Cuma, 11 Mart 2016 23:06

Elyaf Terimleri Özel

Öğeyi Oyla
(1 Oyla)

 

 

BCF (bulked continuous filament): Polipropilen şişrilmiş sürekli elyaftır.

Bobinaj kafası: İpliğin belirli bir formda sarılmasını sağlayan makinedir.

Çok filament iplik (Multifilament yarn): 30000 dtex’e kadar çok sayıda flamentten oluşmuş flament ipliktir (30000 dtex’ten üzeri = tow).

ÇİĞİT : Pamuk tohumudur.

Çırçırlama: Çiğitli (kütlü-çekirdekli) pamuk elyafının, çırçır makineleri yardımıyla çekirdeğinden ayrılması, linter pamuğunun ise linter makineleri yardımıyla çekirdek üzerinden sıyrılması veya kazanılması işlemidir.

Çırçır Randımanı: Elyafın kütlü pamuğa oranıdır.

Deş: Poliester ipliğin üretimi esnasında gerek bakım, arıza ve onarımlar sırasında gerekse iplik kopmalarında mamul hâle gelmeyen iplik veya erimiş poliestertir.

Düze: Poliester eriğinin (polimerin) basınç altıda şekil verilmek için geçirildiği çeşitli filtreler, kum ve delikli plakadan oluşan düzenektir.

Düzgünlük: Pamuğun içindeki nep, nap ve kopuk liflerin oranı ile ondülasyon durumu.

Elyaf: lif kelimesinin çoğulu olup, gerilebilme ve kopma mukavemeti ile bükülebilme (eğrilebilme), birbiri üzerine yapışabilme yeteneği olan ve boyu enine göre çok uzun olan renkli veya renksiz lif topluluğudur.

Flaman: Her bir düze deliğinden akan ve iplik meydana getiren iplikçiklerdir.

Flament: Çok büyük uzunluklara sahip sentetik liflere filament denir (örneğin 1-2-3 km).

Flament iplik (Filament yarn): Bir ya da daha fazla flamentten oluşan sentetik lif ipliğine filament iplik denir. Sonsuz iplikler diye de tanılanabilir.

FOY (fully oriented yarn): Tamamen yönlendirilmiş ipliktir. 6500 m/min üzerindeki sarım hızlarında elde edilmektedir.

Godet: Yapay elyafı üretimi sırasında hı ve gerginliği ayarlamak için etrafında flamentlerin geçtiği genellikle bir flanşlı kasnaktır.

Hacimsel yoğunluk: Bir cismin kütlesinin, aynı hacimdeki suyun kütlesine oranıdır.

HOY (higly oriented yarn): Yüksek oranda yönlendirilmiş ipliktir. 4000 – 6500 m/dk. arasındaki sarım hızlarından elde edilmektedir.

Hav: Kısa kalan liflerdir (1-4 mm arası lifler).

İnsan yapısı lif (Man-made fibre): Flament iplik, ştapel iplik, monofilamentler ve bunlar gibi lif ve ipliklerin genel adıdır.

Kapiler kopma: İpliğin düzeden çıkışı sırasında bir flamanın kopması edeniyle meydana gelen hatadır.

KısA kesilmiş lif (short - cut fibre): Hav (tüy) kaplama ve yaş proseslerle non-woven üretiminde kullanılan sentetik liflerdir.

Kopuk lif: Çırçırlama esnasında kopan lif parçacığıdır.

KÜTLÜ PAMUK : Çiğitli pamuktur.

Kütlü Verimi: Tek bitkiden veya birim alandan (genellikle dekardan) alınan kütlü pamuk miktarıdır

LİF: Belirli uzunluk, incelik ve mukavemeti olan yumuşak, sarılmaya, eğrilmeye ve bükülmeye uygun maddedir.

Lif İndeksi: 100 tohumun liflerinin gr olarak ağırlığıdır.

Lineer yoğunluk: Lifin birim uzunluğunun ağırlığıdır.

Linter: Kısa kalan lif ve uzun liflerin karışımıdır.

LOY (low oriented yarn): Düşük oranda yönlendirilmiş ipliktir. 2000 m/dk.ya kadar olan sarım hızlarında elde edilmektedir.

Masterbatch: Eriyik hâlde boyanacak polimere ilave edilen boyar madde ile yardımcı katkı maddelerin karışımıdır.

MOY (medium oriented yarn): Orta seviyede yönlendirilmiş ipliktir. 2000 – 3000 m/dk.ya kadar sarım hızlarından elde edilmektedir.

Nap: Pamukta nepten daha büyük ve kaba görünüşlü lif toplanmasıdır.

Nem Çekme Özelliği: Tekstil liflerinin, belli sıcaklık ve rutubette sıvıları emme(içine çekme) kabiliyetidir.

Nep: Pamukta toplu iğne başı büyüklüğünde veya daha küçük olan ve beyaz noktalar halinde görülen lif düğümcüğüdür.

Mot: Olgunlaşmamış çok büyük havlı çiğit.

Mutlak nem: Tekstil materyalindeki su miktarının, kuru materyal ağırlığına oranıdır.

Ondülasyan: Hasat, taşıma ve çırçırlama sırasında pamuk elyafının kıvrılması halidir.

PAMUK LİNTERİ : Pamuk tohumları üzerindeki uzun liflerin yanındaki kısa tüylerdir.

Poliester cips: Poliester ipliğin ham maddesidir, tanecik şeklinde kullanılır. Kimyasal ismi “polietilen tereftalat”tır.

Poliester melt: Poliester ipliğin ham maddesidir. Oluşumları tereftalik asit+etilen glikol+titandioksittir.

Pompa: İstenilen denyede iplik üretimi için en önemli parametre; üretim pompa devridir. Dolayısıyla pompa filament üretiminde önemli yeri olan ve üretime göre devir ve modelleri değişen bir elemandır.

POY (partially oriented yarn): Kısmi oranda yönlendirilmiş ipliktir. 3000 – 4000 m/min arasındaki sarım hızlarında elde edilmişir.

Preseleme: Lif (mahlıç) pamuğun; linter pamuğunun; iplik yapımı ve çırçırlama sırasında meydana gelen pamuk lif döküntülerinin pese makinelerinde balya haline getirilmesi işlemine denir.

Rejenere elyaf: Elyafı temel maddesi olan polimerlerin, doğal kaynaklardan polimer bileşikler hâlinde elde edilerek bir takım fiziksel ve kimyasal yöntemlerin uygulanması ile oluşan liflere rejenere (suni) lifler denir.

Sicimleme: Elyafın “S” şeklinde kıvrılarak birbirine dolaşması ve karışık durum oluşması.

Sentetik elyaf: Elyafı temel maddesini oluşturan polimerlerin, bazı kimyasal maddelerden, sentez yoluyla elde edilerek lif hâline dönüştürülmesine sentetik lifler denir.

Spin-finish: Anti-statik özellik kazandırıcı, bakteri öldürücü ve kohezyon önleyici maddelerin özel bir karışımından oluşan yağdır

ŞTAPEL LİF :Uzunlukları tür ve soylarına göre değişen ve ortalama olarak 1 cm‟den 40 cm‟ye kadar olan liflerlerdir..

Tek filament (Monofilament): Kalınlığı 0,1 mm’den fazla olan tek filament ipliktir (0,1mm’ye kadar monofilament iplik).

Tek filament iplik (Monofilament yarn): 0,1 mm’ye kadar kalılığa sahip ve tek flamentten oluşmuş flament ipliktir ( 0,1 mm üstü = monofilament).

Tekstil: elyafın elde edilmesinden tüketicinin istediği özelliklere sahip bir materyal haline gelinceye kadar geçirdiği aşamalarla ilgili bir terimdir.

Tekstüre: Düz ve kırışık olan yapay filament ipliklerini doğal liflere benzetebilmek amacıyla kalıcı bir kıvrımlılık kazandırma işlemine tekstüre denir.

Tohum İndeksi: 100 tohumun gr olarak ağırlığıdır.

Tow: 30000 dtex’in üzerinde çok sayıda flamentten oluşmuş flamentler topluluğudur (30000 tex’in altı= multifilament).

Üfleme havası:Düzeden akan ipliğin soğutularak kalıcı şekil verilmesini sağlamak için 20± 2 C’de ve ayarlanmış hızda iplik üzerine verilen havadır.

Üretim kabini: İpliğin düzeden çıkmasından sonra soğutma, yağama işlemlerinin yapıldığı üfleme hava ve yağama sistemleriyle donatılmış dolaptır.

 

 

Okunma 4858 defa Son Düzenlenme Perşembe, 24 Şubat 2022 15:26
?<