Pazar, 18 Eylül 2016 10:13

Tekstil Terimleri A Özel

Öğeyi Oyla
(0 oy)

A-silüet

Genellikle kadın giysilerinde kullanılan bir giysi formudur. Farklı kol türleri ile kullanılmakla birlikte,silüette raglan kol sıklıkla kullanılır. Kemer kullanılmadığı için, giysiler etek ucuna doğru genişler. Giysilerin şekli A harfine benzer.

 

Aba (kumaş)

 

Tuşesi sert ve kaba; ağır gramajlı, dayanıklı yünlü kumaş. Kalın dimi dokuma yapısına sahiptir.

Ada canvas; Java canvas (branda bezi)

Kaba bükülmüş ipliklerden ince, sert orta gramajda pamuk kumaş; bezayağı veya Panama dokumadadır, hatta iplikler arasında boşluklar vardır. Elle nakışta kullanılır.

Adria (yünlü dokuma)

Yumuşak tuşeli, orta gramajlı yün kumaştır. Hafif keçeleştirilmiş olan bu kumaş ince açılı aralıklarıyla diğer kumaşlardan ayırdedilebilir. Saten dokumadan türetilen bazı çeşitleri(a., granit veya açılı rips) erkeklerin resmi takım elbiselerinde, kadınların elbise ve takım elbiselerinde kullanılır. Doğal ipekli bir kumaş olarak da bilinir.

Adria sateni

Saten dokuma temelinde, birkaç bağlama noktasının güçlendirilmesinden elde edilmiş saten türevli bir dokumadır. Yapısı açılı rips desenlerine benzer. Çoğunlukla yün kumaşlarda kullanılır.

Adımlı dimi

Dimi dokumadan türetilmiş; açılı ve takviyeli sıraları olan iki, üç veya dört adımlı dimi oluşturacak şekilde dokuma yapısının düzenlenmesiyle elde edilen takviyeli ve İplik yöntemi ile yeniden düzenlenmiş dimi yüzeylerdir. Bu dokuma pamuklu, ipekli ve yünlü kumaşlarda,kullanılmaktadır . En bilinen fitilli kadife ve gabardindir.

Aerobik Giysisi, Jimnastik mayosu

Orjinali astronot ve pilotlar için direnç eğitiminde denenmiş ve daha sonra disko, müzik, dans, jimnastik ve egzersizlerde kullanılan giyim türüdür. Çorap gibi sıkı dokumalı, vücut hareketlerini kolaylaştırmak için elastik ve esnek olarak tasarlanmıştır. Bu giysi 1980’lerde çoğunlukla fiziksel eğitimlerde kullanılmıştır.

Afgalin

Hafif ve orta gramajlı, yumuşak yünlü kumaştır. karakteristik olarak S bükümlü ve Z-bükümlü çözgü ve atkı ipliğinin değiştirilmesiyle elde edilen ışık yansıması sonucu gölgeli, ince, boyuna çizgileri vardır. Bezayağı dokumalı ve ağırlıklı olarak tek parça şeklinde boyanmıştır. Kamgarn ve ştrayhgarn iplikten, bazen de her iki ipliğin karışımından üretilmiştir. Bu kumaş, kadın giysilerinde kullanılır. Adı orijinal olarak üretilmiş olan Afgan yününden türetilmiştir.

Afinite

Renklendirilebilme; Belirli bir tekstil hammaddesi tarafından boyarmaddelerin veya yardımcı kimyasalların alınma kapasitesi, alınma şekli ve materyalin boyarmaddeyi çekebilme yeteneğidir. Afinite, boyarmadde veya tekstil yardımcı maddelerinin liflere olan ilgisi, aralarındaki çekim kuvvetleri ve bağlanma enerjisi hakkında fikir veren değerdir.

Agav lifi

Amaryllidaceae familyasına (Amerika kökenli) ait olup, bir yıldan daha yaşlı, yumuşak-sıvı dolu yaprakları 1 ile 1,8 m uzunluğunda olan tropikal bitkilerden elde edilen tekstil lifidir. Bunların içinde en önemlisi olan sisal, su geçirmeyen, parlak, beyaz yapraklara sahiptir. Halat ve kordon üretiminde kullanılır.

Agraf

Giysi parçalarını bir arada tutmak için kullanılan tutturucunun orijinal adıdır. Bu ifadenin kullanımı, daha sonraları giyside kullanılan diğer aksesuarları da içerecek şekilde genişletilmiştir.

Ajur (1)

Komşu iğnelerin çengellerinin kullanımıyla yaratılan dantelli, delikli desenli süprem örgü. Çengel gözcüklerinin transferiyle bir ağ desen oluşturulur; gözcüklerin beraber çekilmesiyle birlikte ise bir kabartma desen oluşturulur

Ajur (2)

Jakar delik desenli, tek renkli keten kumaştır.

Akordiyon deseni

İlmik sırası deseni iki veya daha fazla renkten oluşan, tek yüzlü atkılı örme kumaş. Tersi, aynı renkte geniş dolgu ilmiklerinden oluşur. Spor giysilerde ve aksesuarlarda kullanılır.

Aksesuar

Kişisel zevklere ve modaya göre şekillenen, giysilerle uyumlu, giysiyi tamamlayan unsurlardır. Giysilerde farklılık yaratmak ve uyum içerisinde bir bütünlük sağlamak için kullanılır. En önemli aksesuarlar şapka , kep , şal , fular/eşarp , eldiven , kısa çorap and uzun çorap vb. olarak sıralanabilir.

 

Alacalı desen; ebruli desen

 

Baskılı çözgü iplikleri ve tek renk atkı ipliklerinin dokunmasıyla oluşturulan belirgin olmayan ve zemine düşen gölgeler şeklinde desendir. Böyle bir desen daha çok ipekli ve dekoratif kumaşlarda kullanılır. Ebruli dokuma genellikle hazır giyim ( konfeksiyon ) kumaşlarına baskı şeklinde taklit edilir.

Alevli fantezi iplik

Üzerinde alev şeklinde bazen renkleri değişen kısa veya uzun takviye bölgeleri olan fantazi ipliktir.. Kondenser tarakta esas malzeme üzerine fitil parçaları veya yapaklar ekleyerek oluşur. Dublajda da elde edilebilir böylelikle fitil (veya belli uzunluktaki iplik) iki iplikle dokunabilir.

 

Alkantara

 

Ticari adı Japon kökenli olan sentetik velur kumaştır. Hava geçirgen, hafif ve yıkanabilirdir. Genellikle dekoratif amaçlı kullanılmasının yanında giysilerin üretiminde de velour kullanılır. Tek renge boyanabilir ve baskı yapılabilir.

Alpaca

Döküntü, yarım yünlü artıktan (nadir) düşük değerli iplik.

Alpaka (1)

Bezayağı veya Panama dokumadan dokunmuş, yüzeyi ince havlı ipekli, kalın, parlak, orta gramajlı kumaştır. Çözgüde rayon, atkıda ince pamuk veya yün iplik kullanılan bu kumaş genellikle bayanların elbise ve ceketlerinde kullanılır.

Alpaka (2)

Kumlu bir tuşe ve parlaklık özelliğine sahip yünlü kumaş tır. Çözgüsünde moher, veya parlak yün iplikleri, atkısında genellikle siyah renkte bükülmüş pamuk ipliği bulunur. Geçmişte bu kumaş önlüklerde ve erkek takım elbiselerinde çok sıklıkla kullanılmıştır.

 

Alpaka (3)

 

Güney Amerika devesinin yünüdür. Alpaka yünü, ince, yumuşak, parlak ve hafifçe dalgalı olma özelliğiyle diğer yünlerden ayırt edilir. Değerli ipliklerin üretiminde kullanılır.

Alpaka tafta

Alpakanın bir rimitasyonu olan ipek cinsi kumaştır. Tuşesi biraz sert olan bezayağı dokumadan, hafifçe parlak ve ince ribslidir. Çözgüsü pamuk iplikten ve atkısı reyondur. Bayan elbiselerinde kullanılır.

Alpaka yün

Güney Amerika Andlarında genellikle 6000 m civarı yükseklikte yaşayan bir deve ailesinden geviş getiren canlının ince, yumuşak, parlak, alpaka kılları. Hayvanın derisindeki tüyleri etrafına sağladığı adaptasyonun bir sonucudur. Kırpma işlemi sert koşullara karşı korumayı sağlamak için, her iki yılda yalnızca bir kez yapılmaktadır; elde edilen ürün 2kg ila 4 kg arasındadır. Deve yününden taranmış ipliklerden yüksek kaliteli ve sırlı kumaş üretimlerinde kullanılmaktadır. Alpaka yününden üretilen kumaşlar da aynı ismi taşımaktadır.

Alpli ceketi

Şeklini Bavyera ve Avusturya seremonik giyiminden alan spor ceket. Bele kadar olan ceket, metal düğmeleri, şeritli kenarlarının ve ceplerinin farklı renkleriyle diğerlerinden ayrılır. Genellikle tek sıra düğmeli (mono) kapaması vardır, klapasızdır ve dik yakalıdır.

Alt iplik

Üç kere kıvrılmış, parafinli, bükülmüş ipliktir. Makine dikişinde alt iplik olarak kullanılır.

Alta Moda

 

İtalyan tarzı terzilik, Roma ve Floransa’daki moda evleri ve önde gelen tasarımcıları bir araya getirmiştir. Modelleri, özellikle erkek giyim modelleri, dünya modasını belirlemektedir ve sonraki dönemde giyim endüstrisinde büyük etkisi olmuştur.

Amerikan kolevi

 

Boyun açıklığına doğru sivrilerek birleşen (konikleşen) kol oyuntusu. En çok bluzlarda ve bayanların yazlık giysilerinde kullanılır. Bu ayrıntı 1980’lerin sonunda kadın giysilerinde moda akımı olmuştur.

Ampir robalı giysi, imparator tarzı giysi

Göğüs kısmı belirgin bir şekilde vücuda oturan ve göğüs hattı altında büzgü ile bollaşan bir elbisedir. Bu elbisenin şekli İmparatorluk döneminden (1804-15)esinlenmiştir.

Ampir tarzı giyim, İmparator tarzı giyim

Napolyon döneminden (1804-15) kalan giysi tarzıdır. Tüm Avrupa’yı hızla etkisi altına almıştır. Düz, gösterişsiz, klasik hatlı ve küçük yaka formuyla popüler olmuştur. Çok hafif gramajlı kumaşlar yerini daha sıcak kadifelere , brokarlara ve düz kumaşlara bırakmıştır. Kadın giyiminde eskiden kuyruklu olan etekler ortadan kalkmış, bel hattı daha yukarıya çıkmış ve gömlek benzeri kesimli, bilekleri geçmeyen etekler moda olmuştur. Natürel renkler ve giysilerin beyazlığı yeniden öne çıkmış ve giysiler genel olarak bir kaşmir şal ve mücevherlerle tamamlanmıştır. Erkek giyiminin daha basitleşmiş ve daha sadeleşmiş olduğu görülmektedir. Pantolonlar şekil olarak çok küçük değişiklikler geçirse de boyları uzamış ve önce botların içerisine sokularak daha sonra da bilek hizasında serbest bırakılarak kullanılmışlardır. Pantolonla birlikte kullanılmak üzere, belde, yüksek ve devrik yakalı ve geniş klapalı smokin ceket kullanılmaya başlanmıştır. Bu giysi yelekle tamamlanmış ve soğuk havalarda gerektiğinde ceketin üzerine kısa bir kaban yada palto giyilmiştir.

Angora

Tuşesi yumuşak ve hatta sabun gibi kaygan olan orta gramajlı yünlü verilen addır. Bezayağı, dimi ya da saten dokumadan hafif tüylerle kaplı kumaş. Değişik ölçülerde, Ankara tavşanının tüyünden üretilmektedir; tuşesi ve daha uzun lifleri ile diğer yün liflerinden ayrılmaktadır. Bayanların kıyafetlerinde ve kostümlerinde kullanılmaktadır. İsmi, Ankara tavşanının tüyünden türetilmiştir.

Angora Yünü

Kırkma ya da tüylerin alınması yoluyla Ankara tavşanından elde edilmektedir. Yetiştirildiği asıl alanlar Avrupa ve Doğu Asya’dır. Doğal yaşam alanı Türkiye ve Karadeniz Bölgesi’dir. Ankara tavşanı, 19. yüzyılın ikinci yarısında Fransa’dan Orta Avrupa’ya taşınmıştır. Angora yünü yumuşak, hafif ve göreceli uzun (60 mm’yi geçebilir) lifleri ile bütün yün türleri arasında en iyi tekstil liflerinden biridir. Yıllık 0,9 kg ila 1,1 kg arasında verim alınmaktadır. Kumaşların ve örgü mamüllerin üretiminde, genellikle % 100 oranında yün ve diğer liflerin karışımları ile kullanılmaktadır. Agoradan üretilen ürünler, hafiflikleri, yumuşaklıkları ve sıcak tutmaları ile bilinmektedirler. Büyük ölçüde hastaneler için yatak kumaşı üretiminde kullanılır.

Anorak (1)

kapişon dikilmiş, Kuzeyli tarzında kısa spor ceket. Modelleri genellikle astarsız, dökümlü ve düz-kesimlidir. Çoğunlukla pamuktan ya da sentetik kumaşlardan yapılmaktadır.

Anorak (2)

Kısa ergonomik özelliği ön planda spor cekettir. Kapama türlerine sahiptir. Anorak uzunluğu onun işlevine göre belirlenir; belde ve daha düşük uzunlukta dikilir. Çeşitli kumaşlar ,örme Kumaşlardan, kürkler, sentetik deriler veya derilerden üretilir.

Antistatik terbiye

Sentetik ipliklerin, dokuma ve örme kumaşların giyilmesi ve üretimi sırasında oluşan elektrostatik yükün istenmeyen etkilerden uzaklaştırılması için kullanılmaktadır. Elektrostatik yük, istenmeyen yapışkan bir güç ve dolayısıyla kötü bir görünüm oluşturmaktadır. Antistatik terbiye, etkisi geçici ya da kalıcı olabilen antistatik bir kimyasal işlem aracılığıyla uygulanmaktadır.

Antrasit

Giysi kumaşlarında kullanılan şık koyu gri renge verilen isim.

Anvelop bluz;bağlamalı kruvaze bluz

Giyildikten sonra sarılarak ve önde veya arkada tutturularak kullanılan önü açık bluz. Genellikle sarılmış görünümlü önü sabittir ve başın üzerinden geçirilerek giyilir.

Anvelop etek (1)

Düğmeli anvelop etek ve sarılan anvelop etek türleri ile figürün çevresini saran ve koruyan etek; genellikle basit kesimli tasarlanmıştır.

Anvelop etek (2)

Genişliği ve dikey olarak figürü sarması ayırt edici özelliğidir. Sadece belden tutturulur.

Aplike

Ayrı, genellikle parlak ya da büyük ölçüde dikkat çeken derecede farklı olan bir dokuma kumaş tan, örmeden ya da deriden kesilmiş parçanın teyellenmesi ya da yapıştırılması ile bir kumaşa sağlanan dekoratif ilave. Basit ve daha karmaşık grafik motiflerinin geniş çapta bir çeşitlerini yaratmak için kullanılır. Aplikeye nakış ilave edilebilir. Aplike Rönesans dönemi giyiminde özellikle popülerdi ve daha öncesinde de Kıptilerin giyimlerinde kullanılmıştır.

Aplike cep

Dört kenarı olan aplike cebin (köşeli aplike cep), üç kenarı dikilir bir kenarı kullanım için açık bırakılır. Dekoratif amaçlı kullanılan çok farklı biçimde aplike cep vardır. Giysi modeline ve uygulama tekniğine göre giysinin içinden veya yüzünden dikilebilir.

Apolet; omuz atkısı

Bir giysinin kol takım hattında omuz başına eklenen dekoratif parça. Rütbe tanımlayıcı işlevi ile üniformaların bütünleyici parçasıdır. Ayrıca spor giysilerde süsleme amaçlı kullanılır.

Apre-Ski’ler (Apraska)-Kayak sonrası giysileri

Spor giyimlerin bileşenlerinden genç, rahat ve gündelik giyim. Öğleden sonraları ve akşamları, kış sporları merkezlerinde rahatlama sırasında giyilmektedir.

Ara destek malzemesi; ara astarı

Bir giysinin astarı ile kumaşı arasına yerleştirilen ara destek malzemesi. Kullanım amacına ve kumaş özelliğine uygun olarak özellikleri belirlenir. Giysinin bir bölümünü desteklemek için kullanılıyorsa destekleme malzemesi; tela olarak, giysinin sıcak tutmasını ve daha iyi biçimlendirilmesini sağlamak amacıyla dolgu malzemesi olarak kullanılıyorsa vatka olarak adlandırılır.

Arabacı- faytoncu kumaşı

Özel bitirme işlemleri ile parlaklık kazandırılmış ince karde ipliklerinden dimi dokuma veya saten dokuma tekniği ile üretilmiş, kısa parlak havla kaplı, ince, orta gramajlı, keçeleşmiş yünlü kumaş. Kadın ceketleri ve resmi giysilerde kullanılır. Adını ingilizce’den alan bu kumaş türü aslında faytoncu ceketlerinde kullanılırdı.

 

Arake kumaş

 

Hacimli, sık dokulu uzun havlı (polar) kamgarn kumaştır. Bu kumaşın havları düz olmayıp, dağınık bir yüzey formunun içinde dimi ya da saten dokuma gizlidir. Ştrayhgarn iplikten üretilmiş olup bayan ceketlerinde kullanılmaktadır. İsim, Fransızcadan gelmekte olup, uzun tüylü yünlü kumaş anlamına gelmektedir.

Arakne ;İlmek birleştirmeli kumaş

Arakne makinesinde üretilen tekstil kumaşı. Lif kumaşı, çözgülü örme ile örneğin, tricot örme zincir dikiş yerleştirme tekniği ile kumaş boyunca oluşmaktadır. Yalnızca sınırlı model çeşitliliğine olanak sağlamaktadır. Bu üretim tekniği teknik tekstilde oldukça yaygın olarak kullanılmaktadır.

Aralıksız desen; sıvama desen

 

Kumaşın tüm yüzeyini kaplayan, küçüklüğü ile dikkat çeken ve çoğunlukla çok basit motiflerden oluşan kumaş deseni. Bu desen tarzı baskılı tekstillerde çok yaygındır ve elbise, bluz, iç giyim ve kravatlarda kullanılır.

Ardışık sayı

Kaç çözgü ipliğinin bir bağlantı noktasına sahip olduğunu belirten ve aynı zamanda saten kompozisyonunu tanımlamada kullanılan sayılardır. Altılı saten ardışık sayılara dahil değildir.

Arka yaka açıklığı; sırt dekoltesi

Bir giysinin arka parçasındaki yaka açıklığının genişletilmesiyle oluşan alan. Özellikle resmi ve yazlık giysilerde kullanılır. Erkek giyiminde kullanımı yaygın değildir.

Armür (kumaş) (1)

Küçük, sıklıkla geometrik desenleri olan ipekli kumaştır ve genellikle bir dimi dokumadan elde edilir. Doğal ya da sentetik ipekten yapılmaktadır, boyun bağı ve bayan giysilerinde kullanılmaktadır. İsim Fransızca’dan gelmekte olup- bir dimi dokuma terimidir.

Armür ( kumaş )(2)

Genel olarak küçük geometrik dokuma şekilli ve donuk parlaklıkta, tek renkli ipekli kumaştır.

Armür tafta

Tuşesi biraz sert, perdahlı ipekli kumaştır. ince koyu ribsleri vardır. Bezayağı dokumalı küçük, tipik olarak geometrik desenli olarak, bazen de saten dokumalı ve jakar desenli üretilir. Bayan elbiselerinde kullanılır.

Art-deko

Zamanın önde gelen moda tasarımcılarının sergilerini yaptığı Paris’te 1925 yılında düzenlenen Uluslararası Dekoratif Sanatlar ve Modern Endüstri Sergisi’nin kısaltılmış başlığıdır. Sergi büyük bir başarı kazanmıştır ancak büyük eleştiriler de almıştır. Sadelik içindeki çizimlerin netlik ve etkisi ilham kaynağı olmuştur, Gobelin renkleri 1920’lerin başlarında giyim endüstrisindeki modellerde kullanılmıştır. 1970’lerde bir canlanma yaşanmış ve yeniden kullanılmıştır.

Asimetrik yaka oyuntusu

Ön ve arka yaka oyuntusunun bir orta noktadan simetri oluşturmaması anlamına gelir. Yaka oyuntusunun sağ ve sol kenarı birbirinden farklıdır ve daha ziyade yanlarda şekillendirilmiştir. Temel olarak moda elemanı olarak ve resmi giyimde, çok farklı tarzlarda kullanılır.

Asker kepi

Ön kısmı dekoratif şekilde kavisli ve katlanabilen, yanları düz, mercimek (lentil)biçiminde kep.

Askeri görünüm (erkek)

Rengi haki veya zeytin yeşili olan, aplike cepli, günlük spor tarzda erkek giysisi.

Askeri görünüm (kadın)

Apoletli, geniş ve dik omuzlu, dik yakalı ve kruvaze kapamalı askeri tarzda kadın giyimi.

Askı ilmeği deseni

Askı ilmeklerinin bir desen oluşturacak şekilde düzenlendiği tek yüzlü veya çift yüzlü atkılı örme kumaştır. Örgü yüzeyindeki kabartmalı kısımlar ile karakterize edilir ve bu desen günün modasına uygun dış giysilerde kullanılır.

Ara ütü

Dikiş paylarını ütüleme, ikiye açma, yaka, cep, pat kırma ve tela yapıştırma gibi ütü işlemleri.

Ana Malzeme

Bir ürünün hazırlanmasında kullanılan temel malzeme.

Ağızlık açma

Atkı ipliğinin atılabilmesi için örgü raporuna göre, çözgü ipliklerinin bir kısmının alt bir kısmının üst pozisyona getirilerek aralarında boşluk oluşturulması işlemi

Atkı ipliği

Kumaşın eni yönünde yerleştirilmiş iplikler.

Apartura

Kol yırtmacını temizlemek için dikilen pat.

Atkı/Çözgü yönü

Dokuma kumaşta ipliğin enine/boyuna (üretim yönünde ve buna dik yönde) yerleşim yönü.

Açık en boyama sistemi

Kumaşın hazır giyimde yani konfeksiyonda kullanılan eninde boyanması.

Askı ilmiği

Sadece önceki sıra tarafından takip eden sıranın dikişlerine bağlamış ve sadece takip eden sıradaki ilmiğin bir iğne kafası tarafından eklenmiş olduğu, önceki sıraya ilmik yoluyla iplik geçirmeyen dokuma elemanı. Askı ilmikleri, takip eden sırada bağlama noktalarına sahiptir.

Askılı bluz (shroud)

Slavların en eski bilinen giysisidir. Gömleğin önceki halidir. Uzun, bol ve bir veya iki askıyla omuzları tutar. Ayrıca kolsuz gömlek olarak folk kostümünün bir parçasını oluşturur.

Astar; Astar kumaşı

Hafif gramajlı, düzgün, parlak ve genellikle saten dokumadan, pamuklu veya ipekli kumaşlar için yerleşik ve sık kullanılan terimdir. Pamuk veya kimyasal ipek ipliklerden tek renk üretilir. Giysi astarı olarak kullanılır. Kol astarı olarak, koyu çizgi grupları olan açık renkli astarlar kullanılır.

Astar kumaşı; ince patiska

Mitil kumaşına göre daha hafif pamuklu kumaştır. Tuşesi yumuşak, dökümlü ve serinleticidir. Son zamanlarda kapitone paltolar ve spor giyim eşyaları için moda unsuru olarak kullanılmıştır. Bazen bir yüzey bitim işlemi ile muamele edildiğinde yüzeyi parlatılmış bir chintz etkisi elde edilir veya zımparalama, gazelleme gibi bitim işlemleri uygulanabilir.

Astarlı giysi

Giysinin yüzü ve astarlı olan iç kısmının oluşturduğu, en az iki kattan oluşan giysi. Astarlı giysiler işleme yapmaya elverişlidir.

Astarlı örme kumaş

Örülen kumaş tek plaka çözgülü örme olup ekstra iplikler kumaş özelliğini ve kumaş üzerinde desen oluşturmak üzere kullanılırlar.

Astarsız

Sadece bir tekstil tabakasından oluşan astarlanmamış yüzey anlamını taşır. Astarsız giysiler arasında etekler, pantolonlar, kadın pantolonları ve elbiseleri, yağmurluklar ve yazlık iç giyim sayılabilir.

Astragan; Krimmer kumaş

Çekilmiş veya kesilmiş havlı bir kadife kumaş olarak üretilen çok kıvrımlı, parlak yüzeyli koyunların uzun tüylü yünlerinin imitasyonudur. Kıvrım, tiftik veya şevyot yününün bir havlı çözgü tarafından oluşturulur. İlk çözgü ve atkı tipik olarak bir çözgü kadife dokumada, pamuk ipliktendir. Krimmer bayanların mantolarında, fularlarında ve şapkalarında kullanılır.

Astragan (taklit)

Çift yüzlü kumaş üretim teknolojisi ile üretilmiş bir dokuma veya bir fantezi ilmek ipliği tarafından oluşturulan kıvrımlı bir yüzeyin gizlediği bir krep yüzeye sahip, tuşesi yumuşak, hatta gevşek olan yünlü kumaştır. Hafif ve ağır kamgarn ipliklerden üretilir. Ağır gramajlı olanlar palto veya ceketlerde ve hafif olanlar modaya uygun bayan takım elbiselerinde kullanılır. Terim Almanca "krollen" (= kıvırmak) kelimesinden türetilmiş bir isimdir.

Astro görünümlü giysi trendi

Uzaya yapılan ilk uçuşlardan esinlenmiş bir giysi stilidir. Gösterişli, parlak, cilalı yüzeyli yapıştırılmış havlı tekstil kumaşlar ile gümüş-gri ve gümüş-mavi levhaların kullanımıyla öne çıkmaktadır. Uygulanan tasarımlarda ( pilot montları tarzında olduğu gibi) çok cepli üst, fermuar kapamalar , metal süslemeler ve düğmeler kullanılmıştır.

At kılı

Uzun, elastik, genellikle atkuyruğu ve yelesinden ince kıl. At kılının boyutu, at kuyruğundan 88cm uzunlukta,at yelesinden 45cm uzunlukta olabilir. Yardımcı malzeme (tela)üretiminde atkı olarak, elek ve yaylı sazlarda (saz teli) kullanılırlar

Atkı

Dokuma bir kumaşta enine iplik sistemi; çözgü ipliğinden daha dalgalıdır.

Atkı; birit

Giysi kapaması için kullanılan dikilmiş veya dokunmuş parça. Giysi parçalarının her bir parçanın kenarında iliklemek için delikler oluşturulur veya bir kenarı sabit olarak şekilde dikilir diğeri düğmeyle tutturulur. Belirli üst giysilerin kapaması için kullanılır. Özellikle üniforma paltolarının yakalarında kullanılır.

Atkı bandı

Atkının farklı bir ayarından ya da özelliğinden dolayı kumaş boyunca devam eden farkı renkte, farklı yapıda veya farklı kompozisyonda bulunan atkı bandıdır.

Atkı sateni (1)

Atlas/saten dokulu, orta ağırlıklı, yumuşak ve kaygan yüzeyli pamuklu kumaştır. Kadın giysilerinde kullanılır.

Atkı sateni (2)

Atkı bağlantı noktalarının kumaş yüzeyinde hakim olduğu dokuma.

Atkı yüzlü dimi; atkı dimisi

Atkının üstte olduğu bağlantı noktalarının dokuma tekrarında egemen olduğu dokuma.

Atkı yüzlü dokuma

Atkı bağlantı noktalarının çözgü üzerinde hakim olduğu dokuma tekrarlı kumaş.

Atkı yüzlü kumaş

Atkının yüzdeki bağlantı noktalarında bir atkı yüzlü dokuma kullanımını sağlayan ve böylece oluşturulan bir kumaş için genel terim.

Atkılı kapama; çoban kapama

Atkı düğme veya çoban düğme kullanılan giysi kapaması. Göğüs cebinin iç kısmında, üniformalarda, spor giyimde moda olarak kullanılır.

Atkılı örme pelüş; örme kadife

Tek yüzlü atkılı örmedir. Her sıraya bir iplik eklenir ve zemin ile bağlanır, örmenin yüzeyinde uzun ilmikler oluşur (uzatılmış, çengel gibi yaylar) .

Atlas; saten (1)

 

Bağlantı noktaları değmeyen ama dokuma yüzeyine düzgün bir şekilde yerleştirilmiş temel bir dokumadır.Her çözgü ipliği ve her atkı ipliği dokumada bir kere yer değiştirir aksi halde raporun tekrarı çözgü ve atkı yönünde aynı olur. Atlas/saten dokumalar dokumaya göre numaralandırılırlar. En önemli türevleri arasında kırık saten, Kabartmalı uçlu atlas dokuma yapısı , iki adımlı atkı sateni , gölgeli atkı sateni and takviyeli saten bulunmaktadır.

Atlas; saten (2)

 

İpekli, orta ağırlıklı saten dokumadır Kumaş, biraz katı, yumuşak ve çok parlaktır. Kadın giysilerinde ve astarlık olarak kullanılır. İsim atlas/saten dokumaların kullanımından türetilmiştir.

Atletik silüet

Geniş, düzgün omuzlar ve omuzlarda vatka kullanımıyla öne çıkan erkek giyimine yön veren bir tarzdır. Ya kemer yoktur ya da belirgin değildir. Kapama giysinin alt bölümlerine yerleştirilmiştir ve kalçalar dardır.

Avcı giysisi keteni

Pütürlü, kabartma yüzeyli, tuşesi oldukça sert, keten kumaş ;kaba iplikten bezayağı dokumadan üretilir. Kaban, avcı palangası, sırt çantası vb. Yapımında kullanılır.

Ayakkabı bağı, ayakkabı bağcığı

Dolgu iplikli veya dolgu ipliksiz, 3 mm ile 10 mm arasında genişliğe sahip çaprazlama tek sistem iplikli ve bükümlüdür. Tek renk ve parlak renk çeşitlerinde üretilir, metal veya başka bir maddeden uçları vardır. Ayak giyiminde bağlama için kullanılır.

Ayarlanabilir şerit

Şerit yuvası, katlanarak hazırlanmış bir veya iki tekstil kumaşının kumaşın yüzüne veya tersine yerleştirilmesi ile oluşturulur.

Açık ekose

Düz veya zemin olarak belirsiz desenlerin üzerinde iki yada fazla renkli ipliklerin oluşturduğu belirgin karelerin tekrarlarından oluşan basit desenli kumaştır. Bayan elbiselerinde bluzlarında ve sık olarak erkek takımlarında ve spor ceketlerinde kullanılır.

Açık yaka

Bir giysinin yaka çevresinin rahatlatılması için belli noktalardan düğmelerinin çözülerek kullanılması. Ceket, elbise ve benzer giysi türlerinde kullanılır.

Açık yakalı gömlek; önü kapamalı gömlek

Açık yakalı spor-tarzı gömlek . Uzun veya kısa olabilen kolları manşetlidir . Ön bedenin bir bölümü veya tümü boydan kapamalı olabilir. Beli pantolonun içine sokularak veya üzerine çıkartılarak kullanılabilir. Yakası ve manşetleri tela ile desteklenir.

Ağ ipliği

Kesilerek yapılan kare bölümlü ipliktir.

Ağ kumaş

iki ipliğin veya diğer uzun tekstil malzemelerinin birbirinin içinden geçerek oluşturduğu tekstil kumaşıdır. İki ipliğin çaprazlandığı yerlerde çeşitli boyutlarda ilmekler oluşarak kumaşı sabitlerler.

Atkı Yönünde Çapraz Dimi Örgüsü

Verilmiş olan dimi örgü raporu atkı yönünde iki eşit parçaya bölünür. Birinci alana dimi örgü raporu tekniğine uygun olarak yarıya kadar işlenir. İkinci alana ise sondan başa doğru olmak üzere dimi örgü raporu işlenerek örgü tamamlanır.

Atkı Yönünde Kesik Dimi Örgüsü

Verilmiş olan dimi örgü raporu atkı yönünde yan yana tekrar eden atkı iplik gruplarının yan yana sıralanması ile oluşur. Birinci alana dimi örgü raporu tekniğine uygun olarak işlenir. İkinci alana ise doluların karşısı boş, boşların karşısına dolu olarak işaretlenir ve oluşan bu rapora göre dimi örgüsü işlenir. Takip eden gruplar da rapor tekrarına gelene kadar devam edilir ve örgü tamamlanır.

Atkı Yönünde Kırık Dimi Örgüsü

Verilmiş olan dimi örgü raporunun atkı istikametinde bir rapor büyütülmesi ile oluşan örgülerdir. Birinci alana verilmiş olan örgü raporu tekniğine uygun olarak çizildikten sonra ikinci alana birinci örgü raporunun dimi yolunun tersi istikamette yol oluşturacak şekilde çizilir.

Atkı Yönünde Balıksırtı Dimi Örgüsü

Atkı yönünde balıksırtı dimi örgüsü çiziminde ana örgü çizilir. Son atkıdan sonra, son atkıdaki doluların karşısına boş, boşların karşısına dolu yazılır. Ana örgü sağ yollu ise ikinci kısım sol yollu, ana örgü sol yollu ise ikinci kısım sağ yollu olarak çizilir.Atkı yönünde balıksırtı dimi örgülerinde, rapordaki çözgü sayısı ana örgünün çözgü sayısı kadar, atkı sayısı ise dimi örgü raporundaki atkı sayısının iki katı kadardır.

Atkı Yönünde Diyagonal Dimi Örgüsü

Atkı yönünde diyagonal dimi örgülerini elde etmek için temel dimi örgülerinden yararlanılır. Dimi örgüsü çizildikten sonra örgünün ilk atkı iplik hareketi oluşturulacak olan örgünün rapor alanı içerisine ilk atkı ipliği olarak işaretlenir. Bağlantı noktaları atlama sayısına göre atkı ipliği istikametinde kaydırılarak örgü oluşturulur.

Atkı Yönünde Gölgeli Dimi Örgüsü

Atkı yönünde gölgeli dimi örgüsü ;tam gölgeli ve yarım gölgeli olmak üzere iki şekilde elde edilir. Yarım gölgeli dimi örgüsü, verilmiş olan atkı dimi örgü raporunun, çözgü dimi hâline dönüşmesiyle sonuçlanarak elde edilir. Tam gölgeli dimi örgüsü ise atkı dimi örgü raporunun çözgü dimi örgü raporuna dönüştükten sonra tekrar atkı dimi örgü raporuna dönüşene kadar devam ettirilmesiyle oluşur.

Atkı Yönünde Kuvvetlendirilmiş Saten Örgüsü

Atkı yönünde kuvvetlendirilecek herhangi bir atkı sateni örgüsünde, çözgü ipliğinin üstte olduğu her bağlantı noktasına bir veya birden fazla bağlantı noktası ilâve edilir. Çözgü sateni örgüsünde ise çözgü ipliğinin altta olduğu her bağlantı noktasına bir veya birden fazla bağlantı noktası ilave edilerek kuvvetlendirilmiş saten örgüsü oluşturulur.

Atkı Yönünde Karışık Saten Örgüsü

Atkı yönündeki karışık saten örgüsü herhangi bir saten örgüsüne ait atkı iplik sıralamalarının değiştirilmesiyle elde edilir. Atkı iplik sıralarının değişimi bir kurala bağlı olmamakla birlikte çizim yapılacak örgüde hangi ipliklerin yer değiştireceği belirtilir.

Atkı Yönünde Gölgeli Saten Örgüsü

Atkı yönünde gölgeli saten örgüsü ;tam gölgeli ve yarım gölgeli olmak üzere iki şekilde elde edilir. Yarım gölgeli saten örgüsü, örneğin verilmiş olan atkı saten örgü raporunun, çözgü saten hâline dönüşmesiyle elde edilir. Tam gölgeli saten örgüsü ise atkı saten örgü raporunun çözgü saten örgü raporuna dönüştükten sonra tekrar atkı saten örgü raporuna dönüşene kadar devam ettirilmesiyle oluşur.

 

Okunma 3170 defa Son Düzenlenme Salı, 28 Aralık 2021 20:16
Bu kategoriden diğerleri: « Elyaf Terimleri Tekstil Terimleri B »
?<