Örmeciliğin Tarihçesi
  • Örmeciliğin Tarihçesi

     

     

    02or

     

     

     

    İplik eğirme,dokuma ve dikiş gibi işler M.Ö.5000-6000 yıllarından itibaren yapılmasına rağmen el örmeciliği M.S 600 ‘lü yıllarda Mısır’da keşfedilmiştir. İlk örme işlemleri 1589 yılına kadar bugün hala kullanılmakta olan basit şiş,mil,tığ ile gerçekleştirilmişti.

    Bir örme yüzeyi oluşturmak için mekanik araçların kullanımına ilk kez 1589 yılında İngiltere’de William Lee tarafından başlanmıştır.

    Bir çorabı örmek için yapılan el hareketlerini incelemiş ve bunların aynısını yatay olarak duran bir yatak üzerindeki iğnelere yaptırmıştır. Esnek uçlu örme iğnelerinin kullanıldığı bu düzenek, aynı anda 16 ilmek yapabiliyordu. Her bir ilmek için ayrı iğnesi olan bu makine dakikada 600 ilmek atarak şaşırtıcı bir hızla çalışmaktaydı. Makinenin her bir ilmek için ayrı bir iğnesi vardı ve başlangıçta yalnız düz yüzeyler örebiliyordu. Örülen yüzeyin kenarlarının dikilmesi ile çorap elde ediliyordu. Zamanla Lee, belirli biçimlerde parçaların örülebilmesine olanak sağlayan bir sistem geliştirdi. Örme işleminin belirli bir basamağında tezgâhtaki belirli kancalar çekilerek işlem dışı bırakılıyordu. Örme makinesi 12 yaşındaki bir çocuk tarafından kullanılabiliyordu ve ilk biçimi ile elle örmeye oranla 10–15 kez daha hızlı örüyordu.

    1758 yılında Jedediah Strutt yatay durumdaki iğne yatağına, dikey durumda bir iğne yatağı daha ekleyerek ilk çift iğne yataklı örme makinesini yapmıştır.

     

     

    ilmek55

     

     

     

    1789 yılında Fransız Decroix Wise, dairesel bir yatak üzerine iğneleri dizerek ilk yuvarlak örme makinesini yapmıştır.

    1805 yılında Joseph Marie Jacquard, Fransa‟ın Lyon kentinde dokuma makineleri için mekanik jakar tekniğni bulmuştur. Daha sonra bu teknik örme makinelerine adapte edilerek; delikli kartonlar vasıtası ile iğnelere desen hareketi verilmiştir.

    1847’de ise İngiliz Matthew Townsend, dilli iğneyi bularak örme tarihinde yeni bir çığır açar. Bu buluş, uzun zamandır bilinmekte olan kancalı iğnelerdeki baskı işlemini ortadan kaldırıp mekanizmasını kolaylaştırarak el tezgâhlarının süratlenmesini ve dolayısıyla maliyetlerin azalmasını sağlar.

    1857 yılında Chemnizt‟li A.Eisenstuck ilk defa çatı şeklinde çift plakalı örme makinesini geliştirerek bu makinenin patentini alır.

    1863 yılında ise Amerikalı mucit Isaac William Lamb dilli iğne ile donatılmış ilk düz örme makinesini yapmıştır. Bu örme makinesi temel örme prensiplerini bugüne kadar koruyabilen ilk örme makinesidir.

    1864‟te William Cotton, gagalı iğnele yatakları üzerine çalışmalar yapıp yatak konumlarını dikey hale getirir.

    1878 yılında D.Gris Wold, ilk ribana üretimini gerçekleştiren yuvarlak örme makinesinin patentini alır. Dikey silindir ve iğnelerine, yatay kapak ve iğneleri eklenmiştir.

    1918 yılında ilk çift silindirli, küçük çaplı yuvarlak örme makinesi ve iğne iticileri İngiltere‟deki Wildt firması tarafından üretilmiştir.

    1920‟li yılların sonlarına doğru düz ve yuvarlak örme makinelerinde renkli desenli örgülerin fabrikasyon üretimine başlanmıştır.

    İkinci dünya savaşından sonra mekanik ve elektronik alanlardaki gelişmelerin örme teknolojisindeki yansımaları görülmeye başlamış, 1946‟dan sonra yuvarlak örme makinelerinde üretim performansı ve ürün çeşitliliğini artırıcı bir dizi gelişme yaşanmıştır.

    Örme tekniği ile kumaş üretimi 1950li ve 1960lı yıllarda gitgide artmaya başlamış ve buna bağlı olarak da örme makineleri geliştirilmiştir.

     

     

    yvorme10

     

     

     

    Örme sektörü, İkinci Dünya Savaşı’na kadar önemli bir gelişme gösterememiştir. Ancak savaşın sona ermesiyle, örmenin her dalında çok önemli ve hızlı gelişmeler olmuştur. Bu gelişmelerle birlikte, örme kumaşlar her alanda daha çok kullanılmaya ve tercih edilmeye başlanmıştır. Örme makinelerinde, elektronik ve bilgisayar teknolojilerinin kullanılmasıyla örme alanındaki gelişmeler günümüzde büyük bir hızla sürmektedir. Bu gelişmeler sonucunda, örme kumaşların kullanım alanları ile birlikte üretim miktarları da yüksek artışlar göstermiştir.

     

     

    043dzormemk

     

     

     

    Günümüzde yuvarlak örme makineleri, yüksek üretim performansları nedeniyle, metre işi örülmüş örgü yüzeylerin üretiminde; düz örme makineleri ise fully fashion (forma göre örme) örgü yüzeylerin üretiminde daha çok kullanılmaktadır. Ayrıca örme makineleri, yüksek desenlendirme olanakları nedeniyle fantezi giyim ve dış giyim ürünlerinin üretiminde de yaygın olarak kullanılmaktadır.

     

     

    Yazan %PM, %16 %786 %2016 %19:%Mar in Örme Okunma 5053 defa

Örme

Tüm iğnelerin ilmek oluşturmasıyla meydana gelen kumaşlardır. Tek sistemde tek iğne ve sadece tek çalışma şekli kullanılmasıyla elde edilirler. Yuvarlak örme makinelerinde tek iğne yatağından elde edilen RL düz örgülü kumaşlara Türkiye örme piyasasında kullanılan süprem terimi, genel anlamıyla jarse kumaşa karşılıktır. Özellikle yazlık spor giyimde ve iç çamaşırında geniş kullanım alanına sahip olan bu kumaşın genel özellikleri şunlardır:

a) Ön ve arka yüzü farklı görünüştedir.

b) Açık en ya da tüp şeklinde (tubular) üretilebilen bir kumaştır,

c) Diğer örme kumaşlara göre daha geniş enler elde etmek mümkündür,

d) Hem boyuna hem de enine esner fakat diğer kumaşlara nazaran en düşük esneme özelliğine sahiptir,

e) Örgü raporu tek iğne plakasında en az, 1 iğne ve 1 iplik hareketinden meydana gelir (normal örgü raporu yan yana iki iğne ile ve üst üste iki ilmek sırasından oluşur),

t) Kumaş tek plaka üzerinde oluştuğu için harcanan iplik miktarı en azdır,

g) Boyutsal stabilitesi azdır,

h) Esnediğinde şekli bozulabilir,

ı) Vücut hareketlerine karşı uyumu, diğer tek iplikli örme kumaşlara göre esnekliğinin az olması nedeni ile düşüktür,

i) Yanlardan kumaşın arka yüzüne doğru, üst ve alttan da örgünün ön yüzüne doğru kıvrılma vardır,

j) Diğer örgülere göre en düşük desenlendirme imkanına sahiptir,

k) Süprem kumaşın yapısı hacimli olduğu için nem alma özelliği dolayısı ile emiciliği iyidir,

l) İpliğin kopması durumunda bozulan ilmekler, ilmek halkalarının kaymasına, yani kaçmasına neden olurlar,

m) Örme kumaşın kalınlığı, kullanılan hammaddenin aynı kalması şartıyla daha düşüktür,

n) İnce, hafif açık yapı ile ağır yapılar arasında çeşitlilik gösterirler,

o) Kesim ve dikim işlemi esneme özelliğinden dolayı problemlidir,

ö) Kısmen iç giyim ve yaygın olarak yazlık dış giyim sanayinde kullanım alanı bulmuştur,

p) Fazlaca ütü istemez, kırışıklıklarını kolay kaybederler. 

RR İnterlok Normal Örgü Üretimi :
 
İnterlok kumaş sadece çift plakalı yuvarlak örme makinelerinde, silindir ve kapak iğnelerinin birbirlerine dik ve karşılıklı bir şekilde yerleştirilmeleriyle elde edilen çift katlı örme kumaş çeşididir. İnterlok kumaşları enine yönde gerdirsek bile, iki yüzde de sadece sağ ilmikler görülür.
 
RR İnterlok Askılı Örgü Üretimi :
 
RR interlok askılı örgüler aynı sıra üzerinde ilmeğin yanı sıra, askı hareketinin de yardımı ile desen oluşturmaktır.
 
RR Arka Yatırımlı ( Atlamalı ) İnterlok Örgü Üretimi :
 
RR arka yatırmalı örgüler interlok yuvarlak örme makinelerinde bazı sistemlerde arka yani kapak iğnelerinin atlama yapmasıyla elde edilen örgülerdir. Bu sistem ile genel olarak ön yüzeyi kabarık olan kumaşlar elde edilmektedir.
 
RR İnterlok Astar Örgü Üretimi:
 
Astar örgüler kumaşta iki yüzeylerinin birbirinden renk ve iplik açısından farklı olmalarından dolayı astar örgü olarak tanımlanırlar
 
RR İnterlok Vanize Örgü Üretimi :
 
Çift plakalı interlok yuvarlak örme makinelerinde birbirinden renk numara ve hammadde gibi farklı iki ipliğin kullanılmasıyla elde edilen örgü çeşididir.
 
 
02intvanijpg
 
 
RR Punto Di Roma Interlok Örgü Üretimi :
 
Punto di roma örgüler ilmek ve atlamanın kullanılmasıyla elde edilen örgülerdir. Diğer ismi çelikli interlok olan bu örgülerin üretimi diğer interlok örgülerle aynıdır. Kumaşın arka yüzeyinde daha çok elastan gipe ipliği kullanılır
 
 
01rrpunint
 
 
RR İnterlok Hortum Örgü Üretimi :
 
İnterlok hortum örgülü kumaşların ön yüzeyinde enine yönde kabarık hortum şeklinde çıkıntılar mevcuttur. Kumaşın arka yüzeyi ise düz interlok örgü görünümündedir.
 
 
 
 
RR İnterlok Teksipike ( Radiyer ) Örgü Üretimi :
 
İnterlok teksipike ilmek, atlama ve askı elemanlarının birlikte kullanılması ile elde edilen örgülerdir. Bu örgülerle üretilen kumaşlar diğer interlok örgülü kumaşlara göre daha sıkı ve daha düz yüzeylidir.
 
RR İnterlok Jakarlı Örgü Üretimi :
 
İnterlok jakarlı örgülerin üretimi ribana jakarlı örgülerin üretimi ile benzer özellikler taşımaktadır. Kumaşın ön yüzeyinde desen oluşurken arka yüzeyinde kullanılan renkli iplikler karışık olarak yer almaktadır.
 
 
02interjak
 
 
RR İnterlok Rölyef Örgü Üretimi :Rölyef örgüler düz zemin özerinde kabartma yöntemiyle elde edilen örgülerdir. İnterlok makinelerinde de bu örgüler kapak iğnelerinin bazılarının askıya çıkması bazılarının da ilmek yapması ile yüzeyde dalgalı çıkıntılar oluşturur.
 
RR Düz Ribana Örgü Üretimi :
 
Ribana yuvarlak örme kumaşlar, çift plakalı yuvarlak örme makinelerinde, silindir ve kapak iğnelerinin birbirine göre çapraz bir şekilde yerleştirilmeleri ile elde edilen çift katlı örme kumaş çeşididir. Ribana kumaşları ifade eden en büyük özellik, kumaş eni yönünde açıldığında her iki tarafta örgü raporuna bağlı olarak düz (R) ve ters (L) ilmeklerin değişimli olarak görünmesidir. Kumaşın yapısı dikey sıra yönünde, birbiri ardınca gelen düz ve ters ilmeklerden oluşur. Ribana kumaşlar enine yönde en çok esnekliğe sahip örme kumaşlardır.
 
RR İğne İptalli Ribana Örgü Üretimi :
 
İğne iptalli ribana örgülere örnek olarak en çok kullanılan kaşkorse örme kumaş verilebilir. Kaşkorse (2x1 veya 2x2 kaşkorse) örme kumaş, yuvarlak ribana örme makinelerinde kapak ve silindirde her üç iğneden birinin iptal edilmesi ile yapılan RR ribana (2x1 ribana) örgü çeşididir. Enine yönde elastik olduğu için daha çok bant, kenar, kazak, bayan giyimi vb. yerlerde kullanılmaktadır.
 
RR Askılı Ribana Örgü Üretimi :
Askılı ribana örgüler Ribana makinelerinde ilmek ve askı hareketlerinin örgü raporu içinde uygun bir şekilde yerleştirilmesi ve ilmek, askı çeliklerinin bir arada kullanılmasıyla oluşturulan örme kumaşlardır.
 
RR Dalgalı Ribana Örgü Üretimi :
Dalgalı ribana örgüler ribana yuvarlak örme makinelerinde kapak veya silindir iğnelerinin birinin diğerinden daha fazla çalışmasıyla ortaya çıkar. Basit bir örnekle silindir iğneleri 4–6 sistemde örme yaparken kapak iğnesi bekleme yapar sonraki sistemde ise kapak ve silindir ilmek yapar. Kumaşın yüzeyi kabarık ve dalgalı bir yüzey görünümündedir. Kumaşın arka yüzeyi ise daha düzdür.
 
RR Dokuma Tipi Ribana Örgü Üretimi :
RR dokuma tipi ribana örgülerin tanımı: RR dokuma tipi ribana örgüler, ribana yuvarlak örme makinelerinde silindir ve kapak iğnelerinin rapora göre atlamalar yapması düzeninde elde edilen örgülerdir. Dalgalı ribana örgülerle üretilen kumaş yüzeyi; enine ve boyuna yönde, esnekliği düşük, düzgün görünümlüdür
 
Milano Ribana Örgü Üretimi:
Çift plakalı ribana ve interlok makinelerinde ilmekleme ve atlama hareketlerinin örgü raporu içinde uygun bir şekilde yerleştirilmesi ile oluşturulan tek iplikli, iri örgülü ve incili görünümlü örme kumaşlardır
 
RR Punto Di Roma İnterlok Örgü Üretimi :
Çift plaka ribana makinelerde kullanılan bu örgü raporu 4 sistem raporludur. Silindir ve kapakta ikişer çeşit iğnesi kullanılmıştır. 1. sistemde silindir ve kapak iğneleri 1 ilmek 1 atlama ve 2. sitem 1. sistem düzeninde bir iğne çaprazda çalışırken 3. sistemde silindir iğneleri atlama kapak iğneleri ilmek, 4. sistemde ise kapak iğneleri atlama, silindir iğneleri ise ilmek konumunda örgüyü oluşturmaktadır.
 
RR Vanize Ribana Örgü Üretimi :
Tek ve çift plakalı yuvarlak örme makinelerinde özellikleri birbirinden farklı iki iplikten birinin ön yüzünde, diğerinin örgünün arka yüzünde görülebileceği şekilde çalıştırılması ile vanize kumaş elde edilir.
 
Jakarlı Ribana Örgü Üretimi :
 
Jakarlı ribana örgülere birçok örnek vermek mümkündür. Geçmiş dönemlerde jakarlı ribana olarak sadece boyuna ya da enine çizgiler olan kumaşlar üretilmekteydi. Günümüzde teknolojinin gelişmesi ile birlikte bilgisayarlı jakar makineleri üretilmektedir. Bunun sonucunda her çeşit jakarlı kumaş üretilebilir hâle gelmiştir.