Dokuma Kumaşların oluşum sistemi olan örgüler, değişik bakış açılarına göre birleştirilip gruplandırılabilirler. Kumaşta aranan temel özellikler bölümünde öne sürülen şartların sağlanabilmesi dokuma örgülerin çeşitlenmelerin nedenidir. Bu bağlamda sağlamlık ve görünüm isteklerinin en önemli etkenler olduğu kabul edilmelidir. Bu görüşten hareketle, pek çok çeşidi olan dokuma örgüleri;
1-Bezayağı Örgüsü
2-Dimi Örgüleri
3-Saten Örgüleri
Olarak 3 ana grupta toplanır.
BEZAYAĞI ÖRGÜSÜ
Bezayağı örgülerin en basitidir. Oluşması için 2 çözgü 2 atkı ipliği gereklidir.Bu yüzden raporu en küçük örgü bezayağıdır. Bağlantı noktalarının çokluğu, dokusunun çok sıkı olmasını ve çok mukavemetli kumaşlar elde etme olanağı sağlar. Bu üstün niteliğinden dolayı pamuk, yün, ipek gibi doğal elyaflar yanında, yapay ve sentetik elyaflardan ve bunların karışımlarından üretilen kumaşlarda büyük bir yoğunlukla kullanılmaktadır. Bu örgüde bağlantı noktalarının çokluğu anılan bu avantajın yanında kumaşların oldukça sert ve diri tuşeli olmaları ve mat görünmeleri gibi önemli sakıncaları da beraberinde getirmektedir. Bezayağı örgüsünde ipliklerin bağlantıları tıpkı hasıra benzer. Gerek çözgü gerek ise atkı iplikleri kendi aralarında birbirlerine zıt hareket ederler.
Şimdi bu örgünün desen kâğıdına nasıl çizileceğini anlatalım:
Desen kâğıdında bir başlangıç noktası işaretlenir.
İşaretlenen alanın sağına doğru 2 kare gidilir ve burası işaretlenir (çözgü yönünde ).
İlk işaretlediğimiz kareden yukarıya doğru iki kare giderek işaretlenir ( Atkı yönünde ) .
Sağdaki işaretlediğimiz kareden başlayarak yukarıya doğru gideriz.Atkı yönünde işaretlediğimiz yer ile birleştiririz.
Görüldüğü gibi bezayağı örgüsünün raporu 2 çözgü ve 2 atkı ipliğinden meydana gelir.
Burada unutmamamız gereken kurallar:
Çözgü ipliği atkı ipliğinin üzerinden geçiyorsa desen kağıdındaki kareyi doldururuz.( yani dolu olarak okuduğumuzu) Atkı ipliği çözgü ipliğinin üzerinden geçiyorsa buna denk gelen kareyi boş bırakırız.Yani doldurmayız.( Boş olarak okuduğumuzu )
Burada B = Bezayağı örgüsü
------------ Örgü çizgisi
Örgü çizgisinin üstünde bulunan rakam doluyu gösterir. Yani Çözgü ipliğini gösterir.
Altında bulunan rakam ise atkı ipliğini gösterir.
Birinci çözgü ipliği ile Birinci atkı ipliğinin kesiştiği nokta örgünün desen kağıdına yapılışının başlangıç noktasıdır. Bu noktadan başlayarak aşağıdan yukarıya doğru 1 dolu 1 boş işaretlenir.
2.çözgü ipliği ile 2. Atkı ipliğinin kesiştiği noktadan başlayarak aşağıdan yukarıya doğru 1 boş 1 dolu işaretlenir.Yani bağlantı uç uca temas ettirilir.
Yukarıda da görüldüğü gibi Bezayağı örgüsü desen kağıdına çizilmiş olur.
ÇÖZGÜ VE ATKI KESİTİNİN ÇİZİMİ
İstenilen çözgü ve atkı sayısına göre örgü raporu enine ve boyuna yönde tekrar edilir. Örgü raporunun tekrar edilen kısmı farklı renkle çizilir. Aşağıda bezayağı örgüsüne ait iplik bağlantıları gösterilmiştir. Ayrıca desen kâğıdı üzerine çizilmiştir. Örgü raporu yeşil, rapor tekrarları kırmızı renkte gösterilmiştir. Örgünün altında çözgü kesiti, sol tarafında ise atkı kesiti çizimleri yer almaktadır. Çözgü kesitinde yeşil noktalar çözgü ipliklerini, bu noktaların arasından geçen kırmızı çizgi birinci atkı ipliğini ifade eder. Aynı şekilde atkı kesitinde kırmızı noktalar atkı ipliklerini, bu noktaların arasından geçen yeşil çizgi ilk çözgü ipliğini ifade eder. Oklar ise kesit alınırken bakış açısının hangi yönde olduğunu belirtmektedir. Çözgü kesiti alınırken çözgü iplikleri atkı kesiti alınırken atkı iplikleri göze dik görünecek şekilde çizilir.
