Tekstil Terimleri D
  • Tekstil Terimleri D

     

     

    Dar dokuma kumaşlar

    Dar dokuma kumaşlar, eni 0,2 mm - 45cm aralığında olan ve sökülmeyi önlemek için bir kenarında örgüsü bulunan üretimlerdir. Araştırma kapsamında bu kavram eksantrikli ağızlık açan dar dokuma makinelerinin üretimleri için kullanılmıştır.

    Dar dokuma makinesi

    Dar dokuma kumaşlarda kullanılan ve iğneli dar dokuma makineleri olarak da bilinen eksantrikli makineleri ifade etmektedir. 

    Deş

    Poliester ipliğin üretimi esnasında gerek bakım, arıza ve onarımlar sırasında gerekse iplik kopmalarında mamul hâle gelmeyen iplik veya erimiş poliestertir

    Düze

    Poliester eriğinin (polimerin) basınç altıda şekil verilmek için geçirildiği çeşitli filtreler, kum ve delikli plakadan oluşan düzenektir.

    Düzgünlük

    Pamuğun içindeki nep, nap ve kopuk liflerin oranı ile ondülasyon durumu.

    Düzgünsüzlük

    İplikteki ince, kalın, nepsi ve iplik uzunluğu boyunca kütlesel değişkenliği.

    D.B.İ.

    Düz boy iplik

    Dijit masası

    Elde hazırlanan kalıpların çizgi ve işaretlerinin bilgisayara aktarılması sağlayan elektronik düzenek.

    Dikiş payı

    Kalıba dikim için gerekli fazlalıkların verilmesi

    Dokuma kumaş

    Çözgü ve atkı adı verilen iki iplik grubunun, birbirine dik bir şekilde kesişmesiyle oluşan tekstil yüzeyleri

    Düz boy iplik

    Kalıp üzerine işaretlenen, kumaşın çözgü yönünü gösteren çizgi

    Drapaj

    Kumaşın ya da kalıp kağıdının giysi konumundaki görünüşü

    Drape

    Kumaşa belirli bölgelerde katlı, dökümlü bir form ve görüntü kazandırma

    Dekatür

    Yünlü kumaşların istenilen tutum ve görünüme ulaşması için uygulanan ısıl işlem

    Dinkleme

    Ağırlıklı yün ihtiva eden kumaşların, mekanik, kimyasal ve sıcaklık etkisi ile keçeleştirilmesi

    Dok

    Kumaşın sarılması için kullanılan silindir

    Dokuma

    Çözgü ve atkı ipliklerinin örgü raporuna uygun olarak dik açı yapacak şekilde kesişmelerinden oluşan tekstil ürününün imalini

    Desen

    Görsel bir etki amacıyla yapılmış çizgi resimler

    Düz örme/Triko

    Triko makinelerinde üretilen düz örme tekstil yüzeyi

    Deri ( zig )

    İşlenmiş, yüzeyi düz hayvan (av hayvanları hariç) derisi

    Değişim katsayısı

    Bir veri kümesinde standart sapmanın ortalama değere bölünmesiyle elde edilen sayının yüzde olarak ifadesi

    Damarlı, Mermer deseni

    Genelde fantezi iplikler tarafından oluşturulan kumaş desenidir, ancak baskı ile veya jakar basım teknolojisiyle de elde edilebilir. En belirgin özelliği ince keskin, renk tonuna uygun tonlarda ve mermeri hatırlatan damarlarıdır. Desen hafif gramajlı kumaşlarda ve yazlık bayan giysilerinde kullanılan trikolarda kullanılır.

    Damasko; Şam ipeği

    Sık dokulu, ince iplikten üretilmiş parlak kumaş. Saten dokuma tekniği ve jakar desenleme teknolojisi kullanılarak dokunmuş pamuklu bazen keten kumaştır. Atkı ve çözgü gruplarının değişmesiyle büyük ölçekli desenler oluşturulur. Nevresim kumaşı olarak kullanılır.

    Damasko kumaşı ; Şam ipeği

    Kalın, ipekli, orta gramajlı, kimyasal ipekten jakar desenleme teknolojisi ile dokunmuş ve zengin şekilde desenlenmiş, çift yüzlü kumaş . Zemini beşli çözgü sateni dokumadır. Desenlerinde kumaşın yüzünde bir atkı ipliği, tersinde bir diğeri vardır ve bezayağı dokuma ile dokunur. Dekoratif amaçlı ve astar olarak kullanılır.

    Dandy-look; şık- sade görünüm

    Kadın tayyörleri ve üç parçadan oluşan erkek takımlarında sade fakat ayrıntılarda bütünlük sağlayan bir tarz. Tek tamamlayıcısı kravat veya kurdeledir.

    Dantel

    Tığ ve bir ip ile yapılan yüzey çeşididir. Tek, çift, üçlü ilmek tekniklerinin, ilmek toplamaların, zikzak, zincir ve diğer fantazi ilmek tekniklerinin bir karışımı olarak elde edilir. Giysilerin üzerinde ve ev içi dekorasyonlarda kullanılır.,

    Dantel deseni

    Çeşitli figürleri oluşturacak şekilde tek yüzlü atkılı örme kumaşta açılmalar oluşturur. Kullanılan dokuma ve üretim sürecine bağlı olarak, dantel desen, dantel dikiş desenlerine ve asılı bağlantılı ilmikli desenlere ayrılır.

    Dantel kumaş

     

    Birden fazla iplik sistemi birlikte dokunarak oluşturulmuş, hafif , delikli, desenlendirilmiş, örme veya dokuma kumaş . Kadın iç çamaşırlarında ve törensel giysilerin üretiminde kullanılır.

    Dantel örgü

    Sola veya sağa bir iğneyle, ilmiklerin üzerine taşımayla oluşturulan kırık delinmiş desenli tek yüzlü örgü. İlmeklerin bu şekilde taşınması örgüde bir açılma oluşturur. Bireysel ilmekler veya bütün ilmek grupları taşınabilir, yani birçok desen yaratılabilir. Ayrıca ilmeklerin yarısı da taşınabilir (yarı dantel ilmek); bu durumda, oluşturulan açılmalar düzenli dantel örgüden daha küçüktür.

    Dar en-Bölgesel daralma (çekme)

    Kumaşın bir bölgesi, kumaşın komşu bölgeleriyle karşılaştırıldığında daha dar ise buna bölgesel daralma denir.

    Defo; hata

    Bir giysi veya kumaşta çeşitli nedenlerle oluşmuş hatalı nokta. Defolar tüm parçada veya bölgesel olabilir.

    Degrade desen

    Sürekli şekilde ışık kırılması ve keskin renk geçişi ile açıktan koyuya doğru ton geçişi olan renk gruplarının oluşturduğu kumaş deseni. En efektif kullanımı ekose desenli baskılı kumaşlardadır.

    Dekatür

    Yün kumaşlara bitirme işlemi uygulamak için kullanılan teknoloji. Ya kumaş sıkıca delikli silindirin çevresine sarılır ve sıcak suya daldırılır (ayrıca kumaş içinde dolaştırılır)-Yaş dekatür; yada kumaşa sıcak buhar uygulanır- kuru dekatür. Baskı ve sıcak nem tarafından kumaşın tuşesi ve genel görünümü değer kazanırken, kumaş sağlamlaştırılır ve parlaklığı azaltılır (özellikle kamgarn iplikli kumaşlarda).

    Dekolte

    Kadın giysilerinde sırt ve göğüs üstünü ortaya çıkaracak biçimde, boyun çevresindeki yaka açıklığı. Gece giysilerinde ve resmi giysilerde, bluzlarda, simetrik veya asimetrik şekilde farklı tasarlanmış kazaklarda çok yaygın olarak kullanılır; güncel moda tarzlarının dekolteyi kullanma eğilimi, dekolteye ayrıca tipik bir özellik kazandırabilir.

    Dekoratif Dikişler

    Elbise süslemelerinde kullanılan dikişler; el veya makinede yapılan süslemelerdir. Elde yapılan süsleme dikişlerini, çapraz dikiş, zincir dikiş, sap işi, elde makine dikişi, punto dikişi oluşturur. Makinede yapılan süsleme dikişlerinde çoğunlukla kapalı zikzak dikişi ve tek iplik zincir dikişi kullanılır

    Dekoratif Yama

    Örme, kumaş veya deri bir giysinin, kolay aşınabilen diz, dirsek, kalça gibi kısımlarına, giysi dikilirken veya sonradan eklenen yamaya benzer parçası. Aynı zamanda günlük,iş ve spor giysilerinin bir moda elemanıdır.

    Delik

    Kumaş yüzeyinde iplik sıklığının bozulmasının büyük veya küçük açıklıkların oluşmasına neden olduğu bölge.

    Delikli ağ

    Boş zaman için tasarlanan genellikle krep kumaştan yazlık pamuklu pantolonlar, pantolonlardan daha çok günlük giysidir , fakat kotlardan daha resmidir. Blazer ceket ve birlikte kullanılır.

    Delikli kumaş, ajurlu kumaş, perfore dokuma

    Hafif gramajlılık, hava geçirgenlik, gözeneklilik ve her şeyden önemli olarak birim atkı çözgü yoğunluğunda seyrek alanlardan kaynaklanan deliklerin oluşturduğu çeşitlerle öne çıkan bir kumaştır. Bu seyrek alanlar geometrik desenler, çizgiler ve şekiller oluştururlar ve bu kompleks desen uygun bir dokumanın seçimi ile oluşturulur. Bu efekt aynı zamanda leno dokuma ile ya da istenilen deliklerin oluşturulması için belirlenen alanların yakılması yada deliklendirilmesi (perforasyonu) gibi çeşitli kimyasal metodlarla da elde edilebilir. Delikli kumaş pamuklu, ipekli veya yünlü olabilir. Hafif gramajlı kadın giysilerinde, bluzlarında ve dekoratif amaçlarda kullanılır. Adı, kumaşta bulunan deliklerden de anlaşılacağı gibi kırmak kelimesinin Fransızca karşılığı olan ajur kelimesinden gelmektedir.

     

    Denim

     

    Genellikle pamuklu nadiren de yünlü tekstil kumaşıdır . Tuşesi toktur ve oldukça dayanıklıdır. Atkı ve çözgü iplikleri farklı olan renklerle ( genellikle mavi çözgü ve beyaz atkı) kumaşın yüzeyinde belli belirsiz yivler oluşturan dimi dokumadır . Spor tarzı pantolon ve kadın, erkek ve çocukların kullandığı kot giysi.“Denim“ terimi fransızca „da Nimes“ – „Nimes‘den „ gelmektedir( ilk kez işçiler için üretilen giysinin kullanıldığı kasabadır).

    Denizaltı biçimli yaka

    Yaka oyuntusu ön ve arkada düz, omuzlarda ovalleşen biçimdedir. Omuzların çoğunu kapatır. Kadınların hafif süeter ve bluzlarında kullanılır.

    Denizci tarzı

    Siyah ve beyaz kombinasyonlu, dikdörtgen biçimli denizci yakalı , denizcilerin üniformasının öğelerini taşıyan giyim tarzı. Altın rengi düğmeleri, şeritleri ve bağlaması ile vurgulanan yakası tipik özelliğidir.

    Desen; dizayn; tasarım

    Dekoratif bir öğe olarak hizmet eden örme veya dokuma kumaş için teknik ressamların kullandığı terim. Bir desen, bir bitkinin, hayvanın, geometrik veya başka şekilde motifin küçük figürü veya grafik betimlemesi, bir çizgi formunu alma, ekose, baskı, veya örme dokuma teknikleriyle yapılır. İki veya daha fazla renkte oluşturulur.

    Desenli kurdele

    Tek-atkı, çift-atkı, çok atkı veya çok çözgülü kurdele; 10 mm ve 100 mm arasında genişliklerdedir; pamuk veya viskoz ipliktendir ve yüzünde jakar desenli ve kabarık ve solgun kabartma dizaynında suni ipek veya Sim sırma iplik ipliktendir. İç çamaşırı ve diğer giyim, etiket, ölçü/numara etiketleri, monogramlar, marka ve giysi etiketleri gibi çok çeşitli dekoratif amaçlar için kullanılır

    Desenli örme kumaş

    Arzu edilen görsel etkiyi elde etmek için, dokumasının yüzeyi çok çeşitli kabartma, renk ve dantel desenlerinde parçalara ayrılır.

    Desenli şerit

    Viskoz reyonundan ve pamuk ipliğinden yassı, desenli örme şerittir. Düzenli aralıklarda tutturulan kenar oluşturan verev tek bir iplik sisteminde örülmüştür. Renkli ve yumuşaktır, genellikle 4 ile 10 mm genişliğinde ve tersli yüzlüdür. Giysileri süslemek için kullanılır

    Destekleme; sertleştirme;telalama

    Giyside istenen görünüm, kalite ve etkiyi elde etmek amacıyla kumaşa farklı yöntemlerle tutturulan bir ara katmandır. Uygulandığı bölgeye hacim ve direnç kazandırıp, giysiye verilecek biçime katkıda bulunarak, kumaşa; dikim, yıkama, ütüleme gibi karşılaşabileceği işlemlerde destek işlevi görür. Görevleri, giysinin ön, yaka, manşet, cep ağzı, omuz vb. yerlerinde biçim ve dayanıklılığı korumak, buruşmaya yatkınlığı azaltmak ve belli bir sertlik ve form kazandırmaktır

    Destekleme malzemesi;

    tela Giysilerin formlarını korumak için, tümünü veya bazı bölümlerini desteklemede kullanılan esnek, sert, dayanıklı, pamuklu , keten veya yünlü kumaş . Günümüzde eski telaların yerine, genellikle özel yapıştırma maddeleri içeren dokusuz yüzeyli kumaşlar kullanılmaktadır.  

    Tela (ara astar), bir giysinin iyi görünmesini sağlar, saklama süresince ve giyildikten sonra giysi formunun bozulmasını önler. Ceketlerin ve paltoların bazı bölümleri, giysilerin yakaları, manşetleri, etek uçları, pervazları, düğme panelleri telalanarak desteklenir. Telayı üst malzemeye uygun olarak seçmek gerekir. Yapışkan tela yüzey üzerine yapıştırılarak, yapışmayan tela bir dikiş ile üst malzemeye birleştirilir. Yapışkan tela, üzerinde ısı ve basınç uygulandığı zaman üst malzemenin tersine yapışan polimer katmana sahiptir. Yapışmayan tela, güçlendirilecek bölümlere bir dikiş ile bağlanır. Erkek gömleği yakalarında, erkek ceketinin göğüs bölümünü takviye için kullanılır.

    Giysilerde, kullanım türüne göre, şu tip telalar( ara astarlar) vardır: Sert tela – ceket ve paltoların ön parçalarını desteklemek için kullanılır. Yumuşak tela - yaka, manşet, düğme panellerini desteklemek için kullanılır.

    Lif tipine göre telala üretimi: Dokuma – dokunmuş telalar Örme - örülmüş telalar Dokusuz teknolojiler – dokusuz telalar

    Deve tüyü kumaş (1)

    Düzgün yumuşak tuşeli, ağır gramajlı, tüylü yüzeye sahip dimi veya saten dokumadan dokunmuş yünlü kumaş . Karakteristik olarak bej renginde, belli bir devetüyü oranı ile karde ipliğinden üretilir. Kadın ve erkek paltolarında kullanılır. Adı İngilizceden türetilmiştir.

    Deve tüyü kumaş (2)

    Hacimli, yumuşak, tok tuşeli,ince tüylü yüzeye sahip yünlü kumaş . Karakteristik devetüyü renginde dimi veya saten dokumadan dokunur. Kadın ve erkek palto ve ceketlerinde kullanılır. Adı İngilizceden türetilmiştir.

    Deve tüyü palto

    Devetüyü oranı yüksek kumaştan üretilmiş, bej (devetüyü rengi) renginde, genel amaçlı kadın ve erkek paltosu. Paltonun biçimi günün modasına göre değişir. İlk olarak 1908 yılında Londra Olimpiyat Oyunlarında görülmüş, 1920’de çok popüler olmuştur.

    Devore Desen, Yakma Desen

    Bikomponent düz kumaşın bazı kimyasallar aracılığı ile belirgin yerlerine delikler açmak suretiyle oluşturulan desendir.

    Devrik yaka; klapalı yaka

    Bir üst yaka ve klapalardan oluşur. Bir giysiye model özelliği kazandıran ve tarzını belirleyen en önemli öğelerden biridir. Yaka şekline göre temel türleri vardır: açık, kapalı, şal biçimli ve boyundan açılan. Açık klapalı yaka;klapa ve üst yakanın yaklaşık 90 derecelik bir açıyla birbirine birleşmesiyle oluşur (kare erkek yaka). Kapalı klapalı yaka; klapa ve üst yaka çok küçük bir açıyla birleşir ve arada çok az açıklık oluşur (kırlangıç yaka ve birleşme açısı dar erkek yaka formları). Şal yaka; üst yakası yoktur ve tek parça klapadan oluşur. Boyundan açılan klapalı yaka; küçük bir klapa ve daha geniş yakadan oluşur. Boyun altından düğmelenerek klapa ve yaka ayrılabilir (şömizye yaka). Yağmurluklarda ve gömleklerde çok yaygın kullanılır.

    Devrik yaka; üst yaka

    Bir ütü çizgisi ile bölünerek oluşan dik yaka (yaka ayağı) üzerinden katlanan yaka parçası

    Diagonal kumaş; verev desen (1)

     

    İlmeklerle belirgin verev desenler oluşturularak dimi dokuma görüntüsü verilmiş kumaş desenidir. Genellikle kumaşın atkı ve çözgü ipliklerinin renk zıtlığı ile desen vurgusu arttırılır.

    Diagonal kumaş; verev desen (2)

    Genellikle kamgarn iplikten üretilen yünlü kumaştır. Verev desenleri ile sportif özelliğe sahiptir. Ceket ve palto üretiminde kullanılır.

    Dik kesim

    Tekstil kumaşlarının kenarlarının düzgün olması için kullanılan kesim yöntemi. Makasla veya endüstriyel sürecin bir parçası olarak özel bir makineyle uygulanır

    Dik yaka

    Bir ütü çizgisi ile bölündüğü yerden yaka oyuntusuna eklenen veya dikilen, boynu saran çift katlı yaka parçasıdır.

    Dikdörtgen yaka

    Giysinin ön ve arka yaka açıklığı dikdörtgen şeklinde genişletilmiş yaka biçimi. Kadın giysilerinde kullanılır.

    Dikiş (1)

    İğnenin deliğinden geçirilmiş ipliğin bir sonrakine uzayarak, iki ipliğin birbirine bağlanması işlemidir. Bu işlemin sık tekrar edilmesi ile dikiş dikme gerçekleşir. Dikiş, görünen ve giysi malzemesinin içinde gizlenmiş, görünmeyen bölümler olarak ayrılır. Overlok dikişi , el dikişi , zincir dikiş , makine dikişi ve iğne ardı dikişi(kilit dikiş) gibi çeşitli temel dikiş çeşitlerini içerir

    Dikiş (2)

     

    İki veya daha fazla tekstil kumaşının birleştiği yer; birleşme hattı. Dikiş dikme , bağlama;yapıştırma suretiyle ve diğer bağlayıcı araçlar tarafından oluşturulur. Dikiş tipine bağlı olarak çeşitli dikişler vardır: pekiştirme dikişi , kenar şeridi dikişi; ütü makinesi, makinede baskı dikişi , sürfile dikişi ; kenar baskı dikişi ve diğer çok sayıda özel dikişler.

    Dikiş dikmek

     

    Dikiş iğnesi ve iplik kullanılarak dokuma kumaşları ve diğer hav bağlamalı tekstil malzemelerini birbirine birleştirme. El ve makine dikişi olarak ayrılır. El dikişinde sadece bir iğne kullanılır. Makine dikişlerinde birden çok iplik ve iki iğne kullanılır

    Dikiş hataları (1)

    Dikiş büzmesi- dikiş kenarındaki kumaşın büzülmesinden oluşan bölgesel giysi hatası. Bozuk dikiş- dikiş hattındaki dikiş adımlarının bozukluğunun neden olduğu istenmeyen boşluklar. Dikiş kayması- baskı, çekme veya diğer nedenlerle dikiş hattının dışına kaymış dikiş. Dikiş esnemesi- ütüleme sırasında veya diğer gerilmelerdeki dikiş boyu.

    Dikiş hataları (2)

    Yüze çıkmış dikiş - bazı dikiş sıralarında diğer dikişlerle karşılaştırıldığında daha uzun olabilen, ilmik halkası olmayan uzun dikiş. Eğri, çarpık dikiş -doğru çizgisinden sapmış dikiş. Eğri, çarpık dikiş –dikilmiş hattan giysi kenarına olan dikiş mesafesinin eşit olmadığı dikim (örneğin, ön kenar dikişi eğri dikilmiş). Seyrek dikişler - istenilen yoğunluğu karşılayamayan dikişler

    Dikişli uzun çoraplar

    Uzunlamasına bir dikişi olan çoraplar. Aynı zamanda sahte (içten dikişli) dikişsiz çoraplar da bu gruba aittir.

    Dikişsiz uzun çoraplar

    Hiç bir yerinde dikiş olmayan çoraplar.

    Dikişsiz çorap

    Yuvarlak örme triko makinelerinde, yanları dikişsiz ve burun kısmı açık olarak üretilen ve burun kısmı daha sonra birleştirilen ayak giysisidir. Genellikle poliamid ipekten üretilir.

    Dikişten açılan cep; gizli cep

    Açıklığı giysinin içine doğru çalışılan cep. Eğer cep boyunca bir kesik yok ise, giysinin iki parçasının dikişi arasına gizlenebilir. Dikişten açılan cep, eteklerin, pantolonların yan dikişlerine, bel dikişlerine vb. uygulanır

    Dimi (1)

    Temel kumaş dokuma tekniklerinden biridir.

    Dimi (2)

    Kumaşın yüzeyinde belirgin açılı yivleri olan dimi dokumadan üretilmiş, orta gramajlı kaba pamuklu kumaştır. İş giysisi veya gündelik giysi yapımında kullanılır.

    Dimi (3)

    İnce iplikten, kalın, ağır üç-bağlamalı dimi dokumalı pamuklu kumaştır; İç giyimde kullanılır.

    Dimi (4)

    Mat parlak, çift yüzlü dimi dokumalı ipekli kumaştır. Bayan elbiselerinde ve kravatlarda kullanılır.

    Dimi (5)

    Tuşesi dolgun ve yumuşak ve bazen hafifçe keçeleşmiş olan düz, hafif ile ağır arasında yünlü kumaştır. Dört veya altı sonlu bir çift yüzlü dimi dokumalıda üretilir. Yıkamayla, bazen hafifçe keçeleştirilerek terbiye edilir. Erkek ve bayanların takım elbiselerinde ve pantolonlarında kullanılır. Bu isim İskoççadan türetilen ve dokumanın diyagonal görünümünü tanımlayan "tweel"den köken almıştır.

    Dimi dokuma

    En küçük tekrara (S/3)sahiptir, yani üç çözgü ve üç atkı ipliği sürekli tekrarlatılan değişik geçirmelerde döndürülür ve böylece çapraz sıralar oluşur. Eğer çözgü iplikleri yüzde hakim olursa, bir çözgü dimi örgüden bahsederiz; bir argaç dimi dokuma, yüzde atkı ipliklerinin çoğunluğuna sahipse atkı dimi örgüden bahsederiz. Kumaş türlerinin çok geniş çeşidiyle kullanılır, en önemlileri: çapraz dimi, kırık dimi, kesik dimi, sivri uçlu dimi, karma dimi, gölgeli saten, iplik yöntemi ile yeniden düzenlenen dimi, adımlı dimi, takviyeli dimi ve ters dimi.

    Dimi sırtlı dokuma

    Serbest duran çözgü veya atkı iplikleri ile yer değiştiren dokuma tekniği ile üretilmiştir. Daha serbest dokunan bu bölgeler kumaşa boyuna, verev veya açılı olabilen çentikli kabartma bir yüzey özelliği kazandırır. Bu dokuma pamuklu, ipekli ve yünlü kumaşlarda kullanılır.

    Dimi sırtlı kumaş (1)

    Genelde sert tuşesi olan ve boyuna yivleri bulunan ve arka yüzünde atkı ipliklerinin oluşturduğu serbest bağlantı noktaları olan kumaştır. Arkadaki bağlantı noktaları gelişigüzel olabileceği gibi bir geometrik figür oluşturacak şekilde de düzenlenebilir.

    Dimi sırtlı kumaş (2)

    Orta ağırlıklı dimi, pamuklu kumaştır. Kumaşın arka yüzeyi şardonlanır. Paltolar, spor ve iş giysilerinde ve çocuk giyiminde kullanılır.

    Dimi sırtlı kumaş (3)

    Hafif ile orta gramajlı, tuşesi sert, dimi sırtlı dokuma ile uzunlamasına ribsler verilmiş yünlü kumaştır. Ribsleri gelişigüzel veya çeşitli geometrik figürler şeklinde de olabilir. Çoğunlukla muline ipliklerden üretilir. Bayan elbiselerinde, erkek takım elbise ve pantolonlarında kullanılır.

    Dirsek üstü kol; 7/8 kol boyu

    Boyu, bileğin yaklaşık olarak 5cm yukarısında olan kol. Tüm kol uzunluğunun 7/8’idir.

    Diskotek tarzı; Disko- görünümü

    1970’lerin sonlarındaki gençlerin modası, gündüzleri giyilen parti giysisi. Kişisel görünüm yaratmada, giysi biçimlerindeki geleneksel olmayan öğelerin farklı kombinasyonlar oluşturmasına olanak sağlar. Genellikle parlak renkli materyaller fantazi iplikler kullanılır. Giysilerin en belirgin özelliği kumaş veya örme yüzeylerin parlak olmasıdır. Bu moda müzikal filmlerden esinlenerek gelişmiştir.

    Divitin (1)

    Kalın, yüzeyi havlı, yumuşak pamuklu kumaş (yüzündeki havlar, kadife olanından daha azdır). Kumaş, orta gramajda, saten dokumadan, çözgüde orta kalınlıktaki iplikten ve atkıda daha kalın ipliktendir. Yüzeydeki kısa hav, tarayarak ve kırparak elde edilir. Spor paltolar ve ceketler, erkek takımları ve teknik amaçlar için kullanıma uygundur. Geyik postunun bir benzeridir ve aynı zamanda “maymun postu” olarak da bilinir.

    Divitin (2)

    Çözgüsü iki, üç ve dört kat gevşek bükümlü kamgarn iplikten üretilmiş oldukça kalın, kısa havlı yünlü kumaş. Yüksek kaliteli bayan paltolarında kullanılır. Terim, “tüy” manasına gelen Fransızca “duvet” kelimesinden türetilmiştir.

    Diyagonal giysi kesimi

    Temel parçalarının atkı ve çözgü ipliklerinin merkez noktaları, kumaşın verev hattına yerleştirilerek kesilen giysi.Daha çok birbirine birleşen kumaş parçalarında daha iyi uygulanabilir.

    Doeskin

    Dokusu yumuşak olan tek renkli yünlü kumaştır. Parlaktır ve kısa bir havı vardır ve dokuma yapısı açık bir şekilde görünür.

    Doeskin kumaş

    Yumuşak, hafif gramajlı yünlü kumaş, kısa ve parlak havlı, beşli saten yapısı ile yüzeyinde eğik yivleri olan saten dokumadır. İnce veya yarı ince karde iplikten üretilmiştir. Erkek takım elbiselerinde, üniformalarda veya smokin ceketlerin dikiminde kullanılır. Doeskin kumaşının adı dişi geyik (doe) ve deri(skin)terimlerinin birleştirilmesi ile oluşmuştur.

    Dok kumaş

    Belirgin bir çizgisi bu kırık dimiyle ayırt edici bir tasarıma sahip, kumaşta karakteristik dikey çizgisi olan, orta gramajlı keten kumaş . Doktor paltoları, çarşaf ve yastık kılıflarında kullanılır.

    Dokuma

    Belirli üç dokuma sistemi (bezayağı, dimi, ve saten) kullanılarak bir grup atkı ve çözgü ipliklerinin bir tezgahta tekrarlanabilir karışma ve içiçe girmesi hareketleri ile meydana getirdikleri tekstil yüzeyidir. Kumaşların, kurdele ve halıların üretiminde kullanılır.

    Dokuma Kumaş Kategorisi

    İmalatçıya, müşteriye ve tüketiciye kumaşın niteliklerini, kullanılan ham maddelerin kompozisyonunu gösteren ve bitimde ve kullanım maksadına yönelik kullanılan yapı ve teknolojilerin tanımını veren belirli sembollerle tanımlanan kumaş özellikleri. Bu özellikle görünüm, tuşe , elastiklik, sağlamlık, renk ve bazen ham madde, iplik ve ağırlık ile ilgilidir.

    Dokuma efekti

    Dokuma kumaşın yüzey yapısındaki belirgin değişikliktir. Bu dokuma zemininin düz kumaş üzerinde kabartmalı zemin oluşturmak amacıyla atkı ve çözgü ipliklerinden biri veya her ikisi ile deforme edilmesidir

    Dokuma kumaş, bez

    Belirli üç dokuma sistemi (bezayağı, dimi, ve saten) kullanılarak bir grup atkı ve çözgü ipliklerinin bir tezgahta tekrarlanabilir karışma ve içiçe girmesi hareketleri ile meydana getirdikleri tekstil yüzeyidir. Dokuma kumaşları Kullanılan hammaddelerine göre pamuklu, ipekli, yünlü ve ketenli olarak ayırmaktayız.

    Dokuma kumaş/ kumaş yapısı

    Dokuma , cm karedeki iplik sıklığı, iplik tipi, materyal kompozisyonu, yüzey kütlesi, bitirme işlemi, desen ve atkı ve çözgü düzenini içeren temel yapısal elementlerin başlıca ifadesidir.

    Dokuma peluş

    Çift katlı peluş tezgahında dokunan düzenli havı olan havlı kumaştır. Çözgüde hav, yün, rayon ve sentetik elyaflardan olan hav çözgüsü ile oluşturulur. Zemin kumaşı ise genellikle pamuklu iplikten elde edilir. Paltolarda ve spor giysilerde ve giysilerin süslenmesinde kullanılır.

    Dokuma raporu

    Dikeydeki boşlukların çözgü ipliklerini temsil ettiği ve yataydaki boşlukların atkı ipliklerini temsil ettiği, kareli kağıt üzerinde çözgü bağlama noktalarının çekilmesiyle resmedilen dokuma.

    Dokuma teknolojisi

    Pek çok atkı, çözgü veya her ikisini birden kullanmak suretiyle temel dokumaların veya onlardan türetilen dokumaların kullanılmasıdır.

    Dokumada yabancı madde, çepel

    Kumaş yüzeyinde kumaş dokunurken içine karışan kir veya diğer materyallerin olduğu bölge, örneğin, kıymık, farklı renkte iplik, vs.

    Dokumadaki ardışık keskin dönüşler

    Her çözgü bağlantı noktasının atkı bağlantı noktasına karşılık geldiği dokumadaki değişimdir. Özellikle dimi dokuma türetilmesinde kullanılır.

    Dokumaların kolay bakımı

    Minimum bir çabayla kumaş bakımının yapılabilmesini sağlayan bir kumaş bitim işlemi için genel kullanımda olan terimdir. Bu bitimler şunlardır: kırışmaya dirençlilik, kirlenmeye dayanıklılık , ütü istemezlik ve kalıcı ütü.

    Dokusuz kumaş, dokusuz yüzey

    Kesikli veya kesiksiz liflerin veya ipliklerin mekanik, fiziksel veya kimyasal yöntemlerle veya bunların birlikte kullanılmasıyla mukavemet kazandırdığı tekstil yüzeylerdir. Mekanik olarak güçlendirilen dokusuz kumaşlar (tuxting, bağlantı ilmeksiz iplik yapıştırma veya sıvı akışı yoluyla) liflerle birlikte örülebilir veya bağlantı iplik (Arachne veya Mali sistemiyle) sistemiyle ağ gibi örülebilir. Kimyasal ve fiziksel yöntemlerle kuvvetlendirilen dokusuz yüzeyler sıvı bağlama ajanları (spreyler, emdirme, emdirilmiş iplik sistemleri veya baskı yoluyla), katı bağlama ajanları (lifin yüzeyine yapıştırma, püskürtme veya yönlendirme yoluyla) kullanırlar. Sadece fiziksel yöntemle (lifleri ısıl yapıştırma, eritme veya kaynatma) veya sadece kimyasal yöntemlerle(kimyasal yapıştırma, şişirme veya yüzey eritme) de dokusuz kumaş elde edilmektedir. Mekanik, fiziksel ve kimyasal yöntemlerin her üçünün bir arada kullanıldığı kombine dokusuz yüzeyler de vardır. Dokusuz yüzeyler dokuma, örme, nakış veya keçeleştirme yöntemleri ile elde edilmiş yüzeyleri içermez.

    Dolgu malzemesi; elyaf

    Yumuşak, esnek, kabarık örme veya dokuma hafif gramajlı tekstil malzemesi, destekleme malzemesi olarak üretilir. Ayrıca bazı giyimlerde yalıtım sağlamak veya model özelliği kazandırmak amacıyla da kullanılabilir.

    Dolgu malzemesi (1)

    Giysiyi desteklemek ve biçimini korumak için kullanılan, üst ve alt malzeme arasına yerleştirilmiş tekstil parçası. Dolgu malzemesi ayrıca termal yalıtım için de kullanılır.

    Dolgu malzemesi (2)

    Dolgu malzemesi, aşağıdaki işlevleri yerine getirebilir: Estetik olarak – omuz bölgesinde şekillendirme sağlar – omuz petleri(vatka) Giysinin tümünde veya bir kısmında üst malzeme ile astar arasına yerleştirilerek termal yalıtım sağlar. Daha çok kışlık giysilerde kullanılır. Hafif gramajlı, yumuşak ve hacimlidir. Bir dikiş tekniği ile veya süsleme dikişleriyle üst malzeme ile birleştirilir. Bu işlem, bir tarafına uygulanan termo-plastik yapışkan ile de sağlanabilir. Yapağı lifi - gerçek yapağı veya doğal dolgu maddesi kullanılır- kuş tüyü gibi dokusuz yüzey teknolojisi ile üretilir.

    Donegal tüviti

    Görünümünde göze çarpan keskin gözenekleri olan, basit bezayağı dokumadan yapılmış yünlü kumaş. Tipik özelliği açık renk çözgü ipliği ile koyu renk atkı ipliği kullanılmasıdır. İşlenmemiş karde ipliğinden üretilmiş ve yüzeyinde renkli ipliklerle nopeler bulunmaktadır. Donegal tüvidinin modası işlenmemiş kamgarn yün iplikten üretilmesidir. Donegal tüviti, spor giysiler kullanan kadın ve erkeklerin pek çok giysisinde kullanılır. Adını, yöresel kumaşlar üretilen İrlanda’daki Donegal kontluğundan almıştır.

    Donuk baskı, mat baskı

    mat tekstil yüzeyine tekstil desenlerine parlak renkli pigmentlerin uygulanması yoluyla sağlanan baskı tekniğidir. Parlak ve mat alanlar arasındaki zıtlık bu etkiyi sağlar (pigment renkli uygulanabilir).

    Dore saten; Lam

    Saten dokumalı düşük maliyetli, düzgün ve parlak ipek kumaş. Teknik amaçlar için kullanılır

    Doğal Ipek (1)

    İpekböceği güvelerinin tırtılları tarafından ipek salgıbezlerinin hava ile temas ettiğinde katılaşan ve ince iki lif haline gelen protein salgılarıdır. Evcilleştirilmiş ipekböceklerinden elde edilen gerçek ipek ve yarı evcil Anthereare güvesi veya Çin ipekböceğinden elde edilen tussah ipeği veya yabani ipek olarak ikiye ayrılır. Tırtıllar doğal ipeği pupa evresinde kendisine koza örerken oluşturmaktadır. Kozanın yüzeyindeki sağılamayan lifler taranmış şap ipek ipliğinin elde edilmesinde, ikinci atık lifler ise büret ipliğinin elde edilmesinde kullanılır. Kozanın orta kısmındaki lifler ise kıymetli bir lif olarak sağıldığında floş ipek elde edilir. Filamentin uzunluğu 900 ile 1000 m arasında değişir. İpek lifi % 76 fibroin protein, % 22si zamk benzeri serisin protein ve geri kalanı vaks, yağlar ve mineral tuzlardan oluşmaktadır. Doğal ipek lifleri doğal lifler arasında en kuvvetli, en ince ve en soylu olanıdır. Yüksek bir parlaklığı vardır ve plastic özelliktedir. Doğal ipeğin anavatanı 5000 yıldan beri bilindiği Çin’dir.Doğal ipek bayan elbiseliklerinde, erkek gömleklerinde ve kravatlarında, dikiş ipliklerinde ve paraşütlerde kullanılmaktadır.

    Doğal Ipek (2)

    Renkli veya baskılı, düz, parlak, ince iplikten sert yüzeyli, sık, ince, orta gramajlı, saten dokumadan üretilmiş, pamuklu kumaştır. Yazlık kadın elbiselerinde, buluzlarında ve astar olarak kullanılır.

    Doğal lifler

    Doğal polimerlerden oluşan ve tekstil anlamında eğrilebilen lifler ikiye ayrılır. Bitkisel ve hayvansal kökenli olarak. Doğal lifler üç kategoride incelenmektedir: Bitkisel lifler, hayvansal lifler ve mineral lifler olarak. Bitkisel lifler selülozdan oluşan uzunlamasına yerleşmiş bitki hücrelerinden oluşmaktadır. Bunlar arasında en bilinenleri pamuk ve ketendir. Hayvansal kaynaklı lifler; arasında koyunun yünü gibi çeşitli hayvanların kılları bulunan keratin proteininden oluşanlar ve (doğal ipek gibi )çeşitli tırtılların ipek salgı bezlerinden çıkan salgılarının eğrilmesi ile oluşan protein kaynaklılar vardır. Asbest ise mineral bir elyaftır.

    Drape; kırma; büzgü; fırfır

    Tekstil kumaşlarının bolluklarının büzgü, pili ve kırmalarla toplanarak oluşturduğu süsleme. Özellikle elbise, etek ve bluz gibi kadın giysilerini süslemek için kullanılır

     

    .

    Dril (1)

    Dikey şeritli özelliği olan kırık dimiden ayrı ve ince, kabartmalı bir yüzeye sahip keten kumaş. İş giysilerinde kullanılır.

    Dril (2)

    Düz veya canlı renklerle şeritler oluşturulmuş kaba keten kumaş;hasır yatakların kaplamak için kullanılır.

    Dril (3)

    Sert ve dayanıklı ketenden , farklı bir dimi dokuma tekniğinde sıkı dokunmuş kumaştır. Eğer dokuma kırık dimi ise, dril dimi olarak adlandırılır; eğer dokuma saten ise, saten diril olarak bilinir. Bu kumaşın işliklerde, üniformalarda, yatak kaplamalarında ve diğer teknik amaçlarda geniş bir kullanım alanı vardır. Diril adı Almanca’da “bükmek“ veya “sarmak“ anlamına gelen “drellieren“ çözcüğünden türetilmiştir.

    Dublüfas; çift yüzlü kumaş

    “ikiyüzlü“ bir kumaştır. Her iki yüzünde farklı özellikleri olan çift katmanlı bir kumaştır. Örnek olarak iç giyim yüzünden ve tersinden giyilebilir. Doğru tarafta ısı 0°C’nin üzerindeyken, yanlış tarafda altındadır.

    Dublüfas kumaş

    Kumaşın tersi ve yüzü farklı renk ve şekilde olup,aynı anda dokunmuş olup, birbirine gizli atkı ve çözgü ile özel bir bağlama ile bağlanır. Özel bir dikim tekniği gerektiren ve bay ve bayan paltolarında kullanılan ağır ve yünlü kumaştır. Fransızca, "double" kelimesinden türetilmiştir

    Dublüfas kumaş üretim teknolojisi, Çift katlı kumaş üretim teknolojisi

    İki kumaşın yüz ve sırt dokumaları ayrı veya aynı olabilecek şekilde birlikte dokunmalarıdır. Bağlantı oluşturan çözgü iplikleri, daha nadir olarak da bağlantı atkılarıyla bir arada dokunurlar. Kumaş ağır gramajlı yünlü dokuma kumaşların üretiminde kullanılır.

    Dublüfas saten

    Farklı iki renkli çözgüleri olan ağır gramajlı ipekli kumaştır Kumaşın yüzü ve zemini farklı parlak renklerdedir. Kadın mantolukları ve elbiselikleri yapılır. Terim Fransızca (ikiyüzlü atlas/saten) “saten dublüfas kelimelerinden gelmektedir.

    Dupion ipeği (1)

    Pürüzlü doğal ipek ipliğidir. Düzensiz rüstik yüzeyli kumaşlarda kullanılır.

    Dupion ipeği (2)

    En belirgin özelliği düzensiz ve pütürlü yüzeyi olan orta gramajlı, ipekli kumaştır . Tipik olarak, çözgüde doğal ipek yada rayon ve atkıda doupion ipeği kullanılarak bezayağı dokuma tekniğinde dokunarak, bluz, gömlek, bayan elbise ve takımlarında kullanılır.

    Dörndel giysisi (geleneksel Avusturya giysisi)

    Özellikle Alplerde popüler olan kadın ve çocukların kullandığı tören giysisisi. Parlak renklerden ve baskılı pamuklu kumaşlardan yapılan giysinin yaka çevresi tipik şekilde süslemelidir ve bağcıkla bağlanır; kısa kolları tamamıyla süslüdür. Giysi ile birlikte mutlaka önlük kullanılmaktadır. Bu giysi 1980‘lerin başlarındaki kadın modasında oldukca etkili olmuştur.

    Döşemelik Damasko

    jakar desenli orta incelikteki ipliklerden düz, yoğun, parlak yüzeyli keten kumaştır . Minder kaplamalarında kullanılır.

    Düz etek

    Eteğin kalça ölçüsü ile etek ucu genişliğinin yaklaşık olarak birbirine eşit olmasından dolayı, düz siluet oluşturan etek. Yürümeyi daha rahatlatmak için, eteğin etek ucu bir veya iki yırtmaçla desteklenir.

    Düz siluet

    Bedenden etek ucuna kadar aynı genişlikte inen giysiler. Düz silüet palto, gömlek ve elbise gibi giysilerde kullanılır.

    Düz tafta

    Biraz sert tuşeli, metalik bir parlaklığı ve ince, kabarık görünüm olan iplik sıklığı fazla ipek türü kumaş; bez ayağı dokumadır ve tek renk olarak üretilir. Bayan elbiseleri için kullanılır.

    Düzgün olmayan renklendirme

    Kumaşın düzgün olmayan renklendirilmesine neden olan hatalar çok çeşitlidir. Bunların birinci grubunda ürünlerde eğirme, dokuma veya örme sırasında meydana gelen yüzey oluşum hataları yer almaktadır. Bir başka grup ön terbiye işlemlerinin yeterli yapılamış olmasından veya önterbiye ajanlarından sabun, deterjan, asit veya alkali gibi bazılarının yüzeyde kalmış olmasından kaynaklanır. Bunlara ek olarak üründe dengesiz bir dağılım gösteren nem, üründeki deformasyonlar, değişken tel sıklığı vesaire boyamadaki düzgünsüzlüğü arttırabilmektedir. En son grupta ise renklendirmeden kaynaklanan hatalar bulunmaktadır. Teknolojik imkanların boyama tekniği, makina veya ekipmanın yanlış seçilmesinden kaynaklanan, düşük kaliteli su, diğer katkı maddelerinin kullanılması, açık koyu noktaların bulunması, kısmi pigmentasyon olması, boyama sonrasında renk bantları, abraj, çizgiler veya kanat farklarının bulunması gibi. Yapısal hatalar ayrıca ürünlerin boyamadan sonra dengesiz olarak sarılmasından da kaynaklanabilir.

    Düğme

    Bir giysinin iki ayrı parçasını kapatmaya veya tutturmak için kullanılır; bazen sadece dekoratif amaçlı kullanılabilir. Şekli, boyutları ve materyali moda trendleriyle belirlenir. Plastik, deri, cam, inci, metal, ahşap vb.den üretilebilir. Çok eski çağlardan beri kullanılmakta olan düğmelerin tutturma işlevi, ilk zamanlar bağcıklarla yapılırdı. 1990’larda kadın giyiminin önemli bir moda aksesuarı haline gelmiştir.

    Düğmeli anvelop etek

    Kapaması boyunca düğmeler kullanılan anvelop etek. Çeşitli biçimlere ve uzunluklara sahiptir.

    Düğüm

    Kumaşın yüzeyinde atkı veya çözgü ipliklerinin oluşturduğu hatalı kütlelerdir.

    Düğümlü (düğmeli) ipek iplik

    Yüzeyinde, düzenli aralıklarla değişik şekil, boyut ve renklerde düğmeler veya uzatılmış nopelerin oluşturduğu iplik demetleri düzenlenmiştir. Düğme görüntüsü, normalde kendi başına bir etki oluşturmayan ipliğin kesintiye uğratılmasıyla sağlanmıştır. İplik demetleri aşırı bükülmeyle güçlendirilmiştir. Düğme efektinin olduğu yerlerde sündürülmüş biçimler, tırtıl şeklinde iplikler oluşur.

    Düşük Belli pantolon

    Pelvis bölgesini ve iki bacağı örten kadın ve erkek giysisi. Bel hattının bel altı seviyesine düşürülmesi karakteristik özelliğidir. Düşük bel kot pantolon modası biçimi olarak benimsenmiştir.

    Düşük denyeli tow

    Towdan daha ince olan yaklaşık 200-1000 tex arasında bir inceliği bulunan, direkt tekstil kullanımı olan ince kontinü liflerdir. Yer kaplamalarında genellikle kullanılır,

    Düşük Kol

    Düşük kesimli bir kol . Kolun biçimi daha bol, konforlu giysiler (gömlekler, ceketler, bazı paltolar, elbiseler, örme giyimler vb.)için uygundur. Kol evi düzgün bir kavisle başlayan üst bedenin kol altı, kolun rahat hareket etmesi için yeterince geniştir.

    Dış giyim

    İç giyimin üzerine giyilir; pantolon, ceket, elbise, etek, vb. içerir.

    Yazan %PM, %19 %767 %2016 %20:%Eyl in Tekstil Terimleri

Tekstil Terimleri D

?<