ÇIRÇIR MAKİNELERİ
Hasat edilen pamuklar depolanmadan veya çırçır fabrikalarının çalışma dönemine ve günlük iş verimine bağlı olarak belirli bir süre depolandıktan sonra çırçırlanarak, tohum ve lif kısmı birbirinden ayrılır.
Çırçırlama, Roleli ve Roller-gin çırçır, Testereli veya Saw-gin çırçır ve Linter-gin çırçır olmak üzere üç sisteme ayrılır.
Roleli veya Roller-gin çırçır makineleri çiğit üzerinden lifleri daha uzun olacak şekilde koparır. Dolayısı ile Roller-gin tesisinde çırçır randımanı %1-2 daha fazla, lifler ise 1-2 mm daha uzun olur. Roller-ginde çırçırlanan çekirdekli pamuklar, eğer sistemde kütlü ve lif pamuk temizleyicisi yok ise, daha çepelli olmakta ve yabancı maddenin nem durumuna göre beneklenebilmektedir. Testereli veya Saw-gin çırçır makineyle işlenen pamuklar yabancı madde yönünden daha temiz olmakla birlikte lif kalitesi daha düşüktür. Saw-gin pamuklarda lifler daha kısa ve nem oranı fazladır
Ülkemizde preslenerek balya haline getirilen lif pamuklar ortalama 210-215 kg. ağırlığındadır. Bu balyaların ambalajlanmasında çember, paslanmaz tel, kanaviçe veya pamuklu bez kullanılır. Balyalamada 5-6 çembere izin verilmelidir. Balyaların bombeli yüzlerinden birinci bombeye pamuğun grubu, ülke adı ve çırçırlama tipi, ikinci bombeye derecesi, üçüncü bombeye kontrol mührü, dördüncü bombeye standardizasyon birimi, çırçır prese fabrikalarının sıra numarası ve pamuk parti numarası işlenir. Beşinci bombeye ise, çırçırlama şekli ve üretim yılı yazılmalıdır.
İPLİK İŞLETMESİNDEKİ MAKİNELERİN GÖREVLERİ
KLASİK BALYA AÇMA MAKİNESİ
Görevleri
A-Pamuk liflerini veya karışımlarını harmanlamak,
B-Lif tutamlarını açmak (karıştırmak),
C-Lifleri yabancı maddelerinden (kabuk, çöp, metal parçacıkları, toz vb.) temizlemektir.
ELYAF HARMANI
Dokusuz yüzey üretiminde harmanın hazırlanmasında hareket noktası, elde edilmek istenen tekstil yüzeyinin sahip olması gereken kullanım özellikleri ve fiyatıdır. Buna göre harmana katılacak elyaf türü veya türleri tespit edilir. Harmanlama derecesinin mükemmel olabilmesi için aynı lif uzunluğuna sahip elyaf türlerinin seçimi, üretimin en erken safhasında yapılmalıdır. Pamuk elyafı ve pamukla birlikte kullanılan tekstil lifleri preslenmiş balyalar hâlinde dokusuz yüzey fabrikalarında harman hallaç dairesinin kapasitesine göre stoklanır. Pamukla günübirlik çalışmak zordur.
HARMAN HALLAÇ MAKİNESİ
Harman-hallaç dairesi birbirine bağlı makinelerden oluşur.Sistem görevine çırçırlanmış presli balyaların açılmasıyla başlar.Hazırlanan harman reçetesi gereği pamuk balyaları daireye alındıktan sonra balya hâlindeki bu pamukların işletme şartlarında rahat çalışabilmesi için klima şartlarında 20 – 24 ºC sıcaklıkta ve %50-65 rutubette 24–48 saat süreyle bekletilmesi gerekir.
TARAK MAKİNESİ
Tarak makinesi sadece topak ( lif kümesi ) halindeki pamuğun band haline geldiği kesişme noktasındaki bir makine olmakla kalmayıp hazırlama işleminin merkezinde bulunan,kalite ve prodüktiviteyi büyük oranda belirleyen bir makinedir. Temizliği ve düzgün yapısı iyi bir tarak bandının belirgin özellikleridir.Tarama sonucu paralelleştirilmiş çok sayıdaki lifler tarak bandını meydana getirir.
CER MAKİNESİ
Tarak makinesinden gelen bant düzgünsüzlüklerini gideren ve çekim sırasında oluşan uçuntuların temizlenmesini sağlayan makinedir.
FİTİL MAKİNESİ
Pamuk iplikçiliğinde cer makinesinden gelen cer şeritleri ring iplik makinesinde kullanılabilecek incelikte değildir. Ring iplik makinesinde yüksek oranlarda çekim vermek mümkün olmadığından ara inceltme işlemine gerek duyulmuştur. Fitil makinesi bu ihtiyaca cevap vermek üzere tasarlanmıştır.
İPLİK MAKİNESİ
Ring iplik eğirme sistemi sürekli (kontinü) olarak ipliği eğiren ve masuralara saran bir sistemdir. Bu sistemde iplik, çıkış silindirlerini terk ettikten sonra dönen iğ ve kopçanın içinden geçerek büküm almakta, iğ üzerine takılı olarak dönmekte olan masuraya sarılmaktadır. Ana iplik eğirme elemanı iğdir. Fitil aynı sistemde inceltilerek büküm alıp masuralara sarıldığı için kontinü (devamlı) bir sistemdir.Ring iplik makinesinde fitil makinesinin prensibine benzer bir sistem kullanılmakta olup daha hassas bir işlem geçirilmektedir.
OPEN-END İPLİK MAKİNESİ
Open-end (açık uç) iplikçiliği en önemli eğirme yöntemlerinden biridir. Ring iplik eğirmede üretim hızı sınırlı olduğundan alternatif olarak ortaya çıkan bir eğirme yöntemidir.
GÖREVLERİ
1-Band hâlinde gelen elyaf grubunu tek lif hâline gelinceye kadar açmak ve temizlemek.
2-Lifleri düzenli bir şekilde bir araya getirmek ve bükmek.
3- İstenilen numarada iplik elde etmek.
4-Elde edilen ipliğe bobin hâlinde sarmak.
RİNG BÜKÜM MAKİNESİNDE KATLAMA VE BÜKÜM
Birden fazla ipliği katlayıp büküm veren makinelerdir. Büküm; ipliklerin mukavemetlerinin artırılması (düz büküm) veya değişik karakterler kazandırılması (fantezi büküm) için yapılır.
