Boyarmadde
  • Boya

    BOYAR MADDE

     

    Cisimleri renklendirmek için kullanılan kimyasal maddeler boya olarak adlandırılır.Boya cisimlerin yüzeyinde kazınabilir bir film tabakası oluşturarak onları renklendirir.

    Boyanın cisimleri renklendirmesi tamamen fiziksel bir etkidir.

    Tekstil mamulünün renklendirilmesinde kullanılan ve mamule kimyasal bağlarla bağlanan bileşiklere ise boyar madde denir.

    Boyama sonucunda tekstil materyali (lif, iplik, kumaş vb.) ile boyar madde arasında kimyasal bir bağlanma oluşur.

    Boyanan lifin kazıma, silme, yıkama gibi fiziksel işlemlerle başlangıçtaki renksiz durumunu alması mümkün değildir.

    Boya ile renklendirilmiş cisimlerin rengi ise kazıma, silme, yıkama gibi etkilerle giderilebilir.

    Lifler iplik olarak eğrildikten sonra, dokuma veya örme kumaş olmadan önce boyanmasına iplik boyama denir.

    Boyanmış ipliklerden yapılmış kumaşlar “ipliği boyalı” olarak anılırlar.

    Melanj iplik üretiminde ve halı iplikleri için elyaf boyama kullanılır.

    Elyaf boyama, tekstil liflerinin hiçbir fiziksel işlem görmeden dağınık hâlde kütle formunda boyanması işlemidir.

    Elyaf hâlinde boyama daha çok yün, polyamid ve akrilik elyafında daha yaygındır.

    Pamuk materyali ıslandığında şişip daha sıkı bir yapı kazandığı için boya flottesinin kütle içinde sirkülasyonu zorlaşır. Bu yüzden bu tür bir uygulama pek tercih edilmez. Bununla birlikte elyaf hâlinde boyamada oluşan hatalar ya da düzgünsüz boyama harman-hallaç sırasında kolayca giderilebilir.

     

    039boya

     

    Yaş çekim yönteminde polimerin uygun bir çözücü içinde çözeltisi hazırlanır. Hazırlanan çözelti, bir koagülasyon banyosu içinde bulunan düze (spinneret) başlığına uygun pompa yardımıyla sabit basınç altında iletilir. Düze başlığının bulunduğu (polimeri katılaştıran kimyasal karışım) banyoya koagülasyon banyosu denir.

    Bunun sebebi, polimerin bu banyo içinde pıhtılaşması yani koagüle olmasıdır. Polimer çözeltisi; ince deliklerden flament şeklinde çıktığından aynı şekilde pıhtılaşır ve çöker.

     

    040boya

     

    İplikler bobin hâlinde boyanabildiği gibi çile hâlinde de boyanabilir. Çile boyama ipliklerin geniş gevşek sarılmış hâlde boyanmasıdır. Çok sıkı bükümlü, high-bulk (farklı gerginlikte ipliklerin bükülmesiyle oluşturulan akrilik iplik) ipliklerin bobin hâlde boyanması zor olduğundan çile boyama yapılır.Çile boyamada bobin boyamaya nazaran daha uzun flotte kullanılır. Çile boyamada kullanılan üç çeşit makine vardır. Birinci tipi kabin şeklinde, ikinci tipi çilelerin askılara takılarak yapıldığı üniversal boyama kazanı, üçüncü tip ise püskürtmeli çile boyama makineleridir.

     

    041boya

     

    BOYARMADDE ÇEŞTLERİ

    DİREKT BOYARMADDELER

    Pamuk, yün, viskoz, Modal liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri 

    DİREKT BOYARMADDELERİN DEZAVANTAJLARI

    1-Direkt boyarmaddelerin yaş haslıkları orta derecededir.

    2-Işık haslıkları düşüktür. Ancak boyama sonrasında metal tuzları ile yapılan işlemlerle ışık haslığını arttırmak mümkündür. Haslık arttırmada kullanılan metal tuzları bu boyamalar için fiksatör olarak piyasada bilinmektedir.

    3-Bu boyarmaddelerin bir bölümü kanserojen etkiye sahiptir.

    Reaktif boyarmaddeler suda kolay bir şekilde çözünebilen boyarmaddelerdir. Selüloz esaslı liflerden başka az olmasına rağmen yün, polyamid, ipek, liflerin boyanmasında da kullanılabilmektedir.

    DİREKT BOYARMADDELERİN AVANTAJLARI

    1-Ucuzdur.

    2-Suda kolay çözünür.

    3-Boyanma işlemi çok basittir.

    4-Boyama sırasında yüksek pH değerlerine gerek yoktur.

    5-Geniş renk yelpazesi vardır.

    6-Koyu renkleri mevcuttur.

    Reaktion boyar madde:

    Pamuk, viskoz, modal, poliamid, polyester liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri

    Küp boyar madde:

    Sentetik lifler, pamuk, yün, keten, ipek, viskoz, Modal liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri.

    Kükürtlü boyar madde:

    Pamuk, viskoz, modal, keten liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri.

    İnkişaf boyar madde:

    Pamuklu, viskoz, Modal, keten, poliamid liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri.

    Asit boyar madde:

    Sentetik lifler , yün, ipek, liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri.

    Metal kompleks boyar madde:

    Yün, poliamid, akrilik liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri.

    Dispersiyon boyar madde:

    Sentetik lifler, asetat liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri.

    Bazik boyar madde:

    Pamuklu, viskoz, modal, poliakril liflerinden oluşan tekstil materyalleri.

    Pigment boyar madde:

    Sentetik lifler, özellikle poliamid, polyester, pamuk liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri.

    Optik Beyazlatıcılar:

    Optik beyazlatıcılar, liflere nüfuz eden ve floresan etkisi olan (kendinden parlayan, fosforlu) renksiz, organik maddelerdir. Değişik bir ışık kırılmasına neden olurlar. Oksidasyon maddeleri gibi birer beyazlatıcı maddesi olarak değil, bir boyar madde gibi etki ederler.

     

    Yazan %PM, %03 %830 %2016 %21:%May in Boya-Apre Okunma 4245 defa
Boya Apre
Boya
  • Boya

    BOYAR MADDE

     

    Cisimleri renklendirmek için kullanılan kimyasal maddeler boya olarak adlandırılır.Boya cisimlerin yüzeyinde kazınabilir bir film tabakası oluşturarak onları renklendirir.

    Boyanın cisimleri renklendirmesi tamamen fiziksel bir etkidir.

    Tekstil mamulünün renklendirilmesinde kullanılan ve mamule kimyasal bağlarla bağlanan bileşiklere ise boyar madde denir.

    Boyama sonucunda tekstil materyali (lif, iplik, kumaş vb.) ile boyar madde arasında kimyasal bir bağlanma oluşur.

    Boyanan lifin kazıma, silme, yıkama gibi fiziksel işlemlerle başlangıçtaki renksiz durumunu alması mümkün değildir.

    Boya ile renklendirilmiş cisimlerin rengi ise kazıma, silme, yıkama gibi etkilerle giderilebilir.

    Lifler iplik olarak eğrildikten sonra, dokuma veya örme kumaş olmadan önce boyanmasına iplik boyama denir.

    Boyanmış ipliklerden yapılmış kumaşlar “ipliği boyalı” olarak anılırlar.

    Melanj iplik üretiminde ve halı iplikleri için elyaf boyama kullanılır.

    Elyaf boyama, tekstil liflerinin hiçbir fiziksel işlem görmeden dağınık hâlde kütle formunda boyanması işlemidir.

    Elyaf hâlinde boyama daha çok yün, polyamid ve akrilik elyafında daha yaygındır.

    Pamuk materyali ıslandığında şişip daha sıkı bir yapı kazandığı için boya flottesinin kütle içinde sirkülasyonu zorlaşır. Bu yüzden bu tür bir uygulama pek tercih edilmez. Bununla birlikte elyaf hâlinde boyamada oluşan hatalar ya da düzgünsüz boyama harman-hallaç sırasında kolayca giderilebilir.

     

    039boya

     

    Yaş çekim yönteminde polimerin uygun bir çözücü içinde çözeltisi hazırlanır. Hazırlanan çözelti, bir koagülasyon banyosu içinde bulunan düze (spinneret) başlığına uygun pompa yardımıyla sabit basınç altında iletilir. Düze başlığının bulunduğu (polimeri katılaştıran kimyasal karışım) banyoya koagülasyon banyosu denir.

    Bunun sebebi, polimerin bu banyo içinde pıhtılaşması yani koagüle olmasıdır. Polimer çözeltisi; ince deliklerden flament şeklinde çıktığından aynı şekilde pıhtılaşır ve çöker.

     

    040boya

     

    İplikler bobin hâlinde boyanabildiği gibi çile hâlinde de boyanabilir. Çile boyama ipliklerin geniş gevşek sarılmış hâlde boyanmasıdır. Çok sıkı bükümlü, high-bulk (farklı gerginlikte ipliklerin bükülmesiyle oluşturulan akrilik iplik) ipliklerin bobin hâlde boyanması zor olduğundan çile boyama yapılır.Çile boyamada bobin boyamaya nazaran daha uzun flotte kullanılır. Çile boyamada kullanılan üç çeşit makine vardır. Birinci tipi kabin şeklinde, ikinci tipi çilelerin askılara takılarak yapıldığı üniversal boyama kazanı, üçüncü tip ise püskürtmeli çile boyama makineleridir.

     

    041boya

     

    BOYARMADDE ÇEŞTLERİ

    DİREKT BOYARMADDELER

    Pamuk, yün, viskoz, Modal liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri 

    DİREKT BOYARMADDELERİN DEZAVANTAJLARI

    1-Direkt boyarmaddelerin yaş haslıkları orta derecededir.

    2-Işık haslıkları düşüktür. Ancak boyama sonrasında metal tuzları ile yapılan işlemlerle ışık haslığını arttırmak mümkündür. Haslık arttırmada kullanılan metal tuzları bu boyamalar için fiksatör olarak piyasada bilinmektedir.

    3-Bu boyarmaddelerin bir bölümü kanserojen etkiye sahiptir.

    Reaktif boyarmaddeler suda kolay bir şekilde çözünebilen boyarmaddelerdir. Selüloz esaslı liflerden başka az olmasına rağmen yün, polyamid, ipek, liflerin boyanmasında da kullanılabilmektedir.

    DİREKT BOYARMADDELERİN AVANTAJLARI

    1-Ucuzdur.

    2-Suda kolay çözünür.

    3-Boyanma işlemi çok basittir.

    4-Boyama sırasında yüksek pH değerlerine gerek yoktur.

    5-Geniş renk yelpazesi vardır.

    6-Koyu renkleri mevcuttur.

    Reaktion boyar madde:

    Pamuk, viskoz, modal, poliamid, polyester liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri

    Küp boyar madde:

    Sentetik lifler, pamuk, yün, keten, ipek, viskoz, Modal liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri.

    Kükürtlü boyar madde:

    Pamuk, viskoz, modal, keten liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri.

    İnkişaf boyar madde:

    Pamuklu, viskoz, Modal, keten, poliamid liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri.

    Asit boyar madde:

    Sentetik lifler , yün, ipek, liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri.

    Metal kompleks boyar madde:

    Yün, poliamid, akrilik liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri.

    Dispersiyon boyar madde:

    Sentetik lifler, asetat liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri.

    Bazik boyar madde:

    Pamuklu, viskoz, modal, poliakril liflerinden oluşan tekstil materyalleri.

    Pigment boyar madde:

    Sentetik lifler, özellikle poliamid, polyester, pamuk liflerinden ve karışımlarından oluşan tekstil materyalleri.

    Optik Beyazlatıcılar:

    Optik beyazlatıcılar, liflere nüfuz eden ve floresan etkisi olan (kendinden parlayan, fosforlu) renksiz, organik maddelerdir. Değişik bir ışık kırılmasına neden olurlar. Oksidasyon maddeleri gibi birer beyazlatıcı maddesi olarak değil, bir boyar madde gibi etki ederler.

     

    Yazan %PM, %03 %830 %2016 %21:%May in Boya-Apre Okunma 4245 defa

Boya

?<