Perşembe, 04 Mayıs 2017 22:47

Tekstil Boyacılığı Soruları 2 Özel

Öğeyi Oyla
(0 oy)

 

S.32.Boyarmadde nedir, açıklayınız?

 

C.32. Cisimleri renklendirmek için kullanılan kimyasal maddeler boya olarak adlandırılır.

Boya cisimlerin yüzeyinde kazınabilir bir film tabakası oluşturarak onları renklendirir.

Boyanın cisimleri renklendirmesi tamamen fiziksel bir etkidir. Tekstil mamulünün renklendirilmesinde kullanılan ve mamule kimyasal bağlarla bağlanan bileşiklere ise boyarmadde denir. Boyar maddeler değişik lif tiplerine karşı farklı afinite (kimyasal ilgi) gösterir. Bu nedenle bazı boyar maddeler sadece selülozik lifleri boyarken bazıları protein liflerini, bazıları ise sentetik liflerin boyanmasında kullanılır. Ayrıca bir boyar madde birden fazla lif çeşidini de boyayabilir.

 

S.33. Rengin tamamen fiziksel alanda oluşturulabilmesi için kaç faktöre ihtiyaç vardır, nelerdir?

 

C.33. Rengi bir cismin veya ışık kaynağının gözümüzde sebep olduğu etki olarak tanımladığımızda rengin tamamen fiziksel alanda oluşturulabilmesi için üç faktöre ihtiyaç olduğu görülür. Bunlar;

A-Işık kaynağı (doğal ve yapay ışık),

B-Işık kaynağının aydınlattığı bir cisim,

C-Rengi algılayacak olan göz ve beyindir.

 

S.34.Renk nedir, açıklayınız?

 

C.34. Renk, ışık enerjisi kapsayan fiziksel bir optik görüntüye insan gözünün yanıtı olarak tanımlanır. Rengin gözlenebilmesi için ışığa gereksinim vardır ve ışık, belli dalga boyu ve frekanstaki elektromanyetik dalgadır. Bir maddeye çarpan ışınların hepsi hiçbir değişiklik olmadan refleksiyona (yansımaya) uğrarsa bu madde beyaz, hepsi absorbe (emilme) edilirse bu madde siyah olarak görünür.

 

S.35. Renk Oluşumu nasıl olur, anlatınız?

 

C.35. Renk, doğal ve yapay ışıktan oluşur. Işıksız yerde renk var olamaz. Karanlıkta renkleri ayırmak olanaksızdır. Güneşten gelen ışınlar, ayrı hızlarda titreşerek değişik dalgalar oluşturur. Rengin zihinde oluşturduğu hisler, ışığın değişik dalga boylarının etkisinden başka bir şey değildir. Beyaz ışık bir prizmadan geçtiği esnada, ışık kırılır ve gökkuşağının renklerine ayrılır. Bu ışık bir cisimle karşılaştığında bir bölümü cismin üstüne yansır. Bizim nesnenin rengi olarak algıladığımız şey de işte bu yansımadır. Tayf içindeki renkler, fiziki olarak tekrar birleştirildiğinde beyaz ışığı verir.

 

S.36.Tayf ya da spektrum ne demektir?

 

C.36. Prizmadan geçirilen ışık demetinin, değişik açılarla kırılarak beyaz perde üzerine düşürülmesi sonucu değişik renklerden oluşan renk dizisidir.

 

S.37.Selüloz elyaflarda kullanılan boyarmaddeler nelerdir?

 

c.37.

 

Direkt boyarmadde

Reaktif boyarmadde

Kükürt boyarmadde

Pigment boyarmadde

Küp boyarmadde

Çözünür Küp boyarmadde

Oksidayon boyarmadde

 

 

S.38. protein elyaflarda kullanılan boyarmaddeler nelerdir?

 

C.38.

 

Asit boyarmadde

Metal Kompleks boyarmadde

Reaktif boyarmadde

Kromlama boyarmadde

 

S.39.Sentetik elyaf olan Poliamid elyafında kullanılan boyarmaddeler nelerdir?

 

C.39.

 

Asit boyarmadde

Metal Kompleks boyarmadde

Dispers boyarmadde

Kromlama boyarmadde

 

S.40. Sentetik elyaf olan Polyester elyafında kullanılan boyarmaddeler nelerdir?

 

 

C.40. Dispers boyarmadde

 

S.41. Sentetik elyaf olan Poliakrilonitril elyafında kullanılan boyarmaddeler nelerdir?

 

C.41.

 

Katyonik boyarmadde

Dispers boyarmadde

 

S.42.Beyaz ve Siyah renk nasıl meydana gelir?

 

C.42. Bir maddeye çarpan ışınların hepsi hiçbir değişiklik olmadan refleksiyona (yansımaya) uğrarsa bu madde beyaz, hepsi absorbe (emilme) edilirse bu madde siyah olarak görünür.

 

S.43.Boyarmadde ile Boya arasında ne fark vardır açıklayınız?

 

C.43. Boyama sonucunda tekstil materyali (lif, iplik, kumaş vb.) ile boyar madde arasında kimyasal bir bağlanma oluşur. Boyanan lifin kazıma, silme, yıkama gibi fiziksel işlemlerle başlangıçtaki renksiz durumunu alması mümkün değildir. Boya ile renklendirilmiş cisimlerin rengi ise kazıma, silme, yıkama gibi etkilerle giderilebilir.

 

S.44. Sadece Dispers boyarmadde ile boyanan sentetik elyaf nedir?

 

C.44.Polyester elyafıdır.

 

S.45. Dispers boyarmadde ile boyanan elyaflar nelerdir?

 

C.45.

 

Poliamid elyafı

Polyester elyafı

Poliakrilonitril elyafı

 

S.46. Direkt boyarmadde ile boyanan elyaflar nelerdir?

 

C.46. Selüloz elyaflar

 

S.47. Kromlama boyarmadde ile boyanan elyaflar nelerdir?

 

C.47.

Protein elyafları

Poliamid elyafları

 

S.48. Ana Renkler (1. Derece Renkler - Birincil Renkler) nelerdir?

 

C.48. Ana Renkler (1. Derece Renkler - Birincil Renkler) Renk çemberinin ortasında yer alan ve diğer renklerle elde edilmesi olanaksız olan üç ana renk yani sarı, kırmızı ve mavi 1. derece renkleri oluşturur. Üç ana rengin ikili ya da üçlü olarak farklı miktarlarda karışımları ile sınırsız sayıda ve tonda renk türetilebilir.

 

S.49. Gri renk yani kirli beyaz nasıl elde edilir, örnek veriniz?

 

C.49. Üç ana rengin eşit miktarlardaki karışımı ile de “gri” elde edilir. Bu kirli beyazdır

 

S.50. Ara Renkler (2. Derece -İkincil Renkler) nasıl elde edilir?

 

C.50.

 

Ara Renkler (2. Derece -İkincil Renkler) Ana renklerden herhangi ikisinin karıştırılmasıyla elde edilen renklerdir. Örneğin:

Kırmızı ve sarıdan turuncu

Mavi ve sarıdan yeşil

Mavi ve kırmızıdan mor elde edilir.

 

S.51. Üçüncü Derece Renkler nasıl elde edilir?

 

C.51. Üçüncü Derece Renkler Kahverengi, zeytuni, koyu gri, haki, denizci mavi, koyu yeşil, gri ve siyahlar gibi üç ana birincil rengin ya da siyah veya gri ile bir ya da daha fazla ikincil rengin karışımları sonucu elde edilen renklerdir.

 

S.52. Sıcak renk nedir, açıklayınız?

 

C.52. Bu renkler canlılık, hareket ve enerjiyi beraberinde getirir. Sıcak renklerin bir özelliği de cisimlerin daha yakın ve büyük algılamasına neden olmalarıdır. Sıcak renkler; kırmızı, sarı ve turuncudur.

 

S.53. Soğuk renk nedir, açıklayınız?

 

C.53. Bu renkler sıcak renklere göre daha durgun renklerdir. Bu renkler sakinleştirici ve dinlendirici etkiyi beraberinde getirir. Negatif renkler olarak da bilinir. Bu renkler, mavi, yeşil ve mor renkleridir.

 

S.54. Direkt Boyar Maddeleri açıklayınız?

 

C.54. Direkt boyar maddeler, selülozik lifin boyanmasında herhangi bir ön işlem gerektirmeden doğrudan boyama yapılabilen boyar maddelerdir. Direkt boyar madde molekülleri çözelti içinde topluluklar hâlinde bulunabilir. Boyar madde moleküllerinin her birine monomer denir. Gruplaşmış hâli de agregat olarak adlandırılır.

Direkt boyar madde molekülleri elyaf yüzeyine tutunurken agregat hâlde, lif içerisine yayılırken monomer hâlde olmalıdır. Boyar madde molekülleri hangi sıcaklıkta monomer hâle dönüşüyorsa o sıcaklıkta boyama yapar.

 

S.55. Direkt Boyar Maddelerle Pamuk Boyamada Kullanılan Maddelere olan ALKALİLERİN ( BAZLARIN ) katkısı nedir?

 

C.55. Zayıf bir alkali olan soda (Na2CO3), direkt boyar maddenin çözünmesini, boyama banyosunda çözünmüş olarak kalmasını ve boyamanın düzgün bir şekilde yapılmasını sağlar. Ortamın pH’ını ayarlayarak selüloz makro moleküllerinin bazik ortamda aktif hâle geçmesini boyar madde ile lif arasında bağ oluşumunu sağlar.

 

S.56. Direkt Boyar Maddelerle Pamuk Boyamada Kullanılan Maddeler nelerdir?

 

C.56.

 

Su

Tuz

Alkali (baz)

Oksidasyon maddeleri

 

S.57. Direkt Boyar Maddelerle Pamuk Boyamada Kullanılan Maddelere SUYUN katkısı nedir?

 

C.57. Boyama banyosunda kullanılacak işletme suyu yumuşak (metal iyonları içermeyen su) olmalı veya boya banyosu içine su sertliğini giderici maddeler konulmalıdır. Suya sertlik veren ağır metal iyonları boyamayı olumsuz yönde etkiler.

 

S.58. Direkt Boyar Maddelerle Pamuk Boyamada Kullanılan Maddelere TUZUN katkısı nedir?

 

C.58. Tuz katkısı boyar maddenin elyafa ilgisini arttırır. Tuz, boyar maddenin lif üzerinde homojen dağılımını sağlar ve boyar madde moleküllerinin kumaşa yönlenmesini sağlar.

 

S.59. Direkt Boyar Maddelerle Pamuk Boyamada Kullanılan Maddelere OKSİDASYON MADDELERİN katkısı nedir?

 

C.59. Bazı direkt boyar maddeler, kaynama sıcaklığında ya da pH 7’nin üzerinde uzun süre muamelesinde nüans değiştirir. Hatta bazıları tamamen bozunur. Bu durum boyar maddenin kolayca parçalandığı ve indirgendiği anlamına gelir. Oksidasyon maddelerinin eklenmesiyle bunun önüne geçmek mümkündür.

 

S.60. Direkt boyar maddelerin yaş haslıkları ve ışık haslıkları nasıldır?

 

C.60. Direkt boyar maddelerin yaş haslıkları orta, ışık haslıkları düşüktür.

 

S.61. Direkt boyar maddelerle haslık artırma işlemlerinde ne kullanılır?

 

C.61. Boyama sonrası haslıklarının geliştirilmesi için haslık artırma işlemleri yapılır. Haslık artırma işlemlerinde direkt boyar madde fiksatörü kullanılır.

 

S.62. Asit Boyar maddeleri açıklayınız?

 

C.62. Protein ve poliamid lifi asidik ortamda boyadıkları için bu adı almış suda çözünebilen boyar maddelerdir. Boyar madde ile lif arasında iyonik bağ oluşur.

 

S.63. Asit boyar maddeleri, genel özellikleri ve uygulanış yöntemine göre kaça ayrılır, nelerdir?

 

C.63.

 

Asit boyar maddeleri, genel özellikleri ve uygulanış yöntemine göre üç guba ayrılır

Kuvvetli asidik ortamda boyayan asit boyar maddeleri (pH 2 – 3,5)

Orta kuvvette asidik ortamda boyayan asit boyar maddeleri (pH 3,5 – 5,5)

Zayıf asidik ve nötr ortamda boyayan asit boyar maddeleridir (pH 5,5 – 7)

 

S.64. Asit Boyar maddelerle Yünlü Materyalin Boyanmasında Kullanılan Kimyasal Maddeler nelerdir, açıklayınız?

 

C.64.

 

 Su: Boyama banyosunda kullanılacak işletme suyu yumuşak (metal iyonları içermeyen su) olmalı veya boya banyosu içine su sertliğini giderici maddeler konulmalıdır. Suya sertlik veren ağır metal iyonları boyamayı olumsuz yönde etkiler.

 Tuz: Boyar maddenin lif tarafından kontrollü çekimini sağlamak için kullanılır.

 Asit: Banyonun pH’ını asidik olarak ayarlamak için kullanılır.

 Egalize maddesi: Düzgün boyamaya yardımcı olur.

 Koruyucu maddeler: Yün lifinin mekanik etkilerden zarar görmesini engellemek için kullanılır.

 

S.65. PH nedir, açıklayınız ve PH çizelgesini çiziniz?

 

C.65. Herhangi bir çözeltideki H+ (hidrojen iyonu) ve OH- (hidroksil iyonu) sayısını belirleyen ölçeğe pH denir. pH, 0-14 sayıları arasındaki rakamlarla ifade edilmektedir. Buna göre 0-6 arasındaki değerler asidik, 7 nötr ve 8-14 arasındaki değerler ise bazik çözelti ve maddeleri ifade eder.

 

 

 

 

soru3boya 

Son Düzenlenme Pazar, 16 Ocak 2022 23:20