• Tekstil Terimleri F

     

    Filtre

     

    Parça ürünlerin ana kazandan, pompaya gitmesini engelleyen süzme tertibat

     

    Flament

     

    Kesiksiz lif veya ipliği.Çok büyük uzunluklara sahip sentetik liflere filament denir (örneğin 1-2-3 km). Üretim prosesi esnasında düvenin her bir deliğinden çıkan, bir araya geldiğinde iplik oluşturan, tanımsız uzunluklarda işlenmiş elyaf.

     

    Flaman

     

    Her bir düze deliğinden akan ve iplik meydana getiren iplikçiklerdir.

     

    Flament iplik ( filament yarn)

     

    Bir ya da daha fazla flamentten oluşan sentetik lif ipliğine filament iplik denir. Sonsuz iplikler diye de tanılanabilir.

     

    Foy ( fully oriented yarn)

     

    Tamamen yönlendirilmiş ipliktir. 6500 m/min üzerindeki sarım hızlarında elde edilmektedir.

     

    Fikse işlemi

     

    Tekstil malzemelerine kalıcı şekil değiştirmelerini sağlamak amacıyla buharlı ya da buharsız ısı verilmesi işlemi

     

    Fikse kazanı

     

    Fikselenecek mamulün yerleştirildiği kazan

     

    Fitil

     

    Bandın/şeridin iplik formuna en yakın haline kadar çekilip inceltilmesinden sonra ön iplik dairesinde aldığı son şekli

     

    Fitil arabası

     

    Fitilin diğer makinelere aktarılması için kullanılan araç

     

    Fitil makarası

     

    Üretilen fitilin sarıldığı plastikten yapılmış bir ucu tırnaklı silindirik araç

     

    Fırfor / Farbela-Fabra

     

    Giysinin değişik bölümlerine eklenen büzgülü parça

     

    Fleto cep

     

    Kesikli (yarma) cep kenarlarına geçirilen farklı genişliklerdeki bant şeklindeki parça

     

    Fulard

     

    Sıvı emdirme teknesi

     

    Furnisör

     

    İpliği iğneye taşıyan pozitif besleme elemanı

     

    Flat ( FDY )

     

    Tekstüre edilmemiş düz, hacimsiz ve kaygan bir iplik çeşidi.

     

    FT

     

    Yalancı büküm tekstüre yöntemi ile üretilmiş ve tekstüresi fikse edilmemiş hacimli muss iplik.

     

    FTF

     

    Yalancı büküm tekstüre yöntemi ile üretilebilen ve ipliğin tekstüresinin işlem sırasında fikse edildiği set iplik.

     

    Faconne kumaşı

     

    Çeşitli özelliklerde ve renkteki ipliklerin kullanılmasıyla elde edilmiş kabartma görünümlü basit desenli dokuma kumaş için kullanılan genel terimdir. Pamuklu, ipekli veya yünlü ipliklerden üretilir ve kadın giyiminde kullanılır.

     

    Fair Isle Tekniği; Tersden aktarmalı örme tekniği

     

    Kuzey ülkelerinin motifleri ile renkli desenli örme kumaştır. Örgü şişle elde veya örme makinesi ile yapılmış olabilir. Her iki teknikte de renkli iplikler kumaşın tersinden yürütülmekte veya aktarılmaktadır. Böylece kumaş daha kalınlaşmakta ve ısıl yalıtım özellikleri geliştirilmektedir

     

    Frize halı

     

    Bu halıda, iplikler çok düğümlü olduklarından bukleli bir yüzeye sahiptir. Resmi olmayan bir görüntüye sahip olan bu halı, aynı zamanda ayak ve elektrik süpürgesi kullanımıyla oluşan izleri en aza indirir.

     

    Flament

     

    Kesiksiz tek bir doğal veya sentetik elyaf lifidir.

     

    Faison

     

    Küçük basit motifleri olan bir desendir. Hafifçe biçimlenebilir. Değişik iplik veya dokumaların kombinasyonundan oluşturulur.

     

    Fanila; kaşkorse

     

    Tipik şekilde, yarı dairesel veya yuvarlak yaka çevresi elastik bantla temizlenmiş, kısa veya uzun kollu faniladır. İnce yivli örme makinelerde hafif gramajlı pamuklu örmeden üretilir.

     

    Fanila; kaşkorse; atlet

     

    Örme kumaştan yakasız, bedeni örten iç giysi; kollu veya kolsuz olabilir ve bir gömlek, bluz veya elbisenin altında ten üstüne giyilir. Çocuklar ve yetişkinler tarafından kullanılır ve kolu farklı uzunluklarda olabilir. Önü ya boydan boya kapamalı ya da kapamasızdır ve başın üzerine çekilerek giyilir. Daha çok kış iç bir giyim öğesidir; fiziksel egzersiz için ve spor giysisi olarak da kullanılır.

     

    Fanila;kaşkorse

     

    Dar veya geniş askılı, boyu kalçanın altına kadar uzanan, kadın ve genç kızların bedenini örten iç giysi. Çeşitli süslemelerle süslenebilir. Genellikle örme kumaştan üretilir. Kombinezondan farkı daha kısa olması ve göğüs kısmının modelli olmamasıdır.

     

    Fantazi büküm

     

    Eşkenar dörtgenlere bölünen açık yüzeyli yumuşak fantezi iplikdir. Bu etki, kaba bir esas ipliğin, her biri zıt yönde esas iplik etrafında sarılmış olan iki ince ipliğin birlikte kıvrılmasıyla elde edilir.

     

    Fantazi desen

     

    Renk düzenlemesi, dokuma raporu ve iplik seçimi atkı ve çözgü iplikleri sistemi tarafından bir desene göre yapılan belirgin olmayan desenli fantazi kumaş.

     

    Fantazi iplik

     

    Yüzeyindeki değişik renk veya kabartma efektlerin yapısını oluşturduğu dekoratif iplik.

     

    Fantazi kumaş

     

    Iki tarafı taraklanmış, flanele benzer, yumuşak, kalın pamuklu kumaş . Çözgü ipliğinde genellikle beyaz veya çuval kullanılır; atkısında melanj mermer gibi bir görünüm verir. Gömlek, bluz ve spor giysilerde kullanılır.

     

    Fantazi melanj

     

    Farklı renklerdeki çeşitli liflerin karıştırılarak bükülmesiyle oluşturulan parlak, renkli görünümlü ipliktir.

     

    Farbela; Fırfır

     

    Tekstil kumaş şeridinin toplanmasından oluşan, uzun kenarından giysiye dikilen veya tutturulan, kadın elbise ve bluzlarının süslemesidir. Fırfır, kıvrılarak, pili veya büzgü yapılarak yada özel şekillerde kesilerek çalışılabilir. Giysilere genç görünüm kazandırması tipik özelliği olduğu için genç kadın ve kızların giysilerinde kullanılır.

     

    Farklı iplik (uçuntu, yabancı madde)

     

    Bir ya da fazla iplikler kumaşa hatalı olarak yerleşmiştir. İplikler gerilim, incelik, tepki, bölgesel şekil, kirlilik, renk, büküm sayısı veya kompozisyon açısından farklıdır.

     

    Fast-drying bitim işlemi

     

    Tipik olarak yüzme kıyafeti ve bu tür ürünlerin üretiminde kullanılan bir terbiye işlemidir. Eğer giysinin orijinal kalitesi ayarlanmışsa, kimyasal bir terbiyenin pamuklu liflere uygulanması bunların şişmeye dayanıklı olmasını ve daha az sıvı emmesini sağlar ve daha hızlı bir şekilde kurumasına yol açar.

     

    Fay

     

    Taftaya kıyasla daha sağlam, orta dereceli parlaklığı olan, ağırlığı orta ile ağır arasında değişen verev ripslerle dekore edilmiş, teknik olarak ripslive bezayağı dokumalı ipekli kumaştır. Çözgüde ipek iplik ve atkıda şap ipeği veya kamgarn iplik kullanılarak elde edilir. Atkı ve çözgü ipliklerimi farklı renklerde kullanarak yanar döner efekt elde edilir. Kumaşa transparan muare deseni de verilebilir.

     

    Façone (façonné) patiska

     

    İnce, hafif gramajlı, yüzeyinde baskılı yada kendinden dokumalı küçük motifler bulunan pamuklu kumaştır . Bazen perfore dokumanın kenarı dikişlidir. Kadın elbiselerinde ve bluzlarında kullanılır.

     

    Façonne tafta

     

    Belirgin, ince, verev ribsleri ve metalik bir parlaklığı olan, bezayağı dokumalı, biraz sert ipekli kumaştır. Genellikle jakarlı desenlerle üretilir. Bayanların elbiselerinde kullanılır.

     

    Fermuar Kapama

     

    Boydan kapamalı giysi açıklıkları veya mekanik giysi kapamaları için kullanılan tutturucu malzemedir. Açma ve kapama işlevini gören elcik ve kumaşın yüzeyinde birbirine bakacak şekilde yerleştirilen iki sıra dişliden oluşur. Çok geniş renk yelpazesinde metal ve plastikten üretilir.

     

    Fermuarlı görünüm

     

    Kadın giyiminde ceket, takım, etek, kaban ve elbiselere uygulanan, genç görünümlü moda tarzı. Fonksiyonel veya dekoratif amaçlı kullanılabilen geniş makine dikişli fermuarları ile dikkat çekicidir.

     

    Fes

     

    Kesilmiş koni benzeri biçimine başlıktır.Genellikle bir püskülü vardır. Keçeleştirilmiş ve biçimlendirilmiş yünlü kumaştan üretilir. Orta Doğu da özellikle Türkiye’de, Arnavutluk ve Yunanistan’da popülerdir. Adını Fas’ın Fez kasabasından almıştır.

     

    Fibril

     

    Fibril, zarar görmeksizin veya bozulmaksızın boyuna bölünemez. Rayonlar, genelde sonsuz uzunlukta çok sayıda fibrilden oluşur.

     

    Fil a fil deseni

     

    Atkı ve çözgü ipliğinde iki kontrast rengin kombinasyonu ile, 1:1 veya 2:2 oranında, genellikle dimi , ikiye iki dimi , veya panama ile dokunan belirgin adımlı ve açılı dimi yerleşmeli desen. Bu terim Fransızca iplik ve iplik (koyu ve açık) anlamına gelen "fil a fil" den gelmektedir.

     

    Fil a fil kumaş

     

    Genellikle kamgarn iplikten üretilmiş ve erkek takımlarında kullanılan, aralıklı ve açılı desen özelliğine sahip yünlü kumaş. Ana desen, çizgilerle veya belirgin olmayan ekose desenlerle çeşitlenebilir.

     

    Filament

     

    Kimyasal ipekten sonsuz uzunlukta bir tekstil lifidir.

     

    Filament; kesiksiz lif

     

    Tekstile uygun olarak üretilen sonsuz tekstil lifidir . Sonsuz lifler ipek, monofil (tek flament), keten ve kendir lifi ve düşük denyeli keten ve kendir lifi içerir.

     

    File dokuma;ağ dokuma

     

    1. kumaşın çözgüsünün ağ dokuması ilmekte oluşturulan açıklıkla birliktedir. Açıklık birbirine bağlanmamış komşu dikiş pervazları tarafından oluşturulur.

    2. Bobin dantelâ/lake/oya işi ağ dokuma kare şeklinde ağ örgüsü özelliğindedir. Bu desen kare şeklindeki açıklıklarda doldurma ile oluşturulur ve ağ dolgu şeklinde de adlandırılır.

    3. Ağ örgüsü dokuma perde makara makinelerinde ve kare ağ örgü şekli oluşturulur.

     

    File kroşe

     

    Filelerin düzenli bir ağı, değişik çift tığ dikişleri ve zincirle oluşturulan bu türden tığın ayırt edici özelliği. Kesiksiz fileler deseni oluşturur. Filelerin büyüklüğü, ipliğe ve çengel ölçülerine bağlıdır.

     

    File kumaş (raşel)

     

    İnce pamuk iplikten bobinet gibi ağ dokumalardır. Çözgü ipleri atkı ipleri ile çeşitli bağlantılarla ağ deseni oluştururlar. El ve makinede yapılan süslemelerde kullanılan zemin kumaşıdır. Kadın şapkalarının yapımında kolalanarak kullanılmaktadır.

     

    Filetolu cep; bantlı cep

     

    Kenarları filetolu yarma cep.

     

    Firkete işi; mekik

     

    Göz şeklinde olta kurşununa benzer ilmek halkası kullanılarak oluşturulan karakteristik dairesel açıklığı olan atkılı örme kumaş desendir/kalıptır.

     

    Fitil İpliği

     

    Bükülebilir liflerden üretilen dolgun dekoratif bir ipliktir.Her bir lifin kırılmadan korunması için bir bükümle güçlendirilir. Bazen ince kamgarn iplik veya ipekten dokuma anlamına da gelir; dokumayı kolaylaştırmayı sağlar.

     

    Fitilli kadife

     

    Atkı iplikleriyle elde edilen serbest havların boyuna fitil görüntüsü ortaya koyduğu, hafif ile orta gramajdaki pamuklu kumaşlara verilen addır. Zemin kumaşı üçlü dimi bezayağı dokuda olabilir. Fitilleri çeşitli genişliklerde olabilir. Hafif gramajdaki olanlar çocuk ve kadın giysilerinde, daha ağır gramajdakiler ise spor ve iş giysilerinde kullanılır. Fitilli kadife-“corduroy", "boyuna kadife şeritler" anlamına gelmektedir. Aynı zamanda Manchester kadifesi olarak da bilinmektedir.

     

    Fiyonk;fiyonk düğüm

     

    Kelebek şeklinde iki ilmeğin oluşturduğu, dekoratif amaçlı bir çeşit düğüm. Ayna zamanda boyunda, belde vb. giysiyi toplamaya yarar. Kurdele , fular veya kravat bağlamada kullanılır

     

    Flamenko; krep maruken

     

    Bez ayağı dokumadan, ince,dalgalı rips yüzeye sahip, hafif gramajlı ipekli kumaş. Çözgüsü parlak ipek, atkısı krep ipektir. Atkı ipliği Z büküm veya S büküm olarak iki çeşittir. Yazlık kadın giysilerinde kullanılır.

     

    Flamisol

     

    Yüzeyi ince pütürlü, ince ipekli kumaş; krep atkı ipliği ve mat ipek çözgü ipliği ile bezayağı dokuma tekniğinde dokunmuştur. Orta ağırlıktadır ve kadın giysilerinde kullanılır.

     

    Flanders patiskası

     

    ince iplikten üretilen ve çok ince(şeffaf) hafif gramajlı bez ayağı dokunmuş pamuklu kumaş . Kadın elbiselerinde ve iç giyimlerinde kullanılır.

     

    Flanel

     

    yumuşak tuşeli genellikle pamuklu ve yünlü kumaşdır. Yüzeyi ve tersi hafif şardonlanmış ve taranmış olduğundan her iki yüzde de dokuma gizlenmiştir. Yaygın olarak kullanılır.

     

    Flanelet (havlu) kumaş

     

    ince hafif gramajlı, yumuşak bükümlü ipliklerin atkıda kullanılmasıyla oluşturulan pamuklu kumaştır. Kumaşın her iki yüzeyinde de hav vardır. Bezayağı veya dimi dokuma tekniğinde dokunmuş ve fırçalama yapılmıştır. Kadın bluzları ve gömlekleri için kullanılır.

     

    Fletolu cep; bantlı cep

     

    Cep açıklığı kapama süslemesi ile süslenen veya kapatılan cep.

     

    Flok baskı

     

    Özel bir basım tekniği (genellikle film baskı) kullanılarak tekstil kumaşı üzerine bir desenin aktarıldığı basım türü. Boya yerine, bir reçine bağlama elemanı kullanılır ki bunun içine kısa lifler bir elektrostatik ala aracılığıyla toplanır (dikey ve birbirine yakın şekilde); reçine oturduktan sonra temel kumaş üzerinde bir havlı etki (havlı kumaşınkine benzer) oluşturulur. Flok baskı, giyim, perdeler ve dekoratif amaçlı tekstil kumaşlarında kullanım için özellikle poliamit tekstil kumaşları üzerinde kullanılır.

     

    Flok iplik

     

    Tarama makinelerinden geçirildikten sonra eğrilirken çeşitli renklerle ve kabartmalarla efekt verilerek hazırlanmış yüzeyinde renklerin geçişleri ile düzenlemeler yapılmış fantazi iplik.

     

    Floklu tekstil kumaşı

     

    Taklit kadife benzeri görünümü olan kumaş, yüzeyi, bir temel kumaş üzerinde lifin floklarının güvenceye alınmasıyla oluşturulur. Zır elektrostatik yüklü bir transfer bağlantı materyali kullanarak kumaş üzerindeki flokları elektrostatik test etme ve ayarlama yoluyla üretilir. Temel kumaş tipik olarak pamuktan veya bir karışımdır; bir bağlama elemanı olarak, değişik türde lâteks, dağıtılmış poliakrilitler vs. kullanılır. Floklar, pamuk, ipek, poliamit veya polyesterdir. Floklu tekstil kumaşları, palto, klasik ceket ve spor ceketleri üretiminde kullanılır.

     

    Floransa

     

    Hafif gramajlı ipekli kumaştırBelirgin rips yüzeyi vardır. Doğal ipekten dokunur genel olarak atkısı pamukludur ve bezayağı dokuma ile dokunur ve astar olarak kullanılır.

     

    Floresan Beyazlatma Maddeleri (FWA)

     

    FWA’lar morötesi ışığı emen ve onu spektrumun görülebilir bölümünde tekrar yayan renksiz boyalardır. En sık kullanılan FWA’lar mesela değişik yapımlı Rylux’lardır. Görünür radyasyonun spektrumu, 380-760 nanometre arasında sıklıkta genişler ve mor, mavi, yeşil, sarı, turuncu, kırmızı renk tonlarını içerir. Morötesi radyasyon (UV) 380 nanometreden daha kısa dalga uzunluğuna sahiptir. Gri tonda ürünlerde mor-mavi renkler genellikle kaçar. FWA’lar böyle morötesi radyasyonun dalga uzunluğunu mor-mavi duruma dönüştürebilir ve böylece grimsi kumaşı canlandırır (beyazlatır). Boyalar yaklaşık yirmi dakika sürede 50 dereceye kadar boya banyolarında ayrı olarak kullanılabilir. Mesela peroksit (oksijenli su)beyazlatmasından sonra son banyolara da ilave edilebilir.

     

    Flüoresan kumaş;fosforlu kumaş

     

    Yoğun parlaklığı olan kumaştır. Bu parlaklık özel boyalarla sağlanır. Kumaşlar, çocuk giyimlerinde, güvenlik, itfaiye, yol işçisi ve güvenlik giysilerinin üretiminde kullanılır.

     

    Folklorik giysi

     

    Halk sanatında sanatçısı olmayan, geleneksel giysiler için kullanılan ifadedir; geleneksel stiller, bölgesel özellikler ve ulusal nitelikler ile geliştirilen ve değiştirilemez temel ilkeler doğrultusunda oluşan tarihi giysilerdir.

     

    Fonksiyonalizm; işlevselcilik

     

    Mimari tasarımdaki kökeninden hareketle, "Biçim işlevsellik tarafından belirlenir" özdeyişi vardır. Giyim endüstrisinde için bir moda olarak, o basit farklılıklardır ve giysi tasarımlarının uygulamasında diğer öğelerden çok işlevselliği ön plana çıkarır. Örneğin giysinin kullanım amacı estetikliği ve süslemesinden daha önemlidir.

     

    Foto engravür

     

    Kabartma desenleri basılacak kumaşa, örme yüzeye baskı silindirleri vasıtasıyla geçirme işlemine denir. Foto engravür işlemi tamamlandıktan sonra basılmış olan yüzey ilerideki bozunmalara karşı bakır bir silindirden kromim tabakası ile kaplanmalıdır.

     

    Fotokimyasal tekstil baskı

     

    Uygun maddelerle empregne edilen tekstillerin ışıkla muamelesi sonucunda desenlerin kimyasal/fiziksel işlemler oluşturdukları bir çeşit tekstil baskısıdır. Bu baskı tarzı çok ender kullanılır.

     

    Foulard Kumaşı

     

    Flament düz ipliklerden yapılmış hafif ağırlıklı 2/2 dimi kumaştır. Genellikle baskılı olarak kullanılır. Orijinal ipekten yapılmış surah’a benzer. Baskı olarak küçük ve oryantal tarzda belirgin motifler kullanılır. Foulard kumaşı genellikle kravat yapımında kullanılmaktadır.

     

    Frak

     

    Genellikle geniş çift sıra düğme kapamalı, bele oturan, diz üstünde gençlerin giydiği spor tarzda cekettir. Aplike veya yarma cepleri verev veya eğik olabilir. Yünlü kumaştan, çoğunlukla tek renkli, kapitoneli üretilir. Tasarımı Fransız gemici paltolarından esinlenmektedir

     

    Fransız patiskası,linon

     

    Atkıda ve çözgüde ince pamuklu iplik kullanılan düz, hafif, parlak yüzeyli bezayağı dokumalı , pamuklu kumaştır. İç çamaşırlarında kullanılır.

     

    Fresko kumaşı

     

    Hafif veya orta gramajlı, kumlu (tanecikli), gözenekli ve rezilyans özelliği olan, tuşesi sert ve dokusu belirgin bir bezayağı olan düşük sıklıkta yünlü kumaştır. Yüksek bükümlü; 2 veya 3 kat bükümlü, kamgarn ve ince taranmış kamgarn iplikler kullanılır. Kumaşa kırçıl veya kumlu bir renk etkisi vermek için genellikle muline ipliklerden dokunur. Genellikle erkek takım elbiselerinde kullanılır. Bu isim, kumaşın pürüzlü yüzeyi nedeniyle İtalyanca "fresco" (duvar tablolarından-fresk)dan türetilmiştir.

     

    Frieze kumaşı

     

    Hafif gramaj ile orta gramaj arasında, ağır taşlanmış ve Tıraşlanmış, kumlu (tanecikli) ve çapraz yerleşim ile belirginleştirilmiş hafif dalgalı (boncuklaştırılmış) bir yüzey efekti bulunan yünlü yada ipekli kumaştır. Genelde dokusu bezayağı olan bu kumaşın karakteristik özelliği kullanılan fantazi ipliklerden kaynaklanmaktadır. Genelde kadın giysilerinde kullanılan bu kumaşın daha ağır gramajlı olanları kadın takım elbiselerinde ve mantolarında kullanılır. Terim boncuklu yüzeyine atıfta bulunarak, Fransızca "friser" - kıvırmak kelimesinden gelmektedir.

     

    Frize iplik

     

    Bir zemin ve bir fantazi olmak üzere iki ipliğin birlikte bükülmesiyle oluşan düz ve kapalı bir karakter gösteren bir fantazi ipliktir. Frize iplik yapı olarak, uzun spiral bukleleri olan bukle ipliğinden daha dar ve ince spiral buklelere sahip olduğu için ayrılır. Fazla besleme oranı 1.1-1.3 arasındadır.

     

    Fular

     

    Parlak ipekli kumaştan , kuşak/kemer benzeri geniş banttır. Giysinin üzerine bol şekilde atılır, arkada veya yanda bağlanır ve uçları aşağıya doğru sarkar. Eski askeri üniformalarda askerler sadece fuların rengi ile ayrılırdı.

     

    Fully-fashion örme kumaş

     

    Makinede üretilmiş, örülmüş, moda trendlerini barındıran kumaş; örn; beden kalıplarının şekline göre örme oluşturulduğu için kesiği yoktur ve sadece dikişle birleştirilir. Bunun avantajı minimum atıktır.

     

    Yazan %PM, %23 %770 %2016 %20:%Eyl in Tekstil Terimleri Okunma 4899 defa

Tekstil Terimleri F

?<