Ring iplik Makinesinde İplik Mukavemet ve Uzama Kontrolü
  • Ring iplik Makinesinde İplik Mukavemet ve Uzama Kontrolü

    Mukavemet, ipliğin uygulanan yüke karşı gösterdiği dirençtir. İplikte mukavemetin yüksek olması iplik kopuşunu ve makine duruşlarını azaltarak verimliliğin artmasını sağlar. Mukavemet kontrolünün amacı, iplik kopma mukavemetinin ve kopma uzamasının tayin edilmesidir. Adından da anlaşılacağı gibi ürünün belli koşullara göre dayanıklılığını ölçmektir. Bu test sadece ipliğe yapılmaktadır.

     

    İplik mukavemetine etki eden en önemli faktörler

     

    1-Ham maddenin cinsi,

    2-Lif uzunluğu,

    3-Lif uzunluk dağılımı,

    4-Lif mukavemeti,

    5-İplikteki büküm,

    6-Elyafın paralellik durumu,

    7-Düzgünsüzlük oranı,

    8-Nem ve yabancı madde oranı

     

    Ham madde cinsi

     

    Keten, pamuk, naylon, rayon ve yünün soldan sağa mukavemeti azalırken uzama yüzdesi artar.

     

    Lif uzunluk dağılımı

     

    Dağılımdaki değişkenlik yüksek ise bu, mukavemette değişikliğe neden olur. Aynı stapel uzunluğa sahip, fakat kısa lif oranı farklı olan ipliklerden kısa lif oranı fazla olanın mukavemeti daha düşük olur.

     

    Lif uzunluğu

     

    Lif uzunluğu artarsa ipliğin mukavemeti de artacaktır. Bunun nedeni elyaflar birbirine daha iyi tutunacaktır. Kısa liflerden üretilen ipliğin mukavemeti düşük olur.

    Lif mukavemeti

     

     

    Liflerin mukavemeti artarsa ipliğin de mukavemeti artar.

     

    Elyafın paralellik durumu

     

    Liflerin birbirine paralel olması kolay açılmasını sağlar. Böylece ipliğin mukavemeti azalır.

     

    Büküm

     

    Belli bir sınıra kadar ipliğin mukavemetini arttırır. Ancak kritik nokta aşılırsa ipliğin mukavemeti düşer.

     

    Düzgünsüzlük oranı

     

    İplikte düzgünsüzlük arttıkça ipliğin mukavemeti azalır.

     

    Nem ve yabancı madde oranı

     

    Elyafın cinsine göre nem miktarı mukavemetin artıp azalmasına neden olur. Yabancı maddeler mukavemeti düşürür.

    İplik mukavemeti ve uzaması, ipliğin en önemli kalite değerlerindendir. Çünkü iplik, kumaş haline gelinceye kadar pek çok gerilimlere maruz kalır. Bir tekstil yüzeyinin ya da ürününün üretilebilmesi için ipliğin üretim aşamasındaki bu gerilimlere dayanabilmesi gerekir. Ayrıca tekstil yüzeyi veya iplik olarak tekstil ürünü kullanıcıya sunulmaya hazır hale geldikten sonra da kullanım esnasında maruz kalacağı yüklemelere ve zorlanmalara dayanıklı olmalıdır. Her kullanım alanına göre gerekli bir minimum iplik mukavemeti değeri vardır. Ġplik üretilirken bu mukavemet değeri sağlanacak şekilde üretilmelidir. Bu nedenle, henüz yarı mamul iken üretim aşamalarında mukavemet değerlerinin kontrol edilmesi ve gerekli değerleri sağlayıp sağlamadığının tespiti çok önemlidir.

     

    Dinamometre (Mukavemet Test Cihazı )

     

    İpliğin mukavemetinin ölçümünde mukavemet test cihazından yararlanılır.

    Numune ipliklerin deneyden önce standart atmosfer şartlarında en az 3 saat dinlendirilerek sabit nem dengesine gelmesi sağlanır. Standart atmosfer şartlarında bırakılan ipliğin 2 saat aralıkla yapılan tartısında ağırlık kaybı % 0,25‟ten az ise numunenin deney şartlarına geldiği kabul edilir. Deney numunesi olarak ayrılan her bobin ya da masuradan en az 5 ölçüm yapılması tavsiye edilmektedir. Kaç adet numune bobin ya da masuranın alınacağı ise hakkında bilgi edinilmek istenen kütlenin (partinin) miktarına bağlı olarak istatistiksel olarak seçilmelidir. Büyük miktarlı partilerde numune sayısının arttırılması tüm parti hakkında daha güvenilir bir fikir edinilmesi için doğru olacaktır. Numuneler, deneyden önce standart atmosfer şartlarında (% 20 ± 2 °C sıcaklık ve % 65 ± 2 nispi rutubet) 24 saat kondüsyonlanmalıdır. Deney standart atmosfer şartlarında yapılmalıdır.

     

    Mukavemet testinin yapılışı

     

    1-İplik makinesinden iğ numarasına göre alınmış 10 bobin, sırasıyla cihazın askılık kısmına takılır.

     

    2-Cihaz askılık kısmına 40 bobin takılabilir ve arka arkaya teste tabii tutulabilir.

     

    3-Testi yapılacak iplikler cihazın üzerindeki kılavuzdan sırasıyla geçirilir bağlanır.

     

    4-Test için kopsta olması gereken iplik miktarı 8,5-11,5 g olmalıdır. Her iplikten 5 test yapılır ve her test 20 saniyede tamamlanır.

     

    5- Cihazın bilgisayar kısmında test ile ilgili veriler girilir.

     

    o İplik numarası (16/1),

     

    o İpliğin bükümü,

     

    o Kaç tur çekileceği (5 tur),

     

    o Kaç bobin (askılıktaki bobin sayısı)

     

    o Makine numarası

     

    o Zaman ayarı kontrol edilir, 20 sn± 3 zaman ayarı yapılır.

     

    o Cihazda uygulanan kuvvet ipliğin numarasına göre değişir.Örneğin Ne 16/1 iplik için uygulanan kuvvet 18.8 gf‟tir.

     

    6-Start/stop ile test başlatılır.

     

    7-İplik tutucu mekanizma ( çene ), ipliği tutarak alt ve üst çene arasında sıkştırır.

     

    ( Düz ve bükümlü ipliklerde çene aralığı 500 mm‟dir.)

     

    8-Alt çeneye belirli bir kuvvet uygulanır.

     

    ( Bu kuvvetin etkisi ile iplikte bir miktar uzama görülür ve ipliğin dayanıklılık derecesine göre iplik kopar. )

     

    Uzama Yüzdesini Okunuşu

     

    İpliğin koptuğu andaki kuvvet, “Kopma kuvveti” olarak tanımlanır. İpliğin koptuğu ana kadar oluşan uzama miktarının ipliğin ilk boyuna oranına ise “Kopma uzaması” adı verilir ve % olarak ifade edilir.

    >> Alt çenenin ipliği çekmesi ile ipliğin kopma anında mukavemeti; test otomatik olarak programa göre yapılır, sonucu yazıcıdan alınır, değerler test formuna kaydedilir.

    >> Test esnasında elde edilen kuvvet/uzama diyagramı bilgisayar ekranından görüntülenebilmekte ve test verileri (tenacıty, elongatıon, test no, kopma zamanı, kopma yükü değerleri ) ile birlikte yazıcıda yazdırılabilmektedir.

     

     

    Yazan %PM, %11 %762 %2016 %20:%May in Kalite Kontrol Okunma 6091 defa

Ring iplik Makinesinde İplik Mukavemet ve Uzama Kontrolü

 

...

?<