Örme Kumaş Çeşitleri
  • Örme Kumaş Çeşitleri
    Yazan

     

    SÜPREM ÖRME KUMAŞLAR

     

    Süprem kumaş RL düz örgü tekniğiyle üretilmektedir. RL düz örgü ile üretilmiş kumaşların bir tarafında düz (R), diğer tarafında ise yalnızca ters (L) ilmekler görülür. RL örgülerin desenlendirilmesinde askı, atlama gibi yardımcı örgü elemanları ile çalışarak değişik görüntüler elde edilir. Jakar tekniğiyle renkli desenler elde edilebilir. Renkli iplikler ile enine yönde çizgiler gibi desenler uygulanabilir. Ayrıca iğne ve çelik dizilişlerinin düzenlenmesiyle değişik desenler elde etmek mümkündür. Bu kumaşlar; Ön yüzleri ve arka yüzleri birbirinden farklı görünüşe sahiptirler. Tüp şeklinde üretilen, ancak kesilerek açık en şeklinde de kullanılabilen kumaşlardır. Ribana ve interlok kumaşlara göre süprem kumaşlarda daha geniş enler elde edilebilir. Hem enine hem boyuna yaklaşık aynı oranda esnerler. Fazla esnetildiklerinde şekilleri bozulabilirler. Giysi olarak kullanıldıklarında esnekliklerinin az olması nedeniyle diğer atkı yönlü örme kumaşlara göre vücudu sarmaları daha kötüdür. Süprem örme kumaş örgüsü diğer örgülere göre daha az desenlendirme olanağına sahiptir.

     

     supreem1

     

    Örgü raporu tek plaka üzerinde bir iğnede oluştuğu için birim alandaki harcanan iplik miktarı en az olan örgü çeşididir. Kesildiklerinde yanlardan kumaşın arka yüzüne doğru, üst ve alttan kumaşın ön yüzüne doğru kıvrılmalar meydana gelir. Buruşmaya eğilimleri azdır. Süprem örme kumaşlar özellikle yazlık dış giyimde, sportif kıyafelerde, tıbbi giysilerde kullanır.

    SÜPREM KUMAŞÜRETİMİ ÇEŞİTLERİ

    30/1 Open-End Süprem

    30/1 Ring Süprem

    30/1 Penye Süprem

    20/1 Open-End Süprem

    20/1 Ring Süprem

    20/1 Penye Süprem

    30/1 Open-End %5 Lycra Süprem

    30/1 Ring %5 Lycra Süprem,

    30/1 Penye %5 Lycra Süprem

    30/1 Ring FullLycra Süprem

    30/1 Penye Full Lycra Süprem

    LAKOST (LACOST) ÖRME KUMAŞLAR

    Tek ve çift toplamalı lakost olarak iki şekilde elde edilir:

    Tek toplamalı lakost dört sistemden

    Çift toplamalı lakost ise altı sistemden oluşur. Bu kumaşlar, iki çeşit iğne ve iki çeşit çelik kullanılarak oluşturulur. Stabilitesi yüksek bir yapıya sahip kumaşlardır. Kumaş tek katlı yapıya sahiptir. RL örgü konstrüksiyonudur.

     

    tektorlacost1

     

    Önde R ilmek, ortada ise L ilmek mevcuttur. Fakat bu L ilmekler süprem kumaştaki gibi belirgin değildirler. Bu kumaşın örgü yapısından kaynaklanmaktadır. Lakost kumaşlar askı-ilmek kombinasyonunda üretilirler. Bir sıra ilmek askı-ilmek-askı şeklinde giderken, diğer sıra; askı-ilmek-askı-ilmek şeklinde gider.

    Çift toplama lakost ise yukarıda tanımlanan sıralar ikişer defa tekrarlanmasıyla oluşur. Bu kumaşı oluşturmak için iki iğne kanalına ve uzun-kısa ayaklı olmak üzere iki çeşit iğneye ihtiyaç vardır.

     

     

    cifttoplacost1

     

    Kumaşın yüzey özelliği;

     

    Çift toplama lakost örgünün ön yüzünde R ilmekler mevcuttur, orta yüzeyde ise askı formu oldukça belirgin bir şekilde fark edilir. Kumaşın boyuna esnekliği az, enine esnekliği süprem kumaşlara göre daha iyidir. Dolgun bir tutumu vardır. Spor alt-üst giyimlerde klasik lakost T-shirt geniş bir kullanım alanına sahiptir. Yatak kıyafetlerindede kullanılır.

     

    VANİZE ÖRME KUMAŞLAR

     

    RL Tek plaka (süprem) yuvarlak örme makinelerinde iki farklı renk iplik veya farklı özellikte (parlaklık, büküm, kalınlık, ham madde vb.) iplikle örme kumaş ön ve arka yüzü ile tersinin farklı renk veya görünüş özelliği kazandırılmış örgülere vanize örgüler denir. Bu örgünün temeli iki ipliğin aynı anda, aynı sistemde ve aynı iğnede ilmek yapmasıdır. İpliklerin ön ve arka yüzde görünmeleri ise ipliklerin iplik kavuzlarından (mekikler) farklı noktalardan iğneye beslenmesi ile gerçekleşir. Doku oluşumu süprem örgü sisteminden farklılık göstermez. Buradaki tek fark iplik beslemesinin çift iplikle oluşmasıdır. Aynı noktadan iki iplik beslemesiyle elde edilirler. Beslenen iplik hammaddesi aynı veya farklı materyalden oluşabilir. Tek ve çift plakalı yuvarlak örme makinelerinde özellikleri birbirinden farklı iki iplikten birinin ön yüzünde, diğerinin örgünün arka yüzünde görülebileceği şekilde çalıştırılması ile vanize kumaş elde edilir. Örme sanayinde vanize süprem diye anılan bu örme çeşidinde de yöntem süprem örgüsünde olduğu gibidir. Farkı mekiğin çift gözlü ve jakar sistemine göre çalışmasıdır. Çift katlı kumaş görünümünde bu örgüde iplikler isteğe ve amaca göre farklı materyallerden yapılmış olabilirler. Örneğin eşofmanlık kumaşlarda ön yüzde floş, arka yüzde ise pamuk ipliği kullanılabilir.

     

    İKİ İPLİK ÖRME KUMAŞLAR

     

    Bu örgü iki farklı numarada iplik kullanılarak dört sistemde oluşturulur. Mekik üzerinden öncelikle kumaş yüzeyinde görülecek iplik, arka delikten ise daha çok ters yüzünde görülecek iplik geçirilir. Arka yüzde görülecek iplik daha kalın numarada olan ipliktir. İki iplik kumaşlar tek plakalı platin donatımlı yuvarlak örme makinelerinde üretilmektedirler. Bu kumaş özel platinler yardımıyla oluşturulmuştur.

     

     ikiiplik1

     

    İki iplikle çalıştırılmıştır. Astar iplikler askı formu kazanarak arka yüzeyde yer alırlar. İlk sırada ön yüzde görülen iplikler tüm iğnelerle örülür. İkinci sırada bu astar iplikleri platinlerin etkisiyle üç iğne atlayıp astar formunda yer almıştır. Ön yüzde bu astar iplikler görülmez, normal ilmekler mevcutken, arka yüzeyde ise tamamen astar iplikler hâkimdir. Kumaşın enine-boyuna esnemesi oldukça sınırlıdır. Bu özellik astar ipliklerinin örgüye kazandırdığı sağlamlıktan kaynaklanır. Kumaş dolgun bir tutuma sahiptir.

     

    İKİ İPLİK KUMAŞ ÇEŞİTLERİ

     

    20/10 Open-End İki İplik

    20/20 Open-End İki İplik

    30/20 Open-End İki İplik

    30/30 Penye Full Lycra İki İplik

    30/100 Penye İki İplik

    30/100 Gri Metal İki İplik

     

    ÜÇ İPLİK ÖRME KUMAŞLAR

     

    Bu örgü yapımında üç iplik kullanılır. Kullanılan üç iplikten ikisi aynı numaralı, diğeri ise farklı numaralı ipliktir. Bunlardan birincisi kumaş yüzeyinde, diğeri arada dolgu görevi yapar.

    Kalın olan iplik ise kumaşın ters yüzeyinde görülmektedir. Kullanılan iplik, zemin ipliği ve bağlantı ipliği Ne 30/1,astar ipliği olarak 10/1 karde ipliği kullanılır.

     

     uciiplik1

     

    Ayrı ayrı üç ipliğin (zemin, astar ve bağlantı ipliği) daha sağlam yapı oluşturacak ters yüzey meydana getirecek şekilde örülmesiyle elde edilen örgü çeşididir.

    İki ipliğe göre ağır ve gramajlıdır. Bu örgülerin en önemli özelliği kalın ipliğin yüzeyde daha az görünmesi sağlanarak iki yüzeyi farklı renk kumaşlarda yüzey görüntü niteliği sağlanmıştır.

    Üç iplik örme kumaşlar tek plakalı yuvarlak örme makinelerinde kullanılır.

    Üç iplik makinelerinin süprem makinelerinden farkı mekik, platin, iğne ve kilitlerin yapı ve dizilişlerinin üç iplik için özel olmasıdır.

    Üç iplikli örme platin dizimlerinin değişik şekilde hazırlanması ve üç ayrı kanaldan iplik beslemesi yapılarak elde edilen örgü çeşididirler.

    Örgüde aynı numarada kullanılan iki iplikten biri zemin, diğeri ise bağlayıcı ipliktir.

    Üçüncü iplik ise bağlayıcı iplikten daha kalın olan hav ipliğidir ve kumaşın tersinde atlama şeklinde görülür. Kumaş ön yüzü normal R ilmekli çubuklara sahiptir.

    Arka yüzeyde ise file görünümlü bir yapı vardır. Bu fileli görünüm astar ipliğin atlamasından kaynaklanır. Bu kumaşın enine stabilitesi iyidir. Elastikiyeti ise son derece sınırlıdır.

     

    İNTERLOK ÖRME KUMAŞLAR

     

    Bu kumaş, piyasada interlok kumaş adıyla tanınır. Kumaş çift katlı yapıdadır. RR örgü strüktüründedirler. Her iki yüzünde de ilmek R ilmek çubukları görülür. Kumaş enine esnetilirse L ilmekler görülmez. Bütün interlok kumaşlar çift plakalı yuvarlak örme makinesinde üretilirler. İnterlok kumaşlarda örme tekniği iğne düzenine bağlıdır. Her iki rayda iğneler karşılıklı pozisyondadırlar ve iğneler bir kısa bir uzun şeklinde dizilirler. Karşılıklı bulunan iğnelerden biri uzun biri kısadır. İnterlok örmede üretim yarı yarıya düşer. Çünkü iki kursda bir sıra örülmüş olur.

     

    interlok1

     

    Kumaşın her iki yüzüde dengeli ve homojendir. İlmek çubukları her iki yüzde de karşılıklıdır. Her iki yüzde kullanılabilir. Ön ve arka yüzü pürüzsüzdür. Sıkı bir yapıya sahiptir. Örgü raporu çift plakada ve karşılıklı oluştuğu için ve kullanılan hammaddelerinde aynı kalması kaydı ile üretilen en kalın tek iplikli kumaştır. Dikey yönde yatay yöne göre daha yüksek bir elastikiyet ve esneklik özelliğine sahiptir. Boyutsal stabilitesi ve şeklini koruma özelliği yüksektir. Kenarlarda kıvrılma gözlemlenmez.

    Ön ve arka yüzey arasında hava olduğundan daha iyi ısı yalıtım özelliğine sahiptirler. İç giyim ve özellikle spor üst giyimlerde geniş bir kullanıma sahiptirler. Sadece çift plakalı yuvarlak örme makinelerinde, silindir ve kapak iğnelerinin birbirlerine dik ve karşılıklı bir şekilde yerleştirilmeleriyle elde edilen çift katlı örme kumaş çeşitidir. İnterlok kumaşları enine yönde gerdirsek bile, iki yüzde de sadece sağ ilmikler görülür.

    İnterlok kumaşların başlıca özellikleri aşağıda maddeler halinde gösterilmiştir;

    1)Ön ve arka yüzde aynı görünüme sahiptir, çift yüzlüdür,

    2)Desen ve yüzey dizaynı sınırlıdır,

    3)Ön ve arka yüzü pürüzsüzdür,

    4)Sık bir yapıya sahiptir,

    5)Dikey yönde, yatay yöne göre daha yüksek bir elastikiyet özelliğine sahiptir,

    6)Boyutsal stabilitesi ve şeklini koruma özelliği yüksektir,

    7)Diğer tek iplikli örme kumaşlara göre en yüksek gramajlı örme kumaşlar elde edilebilir,

    8)Gerilmeye maruz kaldığında ilmek bir uçtan kaçma eğilimi gösterir,

    9) Ön ve arka yüzey arasında hava olduğundan, daha iyi ısı yalıtım özelliğine sahiptir. Diğer tek iplikli örme kumaşlara göre daha sıcak tutar,

    10)İnterlok örme kumaşların hacimli yapısı nedeni ile nem alma özelliği iyidir,

    İç giyim yazlık-kışlık ve özellikle sportif, tıbbi üst giyimlerde geniş bir kullanım alanına sahiptir. Ayrıca teknik koruyucu tekstil olarak da kullanılabilmektedir,

    Bir kumaşın interlokmu yoksa ribana mı olduğunu belirlemek için kumaşı enine gerdirip bakılır, eğer karşılıklı ilmekler birbirinin karşısında ise bu interloktur.

     

    İNTERLOK ÖRME ÇEŞİTLERİ

     

    30/1 Open-End Interlok

    30/1 Ring Interlok

    30/1 Penye Interlok

    40/1 Penye Interlok

     

    PENYE RİBANA ÖRME KUMAŞLAR

     

    Kumaş çift katlı yapıda olup her iki yüzde de R ilmek çubukları görülür. Kumaş enine esnetildiğinde çubuklar arasında L ilmekler görülür.

    Tipik RR sitrüktüründedir ve iplik sırayla ön ve arka rayda örülür.

     

    ribanaorme1

    Bu iplik örülme nedeniyle ribana kumaşların enine yönde yüksek büzülme ve elastikiyet özellikleri vardır.

    Kumaş dengeli bir yapıya sahiptir.

    Bu nedenle kesim kenarlarında kıvrılma görülmez.

    Yuvarlak örme penye ribana kumaşlar iç giyim, yazlık ve dış giyimde kullanılır. RİBANA ÖRME ÇEŞİTLERİ

    30/1 Open-End Düz Ribana

    30/1 Ring Düz Ribana

    30/1 Penye Düz Ribana

    30/1 Open-End % 5 Lycra Ribana

    30/1 Ring %5 Lycra Ribana

    30/ Penye %5Lycra Ribana

     

    SELANİK ÖRME KUMAŞLAR

     

    Kumaşın arkasında, boyu yönünde belirgin fitil yapıları görülürken, ön tarafında birbirine bitişik R ilmek çubukları gözlemlenir. Selanik kumaşların örülmesinde örgü iki sırada bir sıra olarak yükselir.

    Yani arkada bir ilmek sırası önde iki ilmek sırasına denk gelir.

    Yuvarlak örme selanik kumaşların stabil, tok ve sıkı yapıları vardır. Ribana kumaşlar enine yönde %5-10 arasında bir esneme gösterir ağır bir kumaştır.

     

    selanikorme1

     

    Bayan, erkek, çocuk ve bebek dış giyiminde, ceket, hırka, kazak yapımında kullanılır. Kısmen iç giyimde de kullanıldıkları gözlemlenmiştir. Çift plakalı ribana ve interlok makinelerinde ilmek ve askı hareketlerinin örgü raporu içinde uygun bir şekilde yerleştirilmesi ile oluşturulan tek iplikli, iri örgülü ve incili görünümlü bir örme kumaştır. Sportif giyim, ceket, üst giyim vs. kullanılır.

    YARIM SELANİK ÖRGÜ

    Kazak benzeri dış giysiliklerde kullanılan yarım selanik örgü(İngilizcesi "Half Gardigan" veya"Royal Rib"yapısının görünüşü ve örgü raporu şekilde gösterilmektedir.

    Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi siyah iplik arka yatakta ilmek oluştururken, ön yatakta askı yapmaktadır. Bir sonraki sırayı oluşturan iplik ise her iki yatakta da ilmek yapmaktadır.

     

    yarimselanikorme1

     

    TAM SELANİK ÖRME

     

    cardiganorme1

     

    Hacimli yapısı nedeniyle dış giysiliklerde yaygın olarak kullanılan selanik örgü (İngilizcesi "Full Cardigan" veya "Polka Rib")yapısının görünüşü ve örgü raporu şekilde verilmiştir. Buna göre siyah iplik arka yatakta ilmek, ön yatakta askı yaparken, bir sonraki sırayı oluşturan iplik ise tam tersi hareket ile arka yatakta askı ön yatakta ilmek oluşturmaktadır,

     

    tamselanikorme1

     

    KAŞKORSE ÖRME KUMAŞLAR:

     

    Kumaşın her iki yüzünde de R ilmekler mevcuttur. Kumaş esnetildiğinde aralarda kalmış L ilmekler görülür. Kaşkorsedeki oluşum tekniği, 2 iğne çalışır 2 iğne çalışmaz şeklindedir.

    Önde 2 iğne çalışmazken arkada 2 iğne çalışmaktadır.

    Böylece kumaş fitilli bir yapıya sahip olmaktadır. Kaşkorsede yapı özelliğinden kaynaklanan bir esneme söz konusudur. Süprem örgülere göre daha iyi enine esnemeye sahiptirler. Bu yüzden lastik örgü de denir.

    Kumaşın her iki yüzünde de R ilmekler hâkimdir. Homojen bir strüktüre sahiptir. Kumaşın her iki yüzündeki görüntü ve özellikleri aynıdır. Her iki yüzü de ön yüz olarak kullanılabilir. Kısmen iç giyimde olmakla beraber, dış giyimde de yazlık hırka ve yelek biçiminde kullanım alanı bulurlar.

    Genellikle bayan iç ve dış giyiminde tercih edilir. 1 x 1 ribana kumaşlara göre daha az esnek ve dolgun bir yapısı vardır. Sıhhi ve rahat bir kullanımı vardır. Bakımı problemsizdir. Ütülenirken enine yönde gerdirilmeden işlem yapılmalıdır.

    Kaşkorse kumaşlar; Çift plakalı örme makinelerinde her iki iğne yatağındaki üç iğneden birinin iptal edilmesi ile yapılan RR örgü çeşitidir.

    Bir çeşit ribana örgü çeşitidir. Enine yönde elastik olduğu için bant, kenar, kazak, bayan giyimi vs. yerlerde kullanılır. Kaşkorse olarak bilinen bu kumaşın ön ve arka yüzünde belirgin fitiller vardır. Çift plakalı yuvarlak örme makinesinde üretilmiştir.

    Çok iyi esneme özelliği vardır, bu yüzden lastik örgüde denir. Kumaşın her iki yüzü de ön yüz olarak kullanılabilir. Genellikle bayan iç ve dış giyiminde tercih edilirler.

    Yazan Pazar, 05 Şubat 2017 20:50 in Örme Okunma 2744 defa
Ayrıntılar
Pazar, 05 Şubat 2017 20:46 tarihinde oluşturuldu
Son Güncelleme: Pazartesi, 04 Mart 2019 13:58
Pazar, 05 Şubat 2017 20:46 tarihinde yayınlandı.
Faik Keser tarafından yazıldı.
Gösterim: 3962