Yuvarlak El Örme Makinelerinin Örme Prensibi
Yuvarlak örme makineleri, iğnelerin yan yana ve dairesel (kovan hâlindeki) iğne yatakları üzerine açılmış iğne kanallarına dizilmiştir. İğne yatağının dairesel hareketi esnasında kanallar içinde hareket eden iğnelere, iğne yatağı ve kanallar üzerinde hareketsiz ve sabit olarak duran iğnelere hareket veren kilit mekanizmalarının yardımıyla ayrı ayrı hareket ettirilmesi ve buna uygun sabit iplik yatırımı ile örme işlemini yapan makinelerdir. Yuvarlak örme makinelerinde örme elemanları ve mekanizmaları dairesel olarak yatay veya dikey konumlardaki iğne yatakları üzerinde bulunurlar. Örme işlemi, ipliklerin iğne yatağı çevresine belirli aralıkla sıralanmış çalışma yerlerinde (sistemlerde) bu iğneler topluca dönüş hareketi yaparken aynı zamanda sabit olan kilit sistemlerinden uygun hareketleri almaları ve üzerlerine yatırılan iplikleri çekerek ilmek oluşturmalarıyla gerçekleşir.
Örme İşlemine Geçilmeden Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
1-İpliğinizi seçerken; yapılacak olan örgünün özelliğine ve örme işleminin gerçekleşeceği makine numarasına dikkat ederek seçim yapınız. Burada dikkat edilecek nokta iplik numarası ile makine numarasının birbirlerine uygun olmasıdır.
3- İpliğinizi makinenin iplik kılavuzundan (çardak) dikkatli ve doğru geçiriniz.
4-Verilen kumaşa göre iğne seçiminizi yapınız. Yani, silindirin hareketi sonucu ilk örüm yapacak olan iğnenin ipliği almasına dikkat ediniz.
5-Yapılacak olan örgünün özelliğine göre, örgü ayarlarını doğru yaparak kontrol ediniz. Makinenin üzerindeki ayar çeliklerinden ayar yapılır.
6- İğneler örüme başlamadan önce iğne-mekik arasındaki mesafeye dikkat ediniz. İğnelerin mekikle çakışması iğne kırılmalarına neden olmaktadır.
7-İpliği mekikten doğru ve dikkatli bir şekilde geçiriniz. Mekik ayarını kontrol ediniz.
8- Örgüye başlamadan önce gerekli olan araç-gereçleri hazırlarken, makine numarası ve yapılacak işin özelliği mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Kullanılacak olan aktarma iğnesi ve ilmek tutucu örgüye başlamadan makine numarasıyla bağlantılı olarak seçilmelidir.
9-Örgüye başlamadan önce makine genel bir kontrolden geçiriniz. Kırık iğne varsa mutlaka değiştiriniz. Çardak ayarlarını, mekik ayarını kontrol ediniz.
10- Makine bakımını kesinlikle ihmal etmeyiniz ( yağlama temizlik vb. ).
Örgü Başlangıcı
Örme işlemine ilk başlandığında uygulanan tekniktir. Yuvarlak el örme makinelerinde örgü başlangıcı torba örgü olarak olmalıdır. Örgü başlangıcının düzgün ve net olması, kolay sökülmemesi için, örme işleminin başlangıcında uygulanır. Makine üzerinde ilmeğin ilk oluştuğu bölümdür.
Lastik Örgüler
Yuvarlak el örme makinelerinde üretilen kumaşların, genellikle esnekliğin fazla olması istenilen bölgelere uygulanan yöntemdir. Örgü içerisinde elastomer veya elastömerli ipliklerin kullanılabileceği gibi örgü yapısından ve tekniğinden de esneklik sağlanabilmektedir.
Torba Lastik
Yuvarlak el örme makinelerinde torba lastik; Silindirin 2. veya 3.turunda iğnelerin üstüne lastik aparatı yardımıyla 4-5 sıra lastiği bütün iğnelerin üstüne toplayarak torba örgü yapılmasına denir. Adından anlaşılacağı gibi Torba görünümündedir.
1x1 Lastik Örgüsü
Yuvarlak el örme makinelerinde bir iğne lastik alırken diğer iğne lastiği almaz. Pamuk ipliğini alarak lastik yüzeyini oluşturur. Bu işlemi yapabilmek için mutlaka lastik aparatının takılı olması gerekir.
2x1 Lastik Örgüsü
Bu tür lastik örgüsünde ise iki iğne lastik alırken bir iğne lastiği almaz.
Düz Örgü Yüzeyi (Süprem)
Tüm iğnelerin ilmek oluşturmasıyla meydana gelen kumaşlardır. Tek sistemde tek iğne ve sadece tek çalışma şekli kullanılmasıyla elde edilir.
Topuk - Burun Oluşturma
Bu örgü türü sadece çorap örülmesinde kullanılır. Silindirim yarım tur dönüşüyle oluşturulmaktadır.
Topuk burun
Topuk burun örgü yaparken dikket edilmesi gereken hususlar :
1-örgü başlangıcını doğru yapmak.
2-lastik aparatının iplik kılavuzundan lastiği iğnelerin ağzına beslemek.
3-Silindirin dönüşünü yarım tur olarak kısıtlamak.
4-Topuk aparatı kullanmak.
5-Yukarıda kalan iğneler çalışmaz pozisyonda bekletmek.
6-Çalışır pozisyonda olan iğneler, silindirin yarım tur olarak sağa sola, sola-sağa dönerek her turda sağdan ve soldan birer iğneleri kaldırıldığını Unutmamak.
7-Her turda eksiltilen (kaldırılan) iğneler bu aşamada her dönüşte bir sağdan bir soldan olmak üzere tekrar arttırılır.Bunu (indirilir) unutmamak.
8-Topuk aparatı kullanılarak çalışmaz pozisyonda bulunan iğneleri çalışır pozisyona getirmeyi unutmamak.
9-Makine üzerinde bulunan kilitler aşağı indirilerek silindirin tam olarakdönmesini sağlamak.
Not : Topuk oluşumu ve burun oluşumu anı işlem basamaklarıyla oluşmaktadır. Burun oluşumu bittikten sonra 8-10 sıra arasında düz örüm yapılır. Ağırlıklar kaldırılır ve örülen yüzey elle aşağıya çekilir. Bu sırada mekikte bulunan pamuk ipliği kesilir, silindir yavaşça çevrilerek kumaşın düşmesi sağlanır.