BCF (bulked continuous filament): Polipropilen şişrilmiş sürekli elyaftır.
Bobinaj kafası: İpliğin belirli bir formda sarılmasını sağlayan makinedir.
Çok filament iplik (Multifilament yarn): 30000 dtex’e kadar çok sayıda flamentten oluşmuş flament ipliktir (30000 dtex’ten üzeri = tow).
ÇİĞİT : Pamuk tohumudur.
Çırçırlama: Çiğitli (kütlü-çekirdekli) pamuk elyafının, çırçır makineleri yardımıyla çekirdeğinden ayrılması, linter pamuğunun ise linter makineleri yardımıyla çekirdek üzerinden sıyrılması veya kazanılması işlemidir.
Çırçır Randımanı: Elyafın kütlü pamuğa oranıdır.
Deş: Poliester ipliğin üretimi esnasında gerek bakım, arıza ve onarımlar sırasında gerekse iplik kopmalarında mamul hâle gelmeyen iplik veya erimiş poliestertir.
Düze: Poliester eriğinin (polimerin) basınç altıda şekil verilmek için geçirildiği çeşitli filtreler, kum ve delikli plakadan oluşan düzenektir.
Düzgünlük: Pamuğun içindeki nep, nap ve kopuk liflerin oranı ile ondülasyon durumu.
Elyaf: lif kelimesinin çoğulu olup, gerilebilme ve kopma mukavemeti ile bükülebilme (eğrilebilme), birbiri üzerine yapışabilme yeteneği olan ve boyu enine göre çok uzun olan renkli veya renksiz lif topluluğudur.
Flaman: Her bir düze deliğinden akan ve iplik meydana getiren iplikçiklerdir.
Flament: Çok büyük uzunluklara sahip sentetik liflere filament denir (örneğin 1-2-3 km).
Flament iplik (Filament yarn): Bir ya da daha fazla flamentten oluşan sentetik lif ipliğine filament iplik denir. Sonsuz iplikler diye de tanılanabilir.
FOY (fully oriented yarn): Tamamen yönlendirilmiş ipliktir. 6500 m/min üzerindeki sarım hızlarında elde edilmektedir.
Godet: Yapay elyafı üretimi sırasında hı ve gerginliği ayarlamak için etrafında flamentlerin geçtiği genellikle bir flanşlı kasnaktır.
Hacimsel yoğunluk: Bir cismin kütlesinin, aynı hacimdeki suyun kütlesine oranıdır.
HOY (higly oriented yarn): Yüksek oranda yönlendirilmiş ipliktir. 4000 – 6500 m/dk. arasındaki sarım hızlarından elde edilmektedir.
Hav: Kısa kalan liflerdir (1-4 mm arası lifler).
İnsan yapısı lif (Man-made fibre): Flament iplik, ştapel iplik, monofilamentler ve bunlar gibi lif ve ipliklerin genel adıdır.
Kapiler kopma: İpliğin düzeden çıkışı sırasında bir flamanın kopması edeniyle meydana gelen hatadır.
KısA kesilmiş lif (short - cut fibre): Hav (tüy) kaplama ve yaş proseslerle non-woven üretiminde kullanılan sentetik liflerdir.
Kopuk lif: Çırçırlama esnasında kopan lif parçacığıdır.
KÜTLÜ PAMUK : Çiğitli pamuktur.
Kütlü Verimi: Tek bitkiden veya birim alandan (genellikle dekardan) alınan kütlü pamuk miktarıdır
LİF: Belirli uzunluk, incelik ve mukavemeti olan yumuşak, sarılmaya, eğrilmeye ve bükülmeye uygun maddedir.
Lif İndeksi: 100 tohumun liflerinin gr olarak ağırlığıdır.
Lineer yoğunluk: Lifin birim uzunluğunun ağırlığıdır.
Linter: Kısa kalan lif ve uzun liflerin karışımıdır.
LOY (low oriented yarn): Düşük oranda yönlendirilmiş ipliktir. 2000 m/dk.ya kadar olan sarım hızlarında elde edilmektedir.
Masterbatch: Eriyik hâlde boyanacak polimere ilave edilen boyar madde ile yardımcı katkı maddelerin karışımıdır.
MOY (medium oriented yarn): Orta seviyede yönlendirilmiş ipliktir. 2000 – 3000 m/dk.ya kadar sarım hızlarından elde edilmektedir.
Nap: Pamukta nepten daha büyük ve kaba görünüşlü lif toplanmasıdır.
Nem Çekme Özelliği: Tekstil liflerinin, belli sıcaklık ve rutubette sıvıları emme(içine çekme) kabiliyetidir.
Nep: Pamukta toplu iğne başı büyüklüğünde veya daha küçük olan ve beyaz noktalar halinde görülen lif düğümcüğüdür.
Mot: Olgunlaşmamış çok büyük havlı çiğit.
Mutlak nem: Tekstil materyalindeki su miktarının, kuru materyal ağırlığına oranıdır.
Ondülasyan: Hasat, taşıma ve çırçırlama sırasında pamuk elyafının kıvrılması halidir.
PAMUK LİNTERİ : Pamuk tohumları üzerindeki uzun liflerin yanındaki kısa tüylerdir.
Poliester cips: Poliester ipliğin ham maddesidir, tanecik şeklinde kullanılır. Kimyasal ismi “polietilen tereftalat”tır.
Poliester melt: Poliester ipliğin ham maddesidir. Oluşumları tereftalik asit+etilen glikol+titandioksittir.
Pompa: İstenilen denyede iplik üretimi için en önemli parametre; üretim pompa devridir. Dolayısıyla pompa filament üretiminde önemli yeri olan ve üretime göre devir ve modelleri değişen bir elemandır.
POY (partially oriented yarn): Kısmi oranda yönlendirilmiş ipliktir. 3000 – 4000 m/min arasındaki sarım hızlarında elde edilmişir.
Preseleme: Lif (mahlıç) pamuğun; linter pamuğunun; iplik yapımı ve çırçırlama sırasında meydana gelen pamuk lif döküntülerinin pese makinelerinde balya haline getirilmesi işlemine denir.
Rejenere elyaf: Elyafı temel maddesi olan polimerlerin, doğal kaynaklardan polimer bileşikler hâlinde elde edilerek bir takım fiziksel ve kimyasal yöntemlerin uygulanması ile oluşan liflere rejenere (suni) lifler denir.
Sicimleme: Elyafın “S” şeklinde kıvrılarak birbirine dolaşması ve karışık durum oluşması.
Sentetik elyaf: Elyafı temel maddesini oluşturan polimerlerin, bazı kimyasal maddelerden, sentez yoluyla elde edilerek lif hâline dönüştürülmesine sentetik lifler denir.
Spin-finish: Anti-statik özellik kazandırıcı, bakteri öldürücü ve kohezyon önleyici maddelerin özel bir karışımından oluşan yağdır
ŞTAPEL LİF :Uzunlukları tür ve soylarına göre değişen ve ortalama olarak 1 cm‟den 40 cm‟ye kadar olan liflerlerdir..
Tek filament (Monofilament): Kalınlığı 0,1 mm’den fazla olan tek filament ipliktir (0,1mm’ye kadar monofilament iplik).
Tek filament iplik (Monofilament yarn): 0,1 mm’ye kadar kalılığa sahip ve tek flamentten oluşmuş flament ipliktir ( 0,1 mm üstü = monofilament).
Tekstil: elyafın elde edilmesinden tüketicinin istediği özelliklere sahip bir materyal haline gelinceye kadar geçirdiği aşamalarla ilgili bir terimdir.
Tekstüre: Düz ve kırışık olan yapay filament ipliklerini doğal liflere benzetebilmek amacıyla kalıcı bir kıvrımlılık kazandırma işlemine tekstüre denir.
Tohum İndeksi: 100 tohumun gr olarak ağırlığıdır.
Tow: 30000 dtex’in üzerinde çok sayıda flamentten oluşmuş flamentler topluluğudur (30000 tex’in altı= multifilament).
Üfleme havası:Düzeden akan ipliğin soğutularak kalıcı şekil verilmesini sağlamak için 20± 2 C’de ve ayarlanmış hızda iplik üzerine verilen havadır.
Üretim kabini: İpliğin düzeden çıkmasından sonra soğutma, yağama işlemlerinin yapıldığı üfleme hava ve yağama sistemleriyle donatılmış dolaptır.
