Cumartesi, 27 Şubat 2016 17:43

Düz El Örme Makinesi Özel

Öğeyi Oyla
(0 oy)

DÜZ EL ÖRME MAKİNELERİNİN ELEMANLARI;

 

 

07el

 

 

1-ÇARDAK KISMI : 

 

Üzerinde bobinlerini ve rezerv ( Yedek ) bobinlerini sabit ve düzgün bir şekilde taşıyan parçadır. 

 

a-Bobin sehpası : 

 

Çalıştırılacak bobinlerin bulunduğu sehpadır.

 

 

01el

 

b-İplik sevk üniteleri  

 

Bobin sehpasından gelen ipliğin birbirine karışmadan yönlendirilmesini sağlar. 

 

 

03el

 

 

c-Gerginlik kontol yayı.: 

 

İpliğin gerginliğini ayarlar. 

 

d-Düğüm yoklayıcısı : 

 

İplik içerisinde bulunan düğümlerin örme alanı içersine girmeden yakalanmasını sağlar.Ayarlanabilen bir özelliğe sahiptir.Büyük düğümlerin yani kuralına uygun atılmayan düğümlerin örme yüzeyini bozmasını önler. 

 

e-Gergi teli : 

 

İpliğin potluğunu ya da bollaşmasını alır. 

 

2-GÖVDE KISMI : 

 

Makinenin iskelet yapısı üzerinde yer alır. 

 

a-Makinenin iskeleti ( ayak ) : 

 

Makinenin parçalarını taşıyan kısımdır.

 

 

04ael

 

 

b-İğne yatağı ( Plaka ) : 

 

İğne yatağına makinede çalışan iğneler yerleştirilir.

 

 

049el

 

 

Çalışır Pozisyon : 

 

İğne ayakları iğne rayından 1,5 cm.kadar mesafededir.İğne başı iğne yatağının üst kenarı ile aynı hizada bulununr.Desen şemaşında dikey çizgi olarak gösterilir.Her dik çizgi bir iğneyi gösterir.

 

 

015el

 

 

Çalışmaz pozisyon : 

 

İğnelerin ayakları,iğne rayına dayalı haldedir.Desen şemasında nokta ile gösterilir.Her nokta çalışmaz iğneyi gösterir.Düz el örme makinelerinde kullanılan çeşitli iğneler vardır.Bunlardan kancalı uçlu ( dilli) iğneler,iğne yatakları içinde çalışan ve örmeyi gerçekleştiren iğnelerdir.

 

 

016el

 

 

017el

 

 

c-İğneler : 

 

Örme iğneleri,düz el örme makinelerinde plakalar üzerindeki iğne kanallarına yerleştirilerek,ilmek oluşumunu ve ilmeklerin birleştirilmesi ile örgü yüzeyi oluşumunu sağlayan örücü makine elemanlarıdır.

 

 

055el

 

 

018el

 

 

019el

 

 

Örme iğneleri başlıca 3 kısımdan oluşur. 

 

1-İğıne başı : 

 

İlmeğin yapıldığı,ipliğin şekil aldığı kısımdır. İğne başını,hareket etme yeteneğine sahip iğne dili tamamlamaktadır. İğne dili ince bir mil ile baş kısmına monte edilmiştir. Yeni bir ilmek oluşacağı zaman, bir önceki ilmeği arkasına alarak, kafanın hareketi sonucu iğne başına gelen ipliği arkasına aldığı ilmeğin arasından geçirir. 

 

2-İğne ayağı :

 

İğnelerin arka ucunda çeşitli şekillerde olan çıkıntıdır. Yapılacak örgünün özelliğine göre, verilen komutlar doğrultusunda iğne seçimi,yaparak temel örgü hareketine göre ipliğin şekil almasını sağlama görevi vardır. Makine özelliğine göre değişik şekillerde iğneler kullanılır. 

 

3-İğne gövdesi :

 

İğnenin baş ve ayak kısımları arasında kalan bölümdür. İğne çeşitlerine göre iğne gövdesi değişebilir. Düz el örme makinelerinde iğnenin hem ayak uzunluğu hem de gövde uzunluğu değişken olabilir. İğne ayağına verilen hareket sonucu, iğne gövdesi ilmek oluşturmak için mekiğe doğru yol alır.Yapıları bakımından kullanılan bütün iğneler hassas, düzgün yüzeyli, sürtünmelere ve aşınmalara karşı dayanıklı, kırılmayı geciktirici nitelikte ve esnek olmaları gerekir. İğneler baskı ve sürtünmeden dolayı çeşitli kuvvetlerle karşı karşıya kalırlar. Bu kuvvetlerin etkisi altında iğneler kırılıp eğilebilirler.

 

İğne üzerinde etki eden kuvvetler: 

 

1-Kafa (kızak) iç çeliklerinin iğneyi itme kuvveti 

2-Çardaktan gelen ipliğin asılma kuvveti 

3-İpliğin sürtünme kuvveti 

4-Örme çekim kuvveti 

5-Plaka ile sürtünme kuvveti 

 

İğneler özel çeliklerden yapılmıştır. Paslanabilir yapıdadırlar. Fakat iğnelerin sürekli çalışması ve yağlanması nedeni ile genelde paslanmazlar. Paslanmaz çelikten yapılmış iğneler de vardır. Düz el örme makinelerinde çeşitli iğneler kullanılmaktadır. Kullanılan bu iğneler iğne ayağının şekline ve yapısına göre isimlendirilir. 

 

1-Uzun ayak iğne 

2-Kısa ayak iğne 

3-Kelebek ayak iğne 

 

d-Kafa : 

 

Üzerinde ayar düğmeleri,torba çelikler,noppen mandalları ve diğer çelikler bulunmaktadır.

 

 

 

057el 

 

 

Yapılacak örgü yüzeyinin özelliğine göre kafa üzerinde bulunan çeliklere komut verilir. Verilen komutlar doğrultusunda, kafanın hareketi sonucu, kafa iç çelikleri iğnelere yol vererek istenilen örgü yüzeyinin oluşumunu sağlar. Kafa üzerinde ayrıca mekiğin alınıp-bırakılmasını sağlayan kol vardır.

 

 

053el 

 

 

Kafa üzerinde 2 adet fırça bulunur. Örme işlemi yapılırken kafanın hareket ettirilme hızı çok önemlidir. Çok hızlı veya çok yavaş hareket ettirilmeden hep aynı hızda çalışılmalıdır ki örgü yüzeyinde hatalara neden sebebiyet vermesin. 

 

e-Çelikler : 

 

Oluşturmak istenen örgü yüzeyine ve ilmek boyuna göre çeşitlilik gösteren parçalardır. Kafanın plaka ile temas ettiği kısımda bulunurlar. Grup şeklinde çelik tablası üzerine monte edilmişlerdir. Her parçanın ayrı görevi vardır. İğneler çelikler arasındaki boşlukları (iğne yolu) izleyerek örgü oluştururlar. İstenilen örgü sıklıklarına göre iğnenin çalışma pozisyonunun yüksekliğini ayarlamaya yarayan çeliktir.Bu çelikler ;1-Ayar çelikleri :Yapılan ayara örgü tuşesini verir.

Kafa üzerinde bulunan ayar rölelerinin üzerinde ‘0’ dan ‘20’ ye kadar sayılar bulunmaktadır. Sayı küçüldükçe ilmek boyu küçülür (sıkı olur), sayı büyüdükçe ilmek boyu büyür (gevşek olur). Kullanılacak makine numarasına göre uygun iplik seçimi yapılarak, istenilen tuşeye uygun ayar yapılır. Ayarlar çok gevşek veya çok sıkı olursa iğneler kafanın zorlanması sonucu zarar görür ve kırılabilir. Örgü yüzeyi oluşturulurken ayarlar daima kafa sağdan sola giderken soldaki ayar, kafa soldan sağa giderken sağdaki ayarlar örgü ayarını verir. 

 

2-Torba Çelikler : 

 

İğneleri örgüye sokmaya yarayan çeliklerdir. Makinenin markasına ve özelliğine göre kullanılan iğnelerde çeşitli çalışma şekilleri vardır. Makinede tek tip iğne diziliyse, torba çelikler iki pozisyonda çalışır.

1-Torba çelikler tam açık pozisyona getirilir. Bu durumda makine üzerinde bulunan bütün iğneler çalışır.

2-Torba çelikler tam kapalı pozisyona getirilir. Bu durumda makine üzerindeki bütün iğneler çalışmaz. Kafa hareket etse de iğneler ilmek oluşturmaz.

 

 

06eel

 

 

Makinede iki tip iğne (uzun ayak ve kısa ayak) kullanılıyorsa, torba çelikler üç pozisyonda çalışır. 

1-Torba çelikler tam açık pozisyona getirildiğinde, makine üzerinde bulunan bütün iğneler çalışır. ( kısa ayak ve uzun ayak ) 

2-Torba çelikler yarıma alındığında, sadece makinede dizilmiş olan uzun ayaklı iğneler çalışır. Kısa ayak iğneler çalışmaz. 

3-Torba tam kapalı pozisyona getirildiğinde makine üzerindeki 

 

3-Ay Çeliği : 

 

Kafanın hareketi sonucu iğnelerin örme esnasında yukarıya sıçramasını engelleyen çeliktir. İğne yukarıya fazla çıkarsa, kafanın hareketi sonucu karşı plakadaki iğnelerle çarpışarak kırılmalara neden olabilir. Ay çeliği, iğnelerin örme esnasında iğne yolundan çıkarak kırılmasını engeller. 

 

4-Kayık Çeliği : 

 

Noppen çeliğine ve torba çeliğe yataklık yapar. Çeliklerin yıpranmasını önler. İğneler örme esnasında torba çelikten çıkarak yoluna devam eder. Bu arada iğnelerde titreşimler olur, bu da örgü yüzeyinde bozukluklara neden olabilir. Bu titreşimi önleyen, iğnenin daha sağlıklı çalışmasını sağlayan kayık çeliğidir. Adını görünümünden almıştır. 

 

5-Noppen çeliği : 

 

Kafanın üstünde toplam dört tane noppen mandalı bulunmaktadır. Bu mandallardan verilen komutlara göre kafa iç çeliğindeki noppen çeliği harekete geçer. Bu çelikler birbirleriyle bağlantılıdır. Noppen mandallarından ikisi küçük noppen mandalıdır. Küçük noppen mandalı devreye girdiğinde (hangi plakada ise) yarım sıra ilmek oluşturur, yarım sıra ilmeğin üzerine iplik atar ve bekletir. Bu nedenle en fazla bir sırada bir örme işlemi yapılmalıdır. Büyük noppen mandalı devreye sokulduğunda ise bir plakadaki ilmeğe noppen yapar, aynı anda diğer plakadaki ilmeğin üzerine yeni bir ilmek oluşturur. Noppen “askı” demektir. Yani, kafanın hareketi sonucu ilmek oluşmaz, sadece iğnenin başında bulunan ilmeğin üzerine iplik atar ve bekletir. 

 

6-Gövde Çeliği ; 

 

Kafa iç çeliklerinde boşluk oluşmaması için kullanılan düz metal parçadır.Boşluğu doldurmada kullanılır.Hiç bir işlevi yoktur.

 

 

023el

 

 

024el

 

 

f-Mekikler ve mekik yayı : 

 

Örme esnasında kullanılan en önemli elemanlardan biridir. Örgünün gerçekleşmesini sağlar. Kafanın hareketi sonucu ipliğin, iğnenin ağzına verilmesini sağlayarak ilmek oluşumunun gerçekleştirilmesine yardımcı olur. Kafa ile birlikte hareket eder, kafa olmadan tek başına bir anlam taşımaz. Düz el örme makinelerinde genelde düz mekik kullanılır. Mekikler, kafa iç çeliklerine verilen komutlara göre iğne ağzına iplik besleyen elemanlardır. Düz el örme makineleri tek sistemli makinelerdir.

 

 

054el

 

 

  

Aynı anda sadece bir mekik çalışabilir. Yani kafanın 1 sıra gidişinde 1 ilmek sırası örülür. Mekikler plakalara bağlı mekik rayları üzerine takılır ve bu raylar üzerinde hareket eder. Düz el örme makinelerindebir önde bir arkada olmak üzere toplam iki tane mekik rayı vardır. Buna bağlı olarak da ikitane mekik takılabilir.

 

 

09el

 

 

g-Fırçalar : 

 

Kafanın üzerinde bulunan fırçaların görevi, örme esnasında iğnelerin dillerinin açılmasını sağlayarak ilmek oluşumuna yardımcı olmaktır. Diğer yandan da iğne ve plaka üzerinde bulunan fazla tüyleri ve tozları temizler. Düz el örme makinelerinde iki tane fırça bulunmaktadır. Biri ön plakadaki iğne dillerine, diğeri arka plakadaki iğne dillerine hareket verir. Makinedeki sistem sayısı ile orantılıdır.

 

 

026el

 

 

h-Mekik değiştirme ; 

 

Mekiklerin alınıp bırakılmasına yarayan mekanizmadır. Tulumbaya benzediği için mekik tulumbası denilmektedir. Hareket ettiren kola tulumba kolu denilmektedir.) Kafanın sol tarafındaki koldur. Bu kol sayesinde mekikler istenildiği zaman alınır, istenildiği zaman bırakılır. 

 

i-Jakar Kırma Kolu : 

 

Ön ve arka plakadaki iğnelerin birbirleriyle çakışarak kırılmalarını önlemeye yarayan mekanizmadır. Yapılacak örgünün özelliğine göre örgüye başlamadan önce veya örme esnasında iğnelerin karşılıklı veya çapraz pozisyona getirilmesine yarayan kaydırma koludur.

 

 

027el

 

 

Kısacası, arka plakanın ön plakaya oranla hareket ederek farklı örgü yüzeylerinin oluşması sağlanır. Yani, ilmekler arka plakanın hareket etmesiyle örgü yüzeyi üzerinde farklı şekilalır. Jakar kırma mekanizması ile ilmeklerin kaydırılarak hareketleriyle elde edilen örgüyüzeylerine plaka kaydırmalı desenler denir. Arka plaka ancak birer birer kaydırılabilir.Çünkü her makinenin kendi bünyesinde jakar kırma mekanizma tur sayısı vardır. Makineinceliği tur sayısının belirlenmesinde etkendir. Her makine kendi bünyesinde kayabilen birjakar dişlisine sahiptir. Dişli bir kol yardımı ile çevrilerek hareket ettirilir. Dişli sayısı kaydırma sayısını belirler. 

 

DÜZ EL ÖRME MAKİNELERİNİN YARDIMCI ELEMANLARI ; 

 

1-Tarak ve Tarak teli : 

 

Örme işlemine başlayabilmek örgü alanına ilmek kaptırabilmek için kullanılan yardımcı elemanlardır. İlk örme sırasında oluşan fiyonkların iki plaka arasına yerleştirilen ve tarak teli ile sabitlenen tarak sayesinde; fiyonklara ilmek formu verilmesine yani ilmek oluşumuna yardımcı olur. Taraklar numaralıdır. Makine numarasına göre değişir. Tarakların genişliği de çeşitlidir. Yapılacak örgünün genişliğine uygun tarak seçimi yapılmalıdır. Tarak aynı zamanda örgü başlangıcının düzgünlüğünü de sağlar.

 

 

051el

 

 

Örme işleminin gerçekleştirilmesindeki yardımcı elemanlardan biridir. Tek başına bir işlevi yoktur. Tarakla birlikte işlevini gerçekleştirir. Örgü başlangıcında tarağın içinden geçerek ilmekleri aşağıya doğru çeker. İnce ve uzundur. Tarağın genişliğine göre ayarlanabilir. Üzerinde ağırlık takılabilmesi için belirli aralıklarla delikler bulunur. 

 

2-Aktarma iğneleri : 

 

Örme işleminde ilmeklerin yerlerinin değiştirilerek, çeşitli desenler yapılmasını sağlar.Örgüye geçilmeden önce kullanılacak makine numarasına uygun aktarma iğnesi seçilmelidir. Aktarma iğneleri iki bölümden oluşur. İlki aktarma iğnesinin tuttuğumuz demirden yapılmış bölümü, diğeri bu bölümün ucuna takılan ucu yuvarlak kısımdır. 

 

Aktarma iğneleri

 

 

 

029el

 

 

1’li aktarma iğnesi, 

2’li aktarma iğnesi 

6'lı aktarma iğnesi şeklinde isimler alır.

 

Tek seferde ne kadar ilmekle aktarma yapılacaksa ona uygun aktarma iğnesi seçilir

 

İki taraflı aktarma iğnesi:

 

İlmekleri ön yataktan arka yatağa veya yan tarafa aktarmada, makine üzerinde keserek bitirme ve birleştirme dikişlerinde kullanılır. 

 

İkili aktarma iğnesi:

 

Aynı anda iki ilmek eksiltmek veya aktarmak için kullanılır. Diğer ucunda kroşe iğnesi bulunur. 

 

Üçlü aktarma iğnesi:

 

Aynı anda üç ilmek eksiltmek ve aktarmak için Kullanılır. 

 

Altılı aktarma iğnesi:

 

Aynı anda altı ilmek eksiltmek ve aktarmak için kullanılır. 

 

3-Ağırlık : 

 

Örme işleminin gerçekleştirilmesindeki yardımcı elemanlardan biridir. İki parçadan oluşmaktadır. İlki, üzerine ağırlıkların konulacağı demir, uzun çubuk; diğeri ise üzerine yerleştirilen demir ağırlıklardır. Örgü başlangıcında kullanılan tarak ve tel takıldıktan sonra, tarağın alt kısmında bulunan deliklere takılır. Ağırlık takılırken, tarağı dengeleyecek bir şekilde takılmalıdır. Aksi takdirde çekim eşit olmaz. Bu da iğnelerin üzerinde ilmek yığılmaları olmasına neden olur. Eğer takılan ağırlık fazla ise örgüde patlamalar, yırtılmalar meydana gelir. Eğer az ise örgü yüzeyi istenilen ayarda olmaz.

 

 

030el

 

 

DÜZ EL ÖRME MAKİNELERİNDE KULLANLAN ARAÇ VE GEREÇLER ; 

 

1-Parafin : 

 

Petrollerin ayrımsal damıtılması sırasında elde edilen, beyaz katı bir maddedir. Mum yapımında kullanılır. Aynı zamanda, mumlar gibi apre maddesi olarak kullanılır. Örme işleminin daha düzgün daha rahat ve verimli olarak gerçekleşmesi için nemlendirilerek, parafinlenerek veya bazı emülsiyonlar emdirilerek kaygan bir hale getirilmesi gerekir. Bu işlemlerin sonucunda ipliğin rahat hareket etmesi sağlanır, sürtünme kuvveti azaltılır ve iplik kopma ihtimali en aza indirilir. Parafinin sertliğini “penetrasyon” belirler. Sertliği 15–25 arasında olan parafinler pratikler kullanılır. Küçük rakamlar sert parafini ifade eder. Eğer salon sıcaklığı 30 C°’den fazlaysa sert parafinler kullanılmalıdır. Kullanılan parafinler daha sonraki işlemlerde kumaş üzerinden kolaylıkla uzaklaştırılabilen türden olmalıdır.

 

 

031el

 

 

2-Makine yağı :  

 

Kızakların ve iğnelerin hareketini kolaylaştırmak için kullanılan bir cins petroltürevidir. Yataklar ve kızaklar temizlenip tozlar arındırıldıktan sonra fırça yardımıyla yağlama işlemi yaptırılır. Fırçaya 1–2 damla yağ damlatmak yeterlidir. Yağın fazlası ürün üzerinde lekelere yol açabilir. Makinenin özelliliğine göre üretilen yağın kullanılması tavsiye edilir. 

 

3-Temizleme fırçası :    

 

Makinenin temizliği için kullanılır. Yağlamada ve makine üzerindeki fazla tozları,tüyleri almada kullanılır. Makinenin kullanılmasından sonra yataklar ve kızaklar üzerinde biriken iplik havları ve tozları temizlemek için kullanılır. Yumuşak olması ve kıllarının makinenin en hassas kısımlarına geçecek nitelikte olması gerekir. 

 

4-Dilli kancalar ( Kroşe iğnesi ): 

 

Kroşe iğneleri (dilli iğneler) bir kaç sıra kaçmış olan ilmeği yakalayıp örmek için kullanılan araçlardır. İlmek kaçığı ilmekleri, dilsiz kanca şeklindedir ve kaçan ilmeği yakalayıp örme yapmak için kullanılır.

 

 

032el

 

 

5-Dilsiz kanca ( kaçık iğnesi ): 

 

Bir ucu kıvrık, sivri olarak yapılmış, diğer ucuna da aktarma iğnesi yerleştirilmiştir.Turuncu iğne olarak da bilinir. Çok işlevlidir. Kıvrık olan ucu makine üzerinde bulunan örgüdeki ilmek kaçığını alarak tekrar iğne başına geçirmede kullanılır.

 

 

033el

 

 

6-İğne seçici tarak: 

 

Örgüye başlamadan önce, yapılacak örgünün özelliğine göre iğne seçimi yapmak için kullanılır. Tarağa benzer görünümü olduğu için adını buradan alır. İğne seçiminde kolaylık sağlar. Başka hiçbir işlevi yoktur.

 

035eel

Okunma 5525 defa Son Düzenlenme Pazartesi, 27 Aralık 2021 20:16
?<