Hava geçirgenliği, kumaşın verilen bir alanından dikey yönde, bir zaman aralığında, belli bir basınç altında geçen havanın akış hızı olarak ölçülür. Temelde kumaşın gramajı, kalınlığı ve gözenekliliğe bağlı olmaktadır. Kumaş gözenekliği kumaş içindeki hava boşluğunun yüzde olarak gösterilmesidir. Özellikle çadır kumaşları, paraşüt kumaşları, yağmurluk ve giysilik kumaşları, hava yastıklarında kullanılan kumaşlar, endüstriyel filtreler ve yelken kumaşları için önem taşımaktadır. Ayrıca giysilerin ısıl özellikleri ve vücut ile etkileşimleri göz önüne alındığında hava geçirgenliği etkisi olmaktadır.( TS 391 EN ISO 9237, ISO 9237, BS EN ISO 9237)
Kullanılan Malzemeler
Standart atmosfer koşulları, hava geçirgenliği test cihazı, ve test numuneleri.
Hava geçirgenliği test cihazın özellikleri
a. Dairesel numune tutucu
Dairesel numune tutucu, 5 cm2, 20 cm2, 50 cm2 veya 100 cm2’lik bir alanda deneyin yapılmasını temin edecek bir orifisesahip olmalıdır.
b. Tutucular için araçlar
Deney parçasının kenarları çevresindeki hava sızıntısı engellemek için önlem alınmalıdır. Alternatif olarak, sızıntı ayrıca ölçülebilir ve deney sonuçlarından çıkarılabilir.
c. Koruyucu halka
Sızıntıyı önlemek için, tutucularla birlikte isteğe bağlı olarak kullanılmak üzere koruyucu halka olmalı.
d. Basınç göstergesi veya manometre
Deney kafasına bağlanan deney parçasının, deney alanı boyunca 50 Pa, 100 Pa, 200 Pa veya 500 Pa'lık basınç düşmesini göstermek için en az % 2 doğrulukla ölçüm yapabilen.
e. Düzgün bir hava akışı oluşturmak için cihaz
Deney parçası tutucusunun her tarafta, kontrol edilen sıcaklık ve nemde, düzgün bir hava akışını temin etmek, 50 Pa ile 500 Pa arasında deney parçası üzerinde bir basınç düşmesi elde etmek için, akış hızını düzenleyen.
f. Akış ölçer volumetrik sayaç veya ölçme açıklığı
Dakikada desimetre küp olarak (Venturi) en az ± % 2 doğrulukla hava hızını belirlemek için.
Numune Hazırlama
Numune seçme işlemi, kumaş için malzeme özelliklerinde verilen işleme uygun olarak yapılır. Özelliklerin mevcut olmaması durumunda aşağıda verilen işlem uygulanır.
a. Yığın numunenin hazırlanması(bir sevkiyattan yada bir partiden alınan parça sayısı):
Yığın numunesi hazırlamak için, bir partiden en az Çizelge’ de gösterilen sayıda rasgele numune alınır. Yığın numune içinde, nakliye sırasında neme maruz kalmış yada hasar gördüğü izlemini veren parçaların olmaması gerekir.
Yığın numune
Partideki parça sayısı Alınması gereken minimum parça sayısı
≤3 1
4-10 2
11-30 3
31-75 4
≥76 5
b. Laboratuar numunesinin hazırlanması
Yığın numuneyi oluşturan her bir parçadan, tek en ve en az 1 m uzunluğunda bir laboratuar numunesi kesilir.(Parçanın en son ucundan en az 3 m mesafeden olmak kaydıyla rastgele seçilmiş bir yerden olmalıdır). Bir laboratuar numunesinde kırışık bölgeler ve gözle görülür bir hata olmadığından emin olmak gerekir. Deneyden önce numuneler kondisyonlanmalı ve deney, deneyler için Standard atmosfer koşullarında yapılmalıdır.
Deney için önerilen şartlar:
Deney yüzey alanı = 20 cm2
Basınç düşmesi = elbiselik kumaşlar için 100 Pa
Basınç düşmesi = endüstriyel kumaşlar için 200 Pa
Bu basınç düşmeleri elde edilemediğinde yada bu basınç düşmesinin uygun olmadığı durumlarda, 50 Pa veya 500 Pa'lık alternatif basınç düşmeleri kullanılabilir ve/veya 5 cm2, 50 cm2 veya 100 cm2'lik alternatif deney alanları seçilebilir. Sonuçları karşılaştırmak için, aynı deney alanı ve basınç düşmesi ile deneyin yapılması tavsiye edilir.
Deneyin Yapılışı
Deney parçası, kumaşın kendi düzleminde bozulmamasına dikkat edilerek, varsa buruşukluklar giderilmek suretiyle yeterli gerilim uygulanarak dairesel numune tutucusuna tutturulur. Kenarlardan ve buruşuk yerlerden sakınmak gerekir. Kumaşın hava geçirgenliği iki tarafında farklı olabileceğinden, deney raporunda deneye tâbi tutulan kumaş yüzü belirtilmelidir. Bir yüzü kaplanmış deney parçaları hava sızıntısını önlemek için basıncın daha düşük olduğu kenarlara doğru gerilmelidir.
Deney parçasına doğru hava uygulamak için aspiratör veya başka araçlar devreye sokulur ve yukarıda önerildiği gibi kumaşın deneye tâbi tutulan bölümünde bir basınç düşmesi oluşana kadar hava akışı ayarlanır. En az 1 dakika veya kararlı hale ulaşıldıktan sonra hava akışı kaydedilir. Deney aynı şartlar altında, numunenin farklı yerlerinde en az 10 defa tekrarlanır. En son olarak test sonuçlarının aritmetik ortalamasını alıp hava geçirgenliği değeri hesaplanır. Hava geçirgenliği (R), aşağıdaki eşitlik kullanılarak mm/s olarak hesaplanır.
R= qv.167 / A
qv: hava akış hızının aritmetik ortalaması, dm3/dakika (veya l/dakika),
A: deneye tâbi tutulan kumaş alanı, cm3,
167: dm3/(dakika x cm2) biriminden mm/s birimine geçiş için dönüştürme faktörü
Seyrek kumaşlar ve dokunmamış mamuller için, hava geçirgenliği R, m/s cinsinden
Aşağıdaki eşitlik kullanılarak hesaplanabilir.
R= qv.0,167 / A