kaba garnitürlü silindirler önce, hassas garnitürlü silindirler sonra yer alır.
S.37. Toz emme makinesi (dustex) makinesini anlatınız ?
C.37.Pamuk çok iyi açılmışsa içindeki tozlar uzaklaştırılır. Bu yüzden dustex; hassas açıcıdan sonra, taraktan önce kullanılmalıdır. Dustex, vantilatörle beslenip vantilatörle emilir. OE iplikhanelerinde dustexin özel bir önemi vardır. Rotor oyuklarında toplanarak iplik kopuşlarına ve kalın yer şeklinde görülen iplik hatalarına sebep olan mikro tozlar, bu makinede emilebilmektedir.Pamuktaki kaba ve ince tozlar, pamuk ancak çok iyi açıldıktan sonra uzaklaştırılabilir. Bu yüzden toz emme makinesi, temizleme hattında ince açıcıdan sonra, yani tarak makinesinden hemen önce kullanılır. Elyaflar kanallar içinden geçerken veya çalışma esnasında hava emişiyle elyaf elementleri içinde bulunan toz, emilerek uzaklaştırılır. Buradan çıkan elyaf, tarağa gelmeden önce metal ayırıcılardan geçer. Malzeme bir metal dedektörün önünden geçer. Önceki proseslerde içinde metal kalan elyaf, başka bir hazneye düşürülür. Elyaftaki metallerin ayrılması, özellikle tarakta yangın ihtimalini ve tellerin zarar görmesini engeller.
S.38. Topak besleme makinesini anlatınız ?
C.38.İnce temizleme makinesinde temizlenip açılmış lifler, hava kanalından tarak makinesine entegre edilen sürekli elyaf besleyici makinesine ulaşır. Elyaf besleme makinesinin görevi, tarak makinesine sabit miktarda lif beslemesi yapmaktır. Yeni makine sistemlerinde lif besleme makinesinin tarak makinesine entegre edilmesi ile besleme masasının çıkış silindir tertibatı ve tarak makinesinin besleme silindiri ile aynı işlevi görür. Taşıma kanallarından gelen lifler, rezerve olarak kullanılan üst hazneye doldurulmakta; daha sonra liflerin arasında bulunan hava, dar rezerve kanalın içinde bulunan ızgaralar yardımıyla emilmekte; lifler yoğunlaşarak besleme silindirine doğru ilerlemektedir.Besleme silindiri, besleme masasındaki yaylı elemanlar vasıtası ile materyali sıkıştırmakta ve belli kalınlıkta bir lif katmanı hâline getirmektedir. Hemen arkasından tabaka hâlindeki materyal, açıcı silindire ulaştırılarak açma işlemi başlatılmaktadır. Açılmış lifler ikinci silodan geçerek ikinci hazne içinde vatka oluşmadan önce tekrar lifler arasındaki havanın ayrılma işlemi gerçekleştirilmektedir. Açılmış lifler, daha sonra yaylı olarak hareket eden besleme masası sayesinde vatka şeklinde yoğunlaştırılmaktadır. Besleme masasında yaylı elemanlarla bağlantılı olan ölçme kolu sayesinde vatkada meydana gelebilecek kütle sapmaları kontrol edilmektedir.Kontrol sonucunda vatka kalınlığında referans değerden farklı bir değer tespit edilecek olursa otomatik olarak regüle yapılmaktadır.Sistem, ayrıca vaka üzerinde görülebilecek ve tarak makinesinde hasara yol açabilecek metal parçalarını tespit ederek makinenin durmasını sağlayacak bir düzenekle donatılmıştır.Belirli incelikte vatka formunu alan pamuk lifleri, lif besleme makinesinden tarak makinesinin besleme silindirine verilmektedir.