Renk
  • Renk

     

     

    Gökyüzünde yağmur sonrasında olağanüstü bir renk kuşağı ( gökkuşağı ) görülür.Bunun nedeni yağmur damlalarının, cam prizma etkisi ile ışığı yansıtarak altı renge ayrıştırmasıdır. Güneş ışığı bir prizmadan geçirilince altı renge ayrılır. Yedinci renk olarak sayılan mavi ile morun arasında bulunan lacivert ise mavinin bir tonu olduğu için ayrı bir renk olarak kabul edilmemelidir. Güneş ışınlarının meydana getirdiği bu altı rengi, yağmurdan sonra gökkuşağında da görebiliriz. İki yüzyıl kadar önce Isaac Newton gökkuşağı dediğimiz bu doğa olayını kendi evinde gerçekleştirmiştir. Karanlık bir odaya tek bir güneş ışığına eş ışığı bir prizmadan geçirerek güneş tayfı renklerine ayrıştırmayı başarmıştır. Bu renkler: macenta, kırmızı, sarı, yeşil, siyan mavisi, koyu mavidir.

    Fizikçi Young Tayfın altı renginin birer ışığını bir perdede birbiri üzerine düşürerek beyaz ışığı elde etmiştir. Daha sonra renkli lambalarla yaptığı deneylerde uyguladığı eleme yöntemleriyle tayfın altı renginin yine aynı tayfta yer alan üç temel renge indirgenebileceğini göstermiştir. Sadece kırmızı, yeşil ve koyu mavi renklerle beyaz ışığın elde edilebileceğini bulmuştur. Ayrıca bu üç rengi ikişer ikişer karıştırarak diğer üç rengi, yani siyan mavisi, macenta kırmızısı ve sarı renkleri elde edebileceğini anlamıştır. Bu deneyle birincil ve ikincil renkleri bulmuştur.

     

     

    tasar17

     

     

    Birincil (ana) ışık renkleri: Kırmızı, yeşil, koyu mavi

     

    İkincil (ara) ışık renkleri: Ana ışık renklerinin ikişer ikişer karıştırılmalarıyla elde edilir.

     

    Yeşil ışık + Kırmızı ışık = Sarı

     

    Koyu Mavi + Yeşil ışık = Siyan mavisi

     

    Kırmızı ışık + Koyu mavi ışık = Macenta kırmızısı

     

    Siyan Mavisi: Bir ışık rengi için kullanılan teknik terimdir. Bu renk orta yoğunlukta bir doğal maviye denktir.

     

    Macenta kırmızısı: Orta tonda mavimsi kırmızı bir renktir. Grafik sanatlarda ve matbaacılıkta kullanılan bir terimdir.

     

    Bütün cisimler (objeler ) aydınlatıldıkları zaman üç ana ışık rengini; koyu mavi, kırmızı ve yeşili alır.

     

     

    tasar18

     

     

    Bazı cisimler aldıkları tüm renkleri emerken bazıları da yansıtır. Birçok cisim ise ışığın bir kısmını emer, gerisini yansıtır. Bu fizik kuralı kısaca, Saydam olmayan tüm cisimlerde, aydınlatıldıklarında aldıkları ışığın tümünü ya da bir bölümünü yansıtma özelliği vardır, biçiminde özetlenebilir. 

     

     

    tasar19

     

     

    Göz tarafından algılanan ışık, retinada sinirsel sinyallere dönüştürülüp buradan optik sinir aracılığıyla beyine iletilir. Göz, üç temel birleştirici renk olan, kırmızı, yeşil ve maviye tepki verir ve beyin, diğer renkleri bu üç rengin farklı kombinasyonları olarak algılar.

     

    Tayf

     

    Başta güneş kaynaklı olan beyaz ışığın özel bir prizmadan geçirilerek renklerine ayrılmasıdır. Prizmadan geçirilen beyaz ışın, temelde 7 renge ayrılır ancak bu renkler birbirine karışmış durumdadır. Bu renkleri daha iyi gözlemleyebilmek için tayf gözler denen bir alet kullanılır. Ortaya çıkan renkler mordan kırmızıya sıralanır.

     

     

    tasar20

     

     

    Armoni

     

    Renkler arasındaki ahenk ve uyum demektir.

     

    Tek Renk Armonisi

     

    Tek bir rengin açıklık ve koyuluk gibi ton (tram) değerleri arasındaki renklerin tercih edilmesiyle gerçekleştirilen renk armonisidir. Her zaman kabul görecek bir renk armonisi çeşidi olmakla birlikte oldukça durağan bir görünüme sahiptir, sakindir.

     

     

    tasar21

     

     

    Analog Renk Armonisi

     

    Renk çemberinde birbirine komşu olan renklerin tercih edilmesiyle gerçekleştirilen renk armonisidir. Analog renkler yan yana geldiklerinde birbirlerinin güçlerini kırarlar ve yumuşak bir görünüm kazanırlar. Bu sayede gözü rahatsız etmeyecek yumuşak bir ahenk oluştururlar.

     

     

    tasar22

     

     

    Tamamlayıcı Renk Armonisi

     

    Renk çemberinde birbirinin karşısında yer alan renklerin oluşturduğu armonidir. Bu renklere tamamlayıcı renkler denir. Aralarında çok yüksek kontrast vardır. İçinde renk taşıyan her hangi bir tasarımda, denge oluşturmak için, karşıt renkler kullanmak oldukça faydalıdır.

     

     

    tasar23

     

     

    Çapraz Tamamlayıcı Renk Armonisi

     

    Renk çemberinde bir renkle birlikte, tamamlayıcı renginin(karşısındaki rengin) sağına ve soluna komşu olan renklerin birlikte kullanılması ile gerçekleştirilen renk armonisidir. Oldukça güzel sonuçlar vermektedir.

     

     

    tasar24

     

     

    Üçlü Renk Armonisi

     

    Renk çemberinde birbirine eşit uzaklıkta olan ve bir üçgen oluşturan 3 rengin birlikte kullanılmasıyla yaratılan renk armonisidir. Birbirine uyum içinde kullanılabilecek renkleri yaratmada en popüler armonidir.

     

     

    tasar25

     

     

    Skala

     

    İki rengin birbiriyle karışımından oluşan ışık derecelendirme çubuğuna denir.

     

     

    tasar26

     

     

    Kontrast

     

    Karşıt demektir. Açık-koyu, büyük-küçük vb. gibi.

     

    Ton

     

    Rengin parlaklık derecesidir. Koyu mavi açık mavi farklılığı mavinin ışık derecesini belirler. Işığı az olan maviye koyu, ışığı fazla olan maviye açık denir.

     

     

    tasar27

     

     

    Kromatik

     

    Bir rengin en saf ve en kuvvetli haline denir. Canlılığı arttıkça kuvveti artar.

     

    Işık

     

    Cisimleri görmeyi, renkleri ayırt etmeyi sağlayan fiziksel enerjidir.

     

    Renk Perspektifi

     

    Renklerin her birinin kendine göre ayrı derinlik ve genişlik görünüşleri vardır. Bu durum "renk Perspektifi”ni meydana getirir. Mesela; sıcak renklerin en dinamik rengi olan kırmızı renkte diğer renklere göre ileriye fırlama görünüşü fazladır. Bu durum onun diğer renklerden daha önde görünmesini sağlar. Soğuk renklerin en durgun rengi olan mavi renk ise insanda olduğundan daha uzaktaymış hissi uyandırır. Gerilere çekilme niteliği mevcuttur. Bundan dolayı sıcak ve soğuk renklerin yakın ve uzak görünme, cisimleri büyük, küçük ve geniş gösterme özellikleri vardır. Ressamlar genellikle ön planlar için sıcak renkleri, arka planlar içinse soğuk renkleri kullanır. Ya da arka planları öne getirmek, yani öndeymiş gibi göstermek ve göze çarpmalarını sağlayabilmek için sıcak renkleri; ön planları geri atmak, itmek ve uzaktaymış gibi göstermek için de soğuk renkleri kullanırlar. Ya da tam tersine, ön planları geri atmak için soğuk renkleri, arka planları öne getirmek için de sıcak renkleri kullanırlar. Bunu, resmi boyarken istedikleri bölgelerin renklerine sıcak ya da soğuk renklerden bir miktar karıştırarak gerçekleştirirler.

    Tıpkı saf renklerin saf olmayanlardan daha yakında görünmesi gibi kuvvetli renkler zayıf renkleri arka plana atar. Koyulukları aynı kuvvette olmasına rağmen kırmızı ve sarı renkler mavi renkten daha ileride görünürler. Yani sıcak renkler soğuk renklerden daha önde görünürler. Bu durum renklerin dalga boylarından meydana gelmektedir. Renk kırmızıdan maviye gittikçe etkisi azalır.

    Renk çemberinde renkler perspektif özelliklerine göre şöyle sıralanır:

     

    Kırmızı- Turuncu- Sarı- Yeşil- Mavi

     

    Gri, yeşil ve mor renklerin böyle fonksiyonları yoktur. Oldukları gibi görünürler, uzaklık-yakınlık hissini doğurmazlar.

     

    Renk Grupları

     

    Ana Renkler

     

    Ana renkler doğada saf olarak bulunan ve karışımla elde edilmeyen renklerdir. Bunlar kırmızı, sarı ve mavidir.Doğada gördüğümüz bütün renkler bu üç ana renkten oluşmuştur.

     

    Ara Renkler

     

    Ana renkleri ikişer aynı oranda karıştırdığımızda ortaya çıkan renklere ara renkler denir. Bunlar turuncu, mor, yeşildir.

     

     

    tasar28

     

     

    Sıcak- soğuk Renkler

     

    Serinlik etkisi veren deniz, orman ve gökyüzü gibi renkler soğuk, ısı ve ışık etkisi veren kırmızı, sarı ve turuncu ise sıcak renklerdir.

     

     

    tasar29

     

     

     

     

    tasar30

     

     

    Nötr Renkler

     

    Herhangi bir cisim güneş ışığından aldığı renkleri yansıtmayıp yutuyorsa o cismi siyah görürüz. Siyah ve beyaz rengi karıştırdığımızda gri renk ortaya çıkar. Siyah, beyaz ve gri; renk sayılmaz. Bu üç renge nötr renkler denir. Ayrıca herhangi bir rengi açmak ya da koyulaştırmak için siyah ve beyaz nötr renkler kullanılır.

     

     

    tasar31

     

     

    Guaj Boya Tekniği

     

    Teknik Özellikleri

     

    Şeffaflığı olmayan kapatıcı bir suluboya türüdür. Piyasada tablet, tüp ve kavanoz halinde bulunur. Su ile inceltilir ama saydam değildir. Kapatıcıdır. Su ile inceltilmesi bakımından suluboyaya, kapatıcı olması yönünden de yağlıboyaya benzer. Renklerin açık tonlarını elde etmek için beyaz boya kullanılır.

     

    Araç ve Gereç Özellikleri

     

    Resim kâğıtları su ile çalışıldığından kalın olmalıdır. Fırçaların yumuşak ve uçlarının sivri olması gerekir. Ayrıca palet, su kabı, boya deneme kâğıdı, boya kaşığı gerekmektedir.

     

    Uygulamada Dikkat Edilecek Noktalar

     

    Konu kâğıda daha önceden çizilmelidir. Renkler kâğıt üzerinde değil palet üzerinde karıştırılıp boyamaya geçilir. Boyanın kıvamı çok iyi ayarlanmalıdır. Ne sulu boyadaki kadar sulu, ne de çok koyu olmalıdır. Ayrıca renkleri üst üste sürmemek gerekir.

     

    Renk Kontrastlıkları

     

    Yalın Renk Kontrastı

     

    Yedi renk karışımının en basitidir. Sarı, kırmızı, mavi ile en güçlü olarak anlatılır ve bu renklerden uzaklaştıkça yalın renk etkisinin gücü azalır. Bu katkısız yalın haldeki renklerin açık ve koyu değerleri de bu uyumda kullanılabilir.

     

     

    tasar32

     

     

    ık-Koyu Kontrastı

     

    Kullandığımız bütün renkler açık ya da koyu olmak üzere iki değerde bulunur. Açık değerdeki renk ile koyu değerdeki renk yan yana getirildiğinde renklerin değerleri ortaya çıkar. Yani açık daha açık, koyu daha koyu görünür buna ık koyu kontrast denir.

     

     

    tasar33

     

     

     

     

    tasar34

     

     

    Sıcak–Soğuk Kontrastı

     

    Sıcak ve soğuk renkleri kullanarak yapılan uyumdur. Sıcak ve soğuk renklerin verdiği etkiler de göz önünde bulundurulmalıdır.

     

     

    tasar35

     

     

     

     

    tasar36

     

     

    Tamamlayıcı Kontrast

     

    Renk çemberi üzerindeki tamamlayıcı renklerle yapılır. Bu renkler çemberde tam karşılıklı düşen renklerdir. Renk çemberindeki karşılıklı renkler birbirlerinin tamamlayıcısıdır. Örn: sarı ile mor, kırmızı ile yeşil, mavi ile turuncu. Bir rengin yaptığı etki tam karşıtı olan renkle dengelenir. Tamamlayıcı renk kontrastı yaparken iki noktaya dikkat etmek gerekir:

     

    -Birbirlerini tamamlaması istenilen iki rengin ışık güçleri eşit olmalıdır.

    -Birbirlerini tamamlaması istenen iki rengin beraberliklerinde bir renk uyuşumluğu bulunmalıdır.

     

     

    tasar37

     

     

     

     

     

    tasar38

     

     

    Yanıltıcı Kontrast

     

    Herhangi bir rengin siyah, beyaz ve gri üzerindeki etkisiyle ilgilidir. Kullanılan renklerden birinin şiddeti yüksek tutularak yani kırmızı, gri-beyaz ve siyah üzerinde farklı etki yapar. Buna yanıltıcı kontrast denir.

     

    -Gri, kırmızı fon üzerinde yeşilimtırak görünür.

    -Gri, turuncu fon üzerinde mavi görünür.

    -Gri, sarı fon üzerinde kırmızı-mor (macenta) görünür.

    -Gri, mavi fon üzerinde turuncu görünür.

    -Gri, mor fon üzerinde sarımtırak görünür.

     

     

    tasar39

     

     

     

     

    tasar40

     

     

     

     

    tasar41

     

     

    Kalite Kontrast

     

    Bir rengin en ışıklı tonundan başlayarak koyulaşmaya doğru götürülürken veya en koyu tonundan en açığa doğru getirilirken elde edilecek ara tonlar o rengin kalitesini oluşturur. Işık şiddeti yüksek renkle ışık şiddeti olmayan gri nüanslı renklerin bir arada kullanılmasına kalite kontrastı denir.

     

     

    tasar42

     

     

     

     

    tasar43

     

     

     

    Miktar Kontrast

     

    İki ya da daha çok renk lekeleri arasındaki orantı ile yapılır. Kullanılan renkler birbirinin diğerine oranı ile miktar kontrastı oluşur.

     

     

    tasar44

     

     

    Renklerin Psikolojik Etkileri

     

    Kırmızı:

     

    Canlılığı, hareketi, heyecanı temsil eder.

     

    Sarı:

     

    Neşe, hareket verir. Sinir sistemini uyarır, kan dolaşımını rahatlatır. Olgunluk, bereket ve ışığı temsil eder.

     

    Mor:

     

    Hüzün, korku, pişmanlık hissi uyandırır.Yalnızlıktan hoşlanan, topluma küs insanların rengidir.

     

    Mavi:

     

    Sessizlik ve rahatlık verir. Dinlendirici ve sakinleştirici bir renktir. Denizin, rüyaların ve gençliğin rengidir.

     

    Yeşil:

     

    Huzur vericidir. Yeniden doğuşun ve büyümenin sembolüdür.

     

    Turuncu:

     

    Yaşama sevincinin ve eğlencenin resmidir.

     

    Beyaz:

     

    Temizlik, saflık, ferahlık duygusu verir.

     

    Siyah:

     

    Ağırlık, ciddiyet, tehlikeyi temsil eder.

     

    Gri:

     

    Olgunluk, temkinli olma duygusu verir.

     

     

     

    Yazan %AM, %17 %412 %2019 %11:%Şub in Tasarım Okunma 6203 defa
Tasarım

Renk

?<