S.66. Kuvvetli asitler nelerdir, örnek veriniz?
C.66. Kuvvetli asit: HClO4 (perklorik asit), HCl (hidroklorik asit), HNO3 (nitrik asit), H2SO4 (sülfürik asit)
S.67. Kuvvetli bazlar nelerdir, örnek veriniz?
C.67. Kuvvetli baz: NaOH (sodyum hidroksit), KOH (potasyum hidoksit), Sr(OH)2, Ba(OH)2 (baryum hidoksit)
S.68. Zayıf asitler nelerdir, örnek veriniz?
C.68. Zayıf asit: HF (hidrojen florür), HCN (hidrosiyonik asit), H3PO4 (fosforik asit)
S.69. Zayıf bazlar nelerdir, örnek veriniz?
C.69. Zayıf baz: NH3 (amonyak), Mg(OH)2 (magnezyum hidroksit), Na2CO3 (sodyum karbonat)
S.70. Bir kimyasal madde içindeki H+ oranı OH- oranları çözelti asidikte, bazik özellikte ve nötr özellikte nasıldır, açıklayınız?
C.70. Bir kimyasal madde içindeki H+ oranı OH- oranından fazla ise çözelti asidik, H+ oranı OH- oranından az ise çözelti bazik özellik gösterir. H+ ve OH- miktarı birbirine eşit ise çözelti nötr özellik gösterir.
S.71. Merserizasyonun amaçları nelerdir?
C.71.
A-Selüloz liflerinin muntazam şekilde şişmesi
B-Kumaş yüzeyinde bir parlaklık elde etme
C-Boyutsal stabilite
Ç-Daha yüksek mukavemet
D-İç yüzeydeki artış nedeniyle daha iyi boya alma
E-Olgunlaşmamış ve “Ölü“ pamukta boya emilim kabiliyetini arttırma
S.72.Ağartma ne demektir, açıklayınız?
C.72. Ağartma işleminin birinci derecede amacı pamuğa arzu edilmeyen esmerliği veren renkli safsızlıkları (boyar maddeleri) gidermektedir. Pamuğun ağartılmasında oksidatif ağartma maddeleri kullanılır. Bu tür maddelerle çalışıldığında, ağartma olayı atomik oksijen açığa çıkması ile başlar. Oksidatif ağartma maddelerinin en önemlileri hidrojen peroksit, sodyum hipokloritve sodyum klorittir.
S.73. Dispersiyon ne demektir, örnek veriniz?
C.73. Birbiri içinde çözünmeyen en az iki maddenin bir yardımcı madde ile ya da yardımcı madde olmadan oluşturduğu homojen karışımlara dispersiyon denir. Dispersiyon oluşturmak için kullanılan yardımcı maddeye dispergatör ya da dispergir madde denir.
Örnek:
Tebeşir tozu+su+dispergatör=dispersiyon
Dispersiyonu oluşturan maddeler özelliklerini değiştirmez, kimyasal bir değişikliğe uğramaz.
S.74. Emülsiyon ne demektir, örnek veriniz?
C.74. Birbiri içinde çözünmeyen iki sıvının bir yardımcı madde ile ya da yardımcı madde olmadan oluşturduğu homojen karışımlara emülsiyon denir. Yani dispersiyonu oluşturan maddeler sıvı fazda ise bu dispersiyona emülsiyon denir.
Örnek:
Yağ+su karışımı+emülgatör= emülsiyon
S.75.Dispergir madde ne demektir?
C.75. Dispersiyon oluşturmak için kullanılan yardımcı maddeye dispergatör ya da dispergir madde denir.
S.76. Süspansiyon ne demektir, örnek veriniz?
C.76. Birbiri içinde çözünmeyen bir sıvı ve bir katı maddenin yardımcı madde ile ya da yardımcı madde olmadan oluşturduğu homojen karışımlara süspansiyon denir. Yani dispersiyonu oluşturan maddelerden birisi sıvı diğeri katı ise bu dispersiyona süspansiyon denir.
Örnek:
Tebeşir tozu+su+dispergatör= süspansiyon
S.77.Terbiye işlemleri ne demektir?
C.77. Dokuma fabrikasından veya işletmesinden çıkan ham bezin, satışa hazır bir duruma gelmeden önce gördüğü fiziksel ve kimyasal işlemlerin tümüne Terbiye işlemleri denir.
S.78. Tekstil mamullerinin terbiye işlemleri uygulama şekline kaça ayrılır, nelerdir?
C.78. Tekstil mamullerinin terbiye işlemleri uygulama şekline göre ikiye de ayrılır:
1. Yaş Terbiye İşlemleri
2. Kuru Terbiye İşlemleri
S.79. Tekstil terbiyesi işlemleri basitçe sınıflandırınız?
C.79.
1. Ön Terbiye
2. Renklendirme
a)Boyama
b)Baskı
3. Bitim işlemleri
S.80.Terbiye maddelerini tekstil ürününe aktarma yöntemleri( aplikasyon ) ne demektir, bunun için hangi yöntemler kullanılır?
C.80.
Tekstil ürünü terbiyesinin yapılabilmesi için; çözelti, süspansiyon, dispersiyon veya emülsiyon halinde bulunan bir terbiye maddesi ile tekstil ürününü temas ettirmek gerekir. Bunun için çeşitli yöntemler uygulanır ve bu Yöntemler;
1-Çektirme
2-Emdirme
3-Aktarma
4-Püskütme
5-Köpük yöntemleridir.
Bu yöntemlerde kullanılan makinelerin seçimi işlem görecek tekstil ürününün tipine uygun olacak şekilde seçilmiş ve ayarlanmış olması gerekmektedir. Tekstil yüzeylerinin boyanmasında gereksinim duyulan birçok özelliklerden dolayı boya makinelerinin ve aparatlarının seçiminde büyük bir seçenek yelpazesi mevcuttur. Tekstil ürününün hassasiyeti, sentetiklerin kendine has özellikleri ve istenilen ürün özellikleri makine seçiminde büyük rol oynamaktadır.
S.81. Terbiye maddelerini tekstil ürününe aktaran makine vw sistemler kaç gruba ayrılır, nelerdir?
C.81.
1-Kesikli (Diskontinü) makine ve sistemler
2-Yarı kesikli (Yarı kontinü) makine ve sistemler
3-Kesiksiz (Kontinü) makine ve sistemler
S.82.Apre ne demektir?
C.82. Tekstil materyalinin ön terbiye ve renklendirme işlemleri sonrası terbiye işletmesini terk etmeden önce, gördükleri mekanik ve kimyasal tüm işlemlere bitim işlemleri veya apre işlemleri denir.
S.83.Kumaş boyutu üzerinde etkisi olan işlemler nelerdir?
C.83. Yıkama, merserizasyon, dinkleme, şardonlama, kalandırlama, buharlama, v.b. işlemler kumaş boyutları üzerinde etkilidirler.
S.84. Kumaşa kazandırılan özelliklerin fiske edilerek kalıcılığını sağlayan işlemler nelerdir?
C.84. Kaynatma, dekatür ve termofiksaj gibi işlemler kumaşa kazandırılan özelliklerin fiske edilerek kalıcılığını sağlamaktadır.
S.85.Ön terbiye işlemleri ne demektir?
C.85. tekstil terbiyesinin başlangıcında diğer terbiye işlemlerine hazırlık amacıyla kumaştaki yabancı maddeleri uzaklaştırma işlemlerinin tümüne Ön Terbiye İşlemleri denir.
S.86. İyi bir ön terbiye sonucu liflerde elde edilen belli başlı özelliklernelerdir?
C.86. Bütün tekstil mamullerinin tüm ön terbiye işlemlerini görmelerine gerek yoktur. İyi bir ön terbiye sonucu liflerde elde edilen belli başlı özellikler şu şekilde sıralanabilir:
Haşıl, çepel, pektin, yağ, mum, katalitik maddeler gibi yabancı maddelerin giderilmesi
Hidrofillik
Higroskopik nem yüzdesi
Sabit PH
Beyazlık derecesi
Lifin şişmesi
S.87. Bütün tekstil mamullerinin tüm ön terbiye işlemlerini görmelerine gerek var mıdır?
C.87. Bütün tekstil mamullerinin tüm ön terbiye işlemlerini görmelerine gerek yoktur. Gerekçesi ise kullanım özelliğidir.
S.88. Direkt Boyar Madde ne demektir?
C.88. Selülozik lifin boyanmasında herhangi bir ön işlem gerektirmeden doğrudan boyama yapılabilen boyar maddelerdir
S.89. Boyar madde moleküllerinin her birine ne denir?
C.89. Boyar madde moleküllerinin her birine monomer denir.
S.90. Direkt boyar madde molekülleri elyaf yüzeyine tutunurken ve lif içerisine yayılırken hangi halde bulunmalıdır?
C.90. Direkt boyar madde molekülleri elyaf yüzeyine tutunurken agregat hâlde, lif içerisine yayılırken monomer hâlde olmalıdır.
S.91.Yünlü mamulleri Kuvvetli asidik, Zayıf asidik ve Orta kuvvette asidik ortamda boyayan asit boyar maddelerinin yaş haslıkları nasıldır?
C.91. Kuvvetli asidik ortamda boyayan asit boyar maddelerinin yaş haslıkları düşük, ışık haslıkları orta seviyededir. Zayıf asidik veya nötral ortamda boyayan asit dink veya asit süper dink boyar maddeleri en yüksek yaş haslıklarına sahip olan boyar maddeleridir. Orta kuvvette asidik ortamda boyayan asit boyar maddelerinin yaş haslıkları asit boyar maddeleri kadar düşük değildir
S.92. Yıkama Haslığı Testinin Amacı nedir, açıklayınız?
C.92. Yıkama haslığı testi, boyalı ve/veya baskılı tekstil mamullerinde rengin değişik yıkama şartlarına karşı gösterdiği dayanıklılığı kontrol etmek amacıyla yapılan haslık testidir.
S.93. Yıkama haslığı testi için kaç çeşit gri skala kullanılmaktadır, açıklayınız?
C.93. Yıkama haslığı testi için 2 çeşit gri skala kullanılmaktadır. Bir tanesi 5 ölçeklidir. En düşük haslık değeri “1”, en yüksek haslık değeri ise “5”tir. Diğer gri skala ise 9 ölçeklidir. Bu skalada da en düşük ve en yüksek haslık değerleri 5 ölçekli skalada olduğu gibidir. Ancak her bir değer arasında ara değerler bulunmaktadır. Bu nedenle daha hassas ölçümler yapılabilmektedir.
S.94. 9 ölçekli gri skalada haslık değerleri nasıldır?
C.94. 9 ölçekli gri skalada haslık değerleri aşağıdaki şekildedir:
1------------------ En düşük haslık değeri
1-2
2
2-3
3
3-4
4
4-5
5------------------ En yüksek haslık değeri
S.95. Çözeltilerin asitlik ve bazlık değerinin ölçümlerinde ne kullanılır?
C.95. Çözeltilerin asitlik ve bazlık değerinin ölçümlerinde pH kâğıdı ya da pH metre kullanılır
S.96. Bir kimyasal madde içindeki H+ oranı OH- oranından fazla ise meydana gelen çözelti hangi özelliği gösterir?
C.96. Çözelti asidik
S.97. Bir kimyasal madde içindeki H+ oranı OH- oranından az ise meydana gelen çözelti hangi özelliği gösterir?
C.97. çözelti bazik
S.98. Bir kimyasal madde içindeki H+ oranı OH- oranı eşit ise meydana gelen çözelti hangi özelliği gösterir?
C.98. çözelti nötr
S.99. Ağartma, boyar madde çözeltileri ve dispersiyonların pH ölçümlerinde PH kâğıtları neden kullanılmaz, açıklayınız ve kullanılan ölçüm cihazı nedir?
C.99. Ağartma, boyar madde çözeltileri ve dispersiyonların pH ölçümlerinde pH kâğıtları kullanılamaz. Yükseltgen ve indirgen maddelerin pH kâğıdının rengini etkilemesi, boyar madde çözeltilerinde ise boyar maddenin pH kâğıdını boyaması sonucu doğru ölçümler yapılamaz. Bu durumlarda çözelti veya dispersiyonun pH‟ı, pH metre ile ölçülmelidir.
S.100. pH kâğıtlarının özelliği nedir?
C.100. pH kâğıtlarında indikatör boya test kâğıdına kovalent bağlarla bağlanmıştır. Dolayısıyla indikatör boya kâğıda sabitlenmiştir. Analiz sırasında kâğıttan akmaz.