Pamuk Harmanı

Pamuk Harmanı
Yazan Faik Keser

Makinelerin çoğu açma, temizleme ve karıştırma işlemlerini bir arada yapmakla beraber her makinede bu işlemlerden biri, daha ağırlıklı olarak ele alınmaktadır.

Örneğin; bir makine, açmayı ön plana alıyorsa bunu temizlemeyi ön plana alan diğer bir makine takip eder. Açma ne kadar iyi olursa temizleme de o derece iyi yapılabilir. Gelişen teknolojiyle üretici firmalar makine proses ve teknolojilerinde sürekli yenilikler yapmaktadır.

Karde ve penye iplikçiliğinde harman, harman hallaç dairesindeki ilk makineye beslenirken yapılmaya başlanır. Harman işlemine çekme makinelerine besleme sırasında pamukla farklı materyaller karıştırılarak da devam edilebilir.

Pamuk iplikçiliği harman hallaç dairesi ve makineleri üç grupta incelenebilir:

1-Harman reçetesine göre balyaların harmana yerleştirilmesi

2-Balyaların açılmasında kullanılan makineler

3-Açma ve temizleme makineleri

Harman reçetesine göre balyaların harmana yerleştirilmesi

Yapılacak ipliğin özelliklerine bağlı olarak önceden hazırlanan harman reçetesine göre balyalar, harman makinesinin etrafına yerleştirilir.( Doktora gidip rahatsızlığınızı anlattıktan sonra,Doktor hastalığınızı teşhis eder ve size kullanacağınız ilaçlara ait bir recete verir,Siz de bu reçeteyi eczaneye giderek eczacıya verirsiniz.Eczacı da size ilaçları doktorun belittiği şekilde kullanma talimatını yazar.Siz bu ilaçlaır kullanırsınız.)İşte Harman reçetesinde de çeşitli kalitedeki ve cinsteki elyafların kaçar kilo olduğunu gösteren bir yazılı bir belgedir.( Doktorun verdiği recete gibi ).

Harman-hallaç dairesine alınan balyaların etrafındaki çemberler kesilip kanaviçesi çıkarılır.

Balya hâlindeki bu pamukların işletme şartlarında rahat çalışabilmesi için klima şartlarında 20 – 24 ºC sıcaklıkta ve %50-65 rutubette 24–48 saat süreyle bekletilmesi gerekir.

Bunun amacı balyalama sırasında presten dolayı sıkışan pamuk kütlelerinin açılıp kabarması ve istenilen klima şartlarına sahip olmasıdır. Yapılan araştırmalar sonucunda pamukların belirtilen değerlerde daha iyi açılıp harmanlandığı ve temizlemede kolaylık sağlandığı görülmüştür.

Balyaların istenilen özellikleri kazanmasından sonra balya açma makinesiyle açma, temizleme ve harmanlama işlemine başlanır.

Balyaların açılmasında kullanılan makineler

Açma: Değişik veya aynı kökenli balyaların makineler vasıtasıyla açılması ve karıştırılması işlemidir. Amaç, lif grupları arasındaki farklılıkları gidermektir.

Unifloc

Modern harman-hallaç dairelerinde balyalı pamuğun beslendiği ilk makinedir. Günümüz iplik işletmelerinde balya açma makinelerinin yerini bu makineler almaktadır. Balya yolma otomatı belirli sayıda balyadan elyafı küçük tutamlar hâlinde yolarak üniform (homojen) bir karışım sağlayan makinedir.

Açma ve temizleme makineleri

Açma (dövme)-temizleme ve yoğunlaştırma: Tutamlar hâlindeki pamuk gruplarının mekanik yöntemlerle açılması ve içindeki yabancı maddelerin ayrıştırılması işlemidir. Bu işlem sonunda bir vatka formu oluşturulur ya da bu forma benzer bir yapı lif gruplarına kazandırılır (Örneğin; topak besleme sonunda yoğunlaştırma). Pamuk elyafının içinde yetiştirildiği ortamdan dolayı toz, çöp ve çekirdek kabukları gibi maddeleri üzerinde bulundurabilir. Bunların temizlenmesi bu makinelerle gerçekleşir.

Mono (tek) silindirli açıcı

Mono silindir açıcı otomatik balya açıcıdan (blendomat, unifloc) hemen sonra kullanılan etkin bir temizleme ve toz ayırma makinesidir. “Unifloc”tan sağlanan küçük materyal tutamlarını işlemektedir. Yabancı maddeleri, elyaf parçalarını ve tozları uzaklaştırır. Yoğun bir temizleme için dizayn edilmiştir.

Açıcıların temizleme etkilerinin hava akımıyla artırıldığı makineler geliştirilmiştir. Prensip; elyaf tutamının hava akımına göre hareket etmesine karşılık yabancı maddelerin hava akımına uymayarak pamuktan ayrılmasıdır.

Makinenin çalışma prensibi; üzeri çiviler ile kaplı silindirin pamuk tabakasına açıp çekerek inceltmesi ve elyaf tabakası oluşan hava akımı ile ilerlerken pamuk tabakasının gevşemesiyle birlikte serbest kalan ağır yabancı maddelerin ızgaralar arasından telef haznesine dökülerek elyaftan ayrılması şeklindedir. Proses sırasında ham madde toz, elyaf parçacıkları ve tohum kabuklarının mekanik olarak temizlendiği entegre toz ayırma filtresinden geçirilmektedir. Bu temizleme işlemi hava akımı ile kontrollü ve etkin bir şekilde gerçekleşir.

ERM açıcı makinesi

ERM açıcı (uniflex-rieter), doğal elyaf için kullanılan bir ince temizleyicidir. Elektronik kumanda sayesinde ham madde ve üretilen ürün için gerekli tüm isteklere uyarlanabilir. Makinede ayrıştırılan telef, analiz edilmek için kolaylıkla alınabilir. Telef analizi gözle veya analiz cihazı ile yapılabilir.

Her temizleme işleminde temizleme randımanı, elyaf hasarı ve elyaf kaybı tespiti gibi birbirine bağlı parametreler test edilebilir. Tasarımı oldukça basittir. Tek silindir sayesinde, çok silindirli temizleme sistemlerinde karşılaşılan neps artışı ve iyi elyafın kaybı gibi olumsuz etkiler en aza indirilmiştir.

Hava akımı sağlayan bir fan yardımıyla emilen elyaf, besleme haznesine gelir (lamelli silo). Materyal kanalın arka duvarına içinden havanın geçebileceği delikler bulunan alüminyum lamellere iletilir. Burada lameller arasında elyafla birlikte gelen toz ve yabancı maddeleri taşıyan hava emilerek materyal bir miktar temizlenir, ham madde kanalın içinde kalır ve yoğunlaşır. Besleme haznesinden gelen materyal, besleme silindirlerine gelmeden önce içindeki toz, toz kafesi tarafından tekrar emilir. Daha sonra sevk silindiri çelik garnitür teli kaplı açıcı silindire sevk edilir. Açıcı silindir, sevk silindirinden gelen pamuk tutamlarını yaptığı vuruşlar ile açar. Izgaralara çarptırarak açılan pamuk içindeki yabancı maddelerin merkezkaç kuvvetinin etkisiyle ızgaraların altından telef haznesine düşmesini sağlar. Materyal ise çıkış kanalı ile makineyi terk eder.

Unimix harman makinesi

Materyal, eş zamanlı ve uniform biçimde sekiz adet siloya beslenir. Taşıyıcı havadaki toz, sistematik olarak elyaftan ayrılır ve filtre ünitesine sevk edilir. Bu entegre toz alma metodu çok etkindir ve iplik makinelerinde iplik kopuşlarının azalmasını sağlar.

Bu makine; depolama, orta ve çıkış kısmı olarak üç kısımdan oluşmuştur. Lif tutamları, besleme kanalından pnömatik olarak makineye, sekiz adet karışım odasına beslenir. Bir taşıyıcı bant üzerinde besleme odası sayısı kadar karışım sağlanır ve iğneli hasıra beslenir. şğneli hasır üzerindeki fazla materyal karışım, silindir tarafından karışım haznesine dökülür ve harman etkisi artırılır. Karışım haznesi bir optik yoklayıcı tarafından kontrol edilir ve doluluk oranı ayarlanır. Hasır üzerinde kalan elyaf tutamları, alıcı silindir tarafından alınır ve pnömatik taşıyıcı sistem ile bir sonraki makineye sevk edilir.

Harman makinelerinde ardı ardına bağlanarak elyafın daha iyi karıştırılması sağlanır.

İnce temizleme (cleanomat) makinesi

Cleanomat sisteminin bir temizleyicisinin çoklu karıştırıcı tarafından beslenmesi çok olumlu sonuçlar vermektedir. Çoklu karıştırıcı, temizleyiciye ideal ve homojen vatka sağlamaktadır.

Ham maddeye tam olarak uyum sağlayabilmek amacıyla bu sistem içinde 1-4 arasında açma ve temizleme silindiri mevcuttur. Cleanomat serisinde birinci silindirin altında 2 adet sıyırıcı bıçak, birinci bıçaktan sonra sabit tarama plakası ve her silindirin altında da 1 adet sıyırıcı bıçak, bir emiş başlığı ve bunun önünde yer alan bir rehber kanat vardır. Izgaralı sistemde pamuktan ayrılan çepellerin ızgaranın köşesinden tekrar içeri emildiği bilinmektedir. Doğrudan emiş sisteminde bu hata tamamen düzeltilmiştir. Pamuktan ayrılan telef ve toz, emiş havası tarafından anında emilip sistemden uzaklaştırılmaktadır. Rehber kanadın yönü bıçak yönüne karşı istenildiği gibi ayarlanabilmektedir. Bu şekilde çıkan telefin miktarı tespit edilebilmektedir. Bu silindirlerin ve dolayısıyla garnitürlerin seçimi ve konumlandırılması kullanılan pamuğun kalitesine bağlı olmakla beraber açma prensibinin temel kuralı gereği ham madde akış yönüne göre kaba garnitürlü silindirler önce, hassas garnitürlü silindirler sonra yer alır.

Toz emme makinesi (dustex) makinesi

Pamuk çok iyi açılmışsa içindeki tozlar uzaklaştırılır. Bu yüzden dustex; hassas açıcıdan sonra, taraktan önce kullanılmalıdır. Dustex, vantilatörle beslenip vantilatörle emilir. OE iplikhanelerinde dustexin özel bir önemi vardır. Rotor oyuklarında toplanarak iplik kopuşlarına ve kalın yer şeklinde görülen iplik hatalarına sebep olan mikro tozlar, bu makinede emilebilmektedir.

Pamuktaki kaba ve ince tozlar, pamuk ancak çok iyi açıldıktan sonra uzaklaştırılabilir. Bu yüzden toz emme makinesi, temizleme hattında ince açıcıdan sonra, yani tarak makinesinden hemen önce kullanılır. Elyaflar kanallar içinden geçerken veya çalışma esnasında hava emişiyle elyaf elementleri içinde bulunan toz, emilerek uzaklaştırılır. Buradan çıkan elyaf, tarağa gelmeden önce metal ayırıcılardan geçer. Malzeme bir metal dedektörün önünden geçer. Önceki proseslerde içinde metal kalan elyaf, başka bir hazneye düşürülür. Elyaftaki metallerin ayrılması, özellikle tarakta yangın ihtimalini ve tellerin zarar görmesini engeller.

Topak besleme makinesi

İnce temizleme makinesinde temizlenip açılmış lifler, hava kanalından tarak makinesine entegre edilen sürekli elyaf besleyici makinesine ulaşır. Elyaf besleme makinesinin görevi, tarak makinesine sabit miktarda lif beslemesi yapmaktır.

Yeni makine sistemlerinde lif besleme makinesinin tarak makinesine entegre edilmesi ile besleme masasının çıkış silindir tertibatı ve tarak makinesinin besleme silindiri ile aynı işlevi görür.

Taşıma kanallarından gelen lifler, rezerve olarak kullanılan üst hazneye doldurulmakta; daha sonra liflerin arasında bulunan hava, dar rezerve kanalın içinde bulunan ızgaralar yardımıyla emilmekte; lifler yoğunlaşarak besleme silindirine doğru ilerlemektedir. Besleme silindiri, besleme masasındaki yaylı elemanlar vasıtası ile materyali sıkıştırmakta ve belli kalınlıkta bir lif katmanı hâline getirmektedir. Hemen arkasından tabaka hâlindeki materyal, açıcı silindire ulaştırılarak açma işlemi başlatılmaktadır. Açılmış lifler ikinci silodan geçerek ikinci hazne içinde vatka oluşmadan önce tekrar lifler arasındaki havanın ayrılma işlemi gerçeklektirilmektedir. Açılmış lifler, daha sonra yaylı olarak hareket eden besleme masası sayesinde vatka şeklinde yoğunlaştırılmaktadır. Besleme masasında yaylı elemanlarla bağlantılı olan ölçme kolu sayesinde vatkada meydana gelebilecek kütle sapmaları kontrol edilmektedir. Kontrol sonucunda vatka kalınlığında referans değerden farklı bir değer tespit edilecek olursa otomatik olarak regüle yapılmaktadır.

Sistem, ayrıca vaka üzerinde görülebilecek ve tarak makinesinde hasara yol açabilecek metal parçalarını tespit ederek makinenin durmasını sağlayacak bir düzenekle donatılmıştır. Belirli incelikte vatka formunu alan pamuk lifleri, lif besleme makinesinden tarak makinesinin besleme silindirine verilmektedir.

Yazan %PM, %03 %794 %2016 %20:%Mar in İplik

İplik

Ayrıntılar: Kategori: İplik; Cuma, 20 Kasım 2020 13:21 tarihinde oluşturuldu; Son Güncelleme: Çarşamba, 29 Haziran 2022 13:26; Cuma, 20 Kasım 2020 13:21 tarihinde yayınlandı.; Gösterim: 42497

Ayrıntılar: Kategori: İplik; Çarşamba, 02 Eylül 2015 14:22 tarihinde oluşturuldu; Son Güncelleme: Cuma, 25 Şubat 2022 22:26; Çarşamba, 02 Eylül 2015 14:22 tarihinde yayınlandı.; Gösterim: 36983

...

Ayrıntılar: Kategori: İplik; Cumartesi, 05 Aralık 2015 09:50 tarihinde oluşturuldu; Son Güncelleme: Perşembe, 03 Mart 2022 23:36; Cumartesi, 05 Aralık 2015 09:50 tarihinde yayınlandı.; Gösterim: 35848

Ayrıntılar: Kategori: İplik; Pazartesi, 10 Ekim 2016 17:54 tarihinde oluşturuldu; Son Güncelleme: Pazartesi, 31 Ocak 2022 22:33; Pazartesi, 10 Ekim 2016 17:54 tarihinde yayınlandı.; Gösterim: 34255

Ayrıntılar: Kategori: İplik; Cumartesi, 30 Eylül 2017 20:47 tarihinde oluşturuldu; Son Güncelleme: Pazar, 14 Haziran 2020 15:40; Cumartesi, 30 Eylül 2017 20:47 tarihinde yayınlandı.; Gösterim: 34050

Konvansiyonel Ring iplik eğirme tekniği geniş bir kullanım alanına sahip olmasına karşın yüksek hızlara çıkılamaması üreticiler açısından önemli bir sorun olarak belirlenmiştir Bu durum ise yeni iplik eğirme yöntemlerinin araştırılmasına olumlu katkılar sağlamıştır.

Ring iplik eğirme sisteminin modifikasyonu ile geliştirilen;

Kompakt iplik eğirme sistemi

Sirospun ve Duospun iplik eğirme sistemleri,

Açık uç-rotor iplik eğirme sistemi,

Friksiyon iplik eğirme sistemi

Hava jetli iplik eğirme sistemi

Vorteks iplik eğirme sistemi

Bilinen ve sektörde sıklıkla kullanılan önemli yeni iplik üretim sistemleridir. Son yıllarda dönen hava prensibi ile iplik üretimi sağlayan vorteks ve hava jetli sistemler minimum maliyet, yüksek hız ve kaliteye ulaşabilme konusunda önemli avantajlar sağlamıştır.

Ayrıntılar: Kategori: İplik; Çarşamba, 28 Ekim 2015 17:41 tarihinde oluşturuldu; Son Güncelleme: Cumartesi, 05 Şubat 2022 13:02; Çarşamba, 28 Ekim 2015 17:41 tarihinde yayınlandı.; Gösterim: 31768

Ayrıntılar: Kategori: İplik; Çarşamba, 02 Eylül 2015 14:18 tarihinde oluşturuldu; Son Güncelleme: Pazartesi, 31 Ocak 2022 14:13; Çarşamba, 02 Eylül 2015 14:18 tarihinde yayınlandı.; Gösterim: 30031

Ayrıntılar: Kategori: İplik; Cuma, 11 Mart 2016 11:51 tarihinde oluşturuldu; Son Güncelleme: Cuma, 04 Mart 2022 22:13; Cuma, 11 Mart 2016 11:51 tarihinde yayınlandı.; Gösterim: 28342

Ayrıntılar: Kategori: İplik; Çarşamba, 02 Eylül 2015 14:21 tarihinde oluşturuldu; Son Güncelleme: Pazartesi, 31 Ocak 2022 20:30; Çarşamba, 02 Eylül 2015 14:21 tarihinde yayınlandı.; Gösterim: 27624

Ayrıntılar: Kategori: İplik; Çarşamba, 23 Ocak 2019 22:20 tarihinde oluşturuldu; Son Güncelleme: Çarşamba, 20 Şubat 2019 17:23; Çarşamba, 23 Ocak 2019 22:20 tarihinde yayınlandı.; Gösterim: 26693

Ayrıntılar: Kategori: İplik; Çarşamba, 02 Eylül 2015 14:25 tarihinde oluşturuldu; Son Güncelleme: Pazar, 02 Ocak 2022 18:25; Çarşamba, 02 Eylül 2015 14:25 tarihinde yayınlandı.; Gösterim: 25437

Ayrıntılar: Kategori: İplik; Çarşamba, 23 Ocak 2019 19:59 tarihinde oluşturuldu; Son Güncelleme: Pazar, 04 Ağustos 2019 11:18; Çarşamba, 23 Ocak 2019 19:59 tarihinde yayınlandı.; Gösterim: 24950

Ayrıntılar: Kategori: İplik; Çarşamba, 02 Eylül 2015 14:14 tarihinde oluşturuldu; Son Güncelleme: Cumartesi, 12 Mart 2022 14:48; Çarşamba, 02 Eylül 2015 14:14 tarihinde yayınlandı.; Gösterim: 24640

Ayrıntılar: Kategori: İplik; Pazar, 04 Ağustos 2019 19:23 tarihinde oluşturuldu; Son Güncelleme: Salı, 10 Ocak 2023 12:26; Pazar, 04 Ağustos 2019 19:23 tarihinde yayınlandı.; Gösterim: 24128

Rotor iplik makinelerinin otomasyona uygun olmaları, yüksek üretim hızları, iplik eğirme prosesinde bazı işlem kademelerinin elimine edilmesi, personel ve yer gereksiniminde önemli ölçüde azalma sağlaması gibi nedenlerle dünyada kullanımları giderek artış göstermektedir. Teknolojik gelişmelere paralel olarak kullanım alanları da genişlemektedir. Open-end iplikleri yaygın olarak örgü mamullerde, dokunmuş dış giyim, denim, iş kıyafetleri ve teknik kumaşlarda kullanım alanı bulmaktadır. Ring iplikçiliğine kıyasla 10 katına çıkan üretim hızları, azalan kopuşlar ve daha yüksek makina verimliliği sayesinde işletmelerde verimlilik artışı sağlamaktadır

Open-end iplik eğirme sisteminde amaç

Şerit halindeki lifleri önce tek tek hale getirmek, daha sonra bu lifleri tekrar bir araya toplayarak ucu açık olan (bükümsüz uç) ipliğe tutturarak liflerin büküm almasını sağlamaktır.

Şerit halindeki lifler şerit besleme kondenseri içerisinden geçirilerek şerit besleme silindirine gelir. Besleme silindiri yardımıyla şerit, yüksek hızda dönen (7.500 - 9.000 dev/dk) açma silindirine beslenir. Buradaki beslemenin hızı iplik numarası, rotor devri ve büküm sayısına göre değişir. Açma silindiri, besleme silindirinden tarama yolu ile aldığı lifleri dönüş yönünde çevirir. Bu çevirme esnasında lifler arasında kalan çepeller merkezkaç kuvvetinin etkisi ile açma silindirinin tarafından telef toplama bandına dökülerek merkezi bir atık deposunda toplanır. Rotorun yüksek dönüş hızı nedeni ile (50.000 d/dk - 160.000d/dk) lif iletim kanalında bir hava akımı oluşur. Lif iletim kanalı, açma silindirinden rotora doğru gittikçe daralan bir konik formundadır. Bu formu nedeni ile oluşan hava akımının hızı rotora doğru artmaktadır. Lifler, lif iletim kanalından hızlı bir şekilde geçerek, yüksek hızda dönen rotora ulaşır ve rotorun iç duvarına çarpar. Rotorun içinde oluşan savrulma kuvveti nedeni ile rotor iç duvarına çarpan lifler rotor yivinde bilezik şeklinde bir yapı oluşturur. Çıkış borusu ve düze içerisinden gelen açık uçlu (iç kısmı bükümsüz) iplik rotor içerisine ulaşır ve buradaki lifle temas ettiği anda rotorun dönüşü ile büküm almaya başlar. İplik, sarım bobini tarafından çekildikçe rotorun içine yeni lif beslenmeye devam edecek ve böylece kesiksiz bir çalışma başlayacaktır. Büküm verme elemanı ile sarım elemanının birbirinden ayrı olması yüksek çıkış hızlarına (200-250 m/dak’ya kadar) imkân sağlamaktadır. Oluşan iplik düze ve çıkış borusundan geçerek çekim miline gelir. İpliğin eğirme kutusundan çıkışı manşon ve çekim mili sayesinde olur. Kalite kontrolü yapılan iplik sarım tertibatı sayesinde bobinine sarılır. İpliğin sarıldığı bobin boyutları büyüktür ve bu ayrıca verimlilik sağlamaktadır. Makinenin çalışması esnasında oluşan iplik kopuşları ve yeni bobin bağlama işlemi makinenin her iki tarafında bulunan robotlarla gerçekleştirilir.

Open-end iplik eğirme prensibinde, kullanılan hammaddenin özellikleri önem sırası lif mukavemeti, lif inceliği, uzunluk/uniformite ve temizlik şeklinde sıralanmaktadır. Open-end iplik eğrilmesi sırasında, ring iplikler ile kıyaslandığında uzunluk daha geri planda kalmaktadır. Hatta OE rotor eğirmede daha kısa liflerle verimli çalışılır. Esas olan kesit alana daha fazla lif sığdırmaktır. Fakat OE Rotor için lif mukavemetini azaltan uygulamalardan kaçınmak gerekmektedir. Diğer bir noktada iplik hazırlama hattına toz emiciler ilave edilmelidir. İplik hazırlık aşamalarında tüm eğirme sistemleri için ortak amaç, lif paralelliği mümkün olduğu kadar artırarak temizleme işlemini ve lif yerleşimini gerçekleştirmektir. Farklı eğirme sistemlerinin önceliklerine göre malzemenin temizlenme aşamalarında dikkatli olmak gerekmektedir. Bu nedenle OE Rotor sisteminde makine parkını şu şekilde sıralamak mümkündür. Balya yolucu makine ile yan yana sıralanmış balyalardan küçük pamuk tutamları hava kanalına aktarılır. Lifler, sevk borusuna yerleştirilen metal dedektörünün içerisinden geçer. Metal dedektöründen geçen liflerde metal parçası tanımlarsa sevk borusu üzerindeki klape yön değiştirir. Metal dedektöründen sonra lifler kaba temizleyici makineye ulaşır. Sevk boruları ve hava akımı yardımıyla taşınan lifler, lif giriş kanalından geçerek makinenin açma ve temizleme tamburuna ulaşır. Böylelikle liflerin bir miktar açılması ve kabaca temizlemesi gerçekleştirilmiş olur. Daha sonra lifler yabancı madde ayırıcı cihazdan geçer. Yabancı maddelerin temizlemesi sonrası karıştırıcı makinede lifler harmanlanır. Karıştırıcı makine sonrası lifler tarağa ulaşmadan önce bir hassas temizleyici ve toz emilimi sağlayan makineden geçirilir. Tarak makinesi ve iki pasaj olarak cer makinesinden geçirilen lifler band halinde open-end iplik eğirme makinesinde eğrilmeye hazır hale gelmektedir.

Bu şartlar “olası en temiz” pamuğun satın alınması gerektiğinin altını çizmekte ve dahası yüksek temizleme ve toz uzaklaştırma etkisi olan iyi temizleme ekipmanın rotor iplikçilik için büyük bir yarar sağladığını göstermektedir. Sentetik ve selülozik esaslı yapay lifler genelde “temiz”, yani çepelden ve yabancı materyallerden (kaba lifler ve bobinleme kalıntıları dışında) arındırılmışken ham pamuk belirli bir miktarda organik ve organik olmayan, kalıntılar, tozlar ve bitki parçacıkları içerir. Bahsi geçen bu malzemelerin çoğunluğu eğirme hazırlık ve taraklama işlemleri esnasında uygun sayıda temizleme pozisyonunda efektif temizleme yapılarak uzaklaştırılabilir. Rotor iplik makineleri efektif olarak büyük çepel parçacıklarını ve ikincil lifleri temizlerken tozlar ve diğer daha küçük ikincil materyaller hava akımıyla rotora ulaşabilir ve rotor yivinde birikebilir. Dolayısıyla rotor iplikçiliğinde temiz hammadde ön koşuldur.

Rotor iplikçiliğinde lif uzunluğu ring iplikçiliğinde olduğu kadar baskın bir lif karakteri olarak karşımıza çıkmaması nedeniyle, geri dönüşüm liflerin rotor iplikçiliğinde önemli oranda kullanabilme imkânı doğmaktadır. Çünkü geri dönüşüm liflerin, yeniden açma işlemleri esnasında lif boyları kısalmakta, düzgünsüzlüşmekte ve kısa lif oranı artmaktadır. Bu sırada önemli bir lif mukavemet düşüşü görülmezken, lifler önceden temizlenmiş olduklarından ve yeniden işlem gördüklerinden temiz bir haldedirler. Böylelikle geri dönüşüm lifler ile rotor iplik eğirme sistemi arasında olumlu bir bağlantı söz konusudur. Özellikle kaba ve kalın ipliklerin üretiminde daha kısa dolayısıyla daha ucuz geri dönüşüm pamuk lifleri kullanılabilmektedir. Yüksek oranda kısa lif içeriğine (< 1˝/25.4 mm) sahip, kısa ve orta uzunlukta pamuk ve pamuk döküntüsünün, rotor eğirme prensibiyle başarılı bir şekilde eğrilebilmektedir. Kısa liflerden elde edilen iplikler genelde yüksek büküm katsayılarında eğrilmelidir. Ancak kısa liflerden elde edilen ipliklerin mukavemet ve düzgünsüzlük gibi fiziksel tekstil özellikleri, örneğin çok sayıda lif olmasının tüylendirme efektine olumlu etkileri bulunan tüylendirilmiş çarşaflık kumaşlarda olduğu gibi, nihai ürünlerde daha alt roller üstlenmektedir .

Dokuma ve örme materyalden geri kazanılmış malzeme veya lif döküntüleri, bu uygulama için özellikle uygun oldukları için, rotor iplik makinesinde kullanılabilmektedir. Ancak, düşük maliyetli bu hammaddelerin başarılı bir şekilde eğrilmesi için mutlak ön şart bu malzemelerin tek bir life kadar açılmış olmasıdır. Farklı imalatçılara ait değişik makineler bu işlem için uygundur. Ayırma işlemi kumaş ya da iplik kalıntılarının kesilip yırtılmasıyla başlayan birkaç aşamada gerçekleşir. Eğer bu işleme gerekli özen gösterilmezse en ufak kumaş ya da iplik kalıntısı rotora ulaştığında kopuşlara sebep olacaktır. Çok kaba iplikler söz konusu olduğunda kumaş ya da iplik kalıntıları kopuşlara sebep olmaz ama ipliğe dâhil olabilir ve kaçınılmaz olarak iplikte kalın yer olarak gözükürler. Ancak iplik kalitesinin lif boyundaki kısalmayla azaldığı unutulmamalıdır ve bu özellikle iplik mukavemetini ve sık rastlanan hataların sayılarını (ince yer, kalın yer ve neps) etkilemektedir. Dolayısıyla pamuk döküntülerinden ipliklerin belirli uygulama alanlarında kullanılmak üzere üretilmesi gerekmektedir.

Ayrıntılar: Kategori: İplik; Çarşamba, 02 Eylül 2015 14:23 tarihinde oluşturuldu; Son Güncelleme: Perşembe, 06 Ocak 2022 13:45; Çarşamba, 02 Eylül 2015 14:23 tarihinde yayınlandı.; Gösterim: 23361

derstekstil

Yönlendirme görünümü arama

Yönlendirme

Arama

İplik

Diğer Makaleler...