Çarşamba, 03 Mayıs 2017 11:50

Dokuma Operatörlüğü Soruları Özel

Öğeyi Oyla
(0 oy)

 

 

S.1. Haşıllama ve haşıl ne demektir, niçin ve hangi işlemden sonra yapılır, nedenini açıklayınız?

 

 

C.1. Çözgü ipliklerine dokumadaki darbeli ve gerilimli çalışmaya dayanabilecek şekilde mukavemet kazandırmak, dokumadaki çalışma sırasındaki yan yana hareket eden ipliklerin birbirlerine dolaşmamaları için dokumada çalışma kolaylığını sağlama açısından düzgün bir çözgü iplik gövdesi elde etmeyehaşıllama denir.

 

Dokumada kullanılacak olan çözgü ipliklerine mukavemetlerini artırmak amacı ile yapılır. Haşıl işlemi; özellikle tek kat çözgü ipliklerinin ve puntasız bükümsüz filament ipliklerinin dokuma esnasında etkileneceği mekanik sürtünmelere karşı dayanıklılığının artırılmasıdır.

Çözgü ipliklerine dokumadaki darbeli ve gerilimli çalışmaya dayanabilecek şekilde mukavemet kazandırmak, dokumadaki çalışma sırasındaki yan yana hareket eden ipliklerin birbirlerine dolaşmamaları için dokumada çalışma kolaylığını sağlama açısından düzgün bir çözgü iplik gövdesi elde etmeyi sağlayan sıvıya haşıldenir

 

Çözgü ipliklerinin yapıştırıcı özelliği bulunan viskoz sıvı içerisinden geçirilerek fiziksel ve kimyasal özelliklerini iyileştirmek veya korumak amacıyla koruyucu bir polimerik film ile kaplanması işlemidir.

 

Haşıllama işlemi çözgü hazırlama işleminden sonra, haşıl makinelerinde yapılır. Seri çözgü makinelerinde hazırlanmış leventler haşıl makinelerinde aynı anda haşıl ve birleştirme işlemine maruz kalır. Haşıllama işlemi aynı zamanda ipliklerin kimyasal özelliklerinin korunmasına yardımcı olur. İpliklerin üzerindeki elyaf uçlarının iplik üzerinde kalmasına sebep olarak lif döküntülerini de azaltmaktadır.

Çözgü ipliklerinin sürtünme ve gerilim kuvvetlerine dokuma işlemi sırasında mukavemet kazandırmak amacı ile yapılan haşıl işlemi, iplik yüzeyinin haşıl adı verilen madde ile kaplanarak sürtünmeyi en aza indirmeyi sağlayarak olabilecek ipliğin fiziksel ve yapısal olarak etkilenmemesine dayanan dokuma hazırlık işlemidir.

 

 

S.2.Haşıllama işleminin amaçları nedir, sizce en önemli kabul ettiğiniz 5 tanesini maddeler halinde yazınız?

 

 

C.2.    

A-Çözgü ipliğine mukavemet kazandırmak

 

B-Çözgü ipliğine elastikiyet kazandırmak

 

C-Çözgü ipliğine kayganlık kazandırmak

 

Ç-Statik elektriklenmeyi önlemek

 

D-Çözgü ipliğinin yüzeyindeki lifleri iplik gövdesine yapıştırmak 

 

E-Çözgü ipliğinde düzgün ve esnek bir film tabakası oluşturmak 

 

F-Çözgü ipliği cinsine göre gereken nemi ipliğe kazandırmak

 

G-okuma sırasında ipliklerin birbirlerine sürtünerek pamuklaşmasını önlemek 

 

H-İmal edilecek kumaşın cinsine göre çözgü makinesinde çözgüsü yapılan çözgü leventlerinin birleştirilerek tek bir levent hâline getirmek.

 

I-Çözgü ipliklerini dokuma levendine optimum ve eşit gerginlikte sarmak

 

İ-Dokuma makinesinin randımanını ve kumaş kalitesini artırmak için çözgü ipliğinin özelliklerini iyileştirmek

 

J-Haşıllamanın esas amacı dokuma işleminin yapılması sırasında çözgü kopuşlarını ortadan kaldırmak veya en aza indirmektir.

 

 

S.3.Çözgü makinesi ne demektir?

 

 

C.3.Çözgü ipliklerini, istenilen özelliklere göre, levent denilen büyük makaralara aktarılması işleminde kullanılan dokuma hazırlık makinelerine çözgü makineleri denir.

 

 

S.4.Çözgü Makineleri kaça ayrılır, isimleri nelerdir?

 

 

C.4.Bu makineler konik çözgü ve düz ( seri ) çözgü makineleri olmak üzere ikiye ayrılırlar.

 

 

S.5. Konik ve seri çözgü makineleri arasındaki en belirgin fark nedir?

 

 

C.5.Konik ve seri çözgü makineleri arasındaki en belirgin fark makine donanımı olarak seri çözgü makinelerinde çözgü iplikleri direkt olarak levent üzerine sarılır. Konik çözgü makinelerinde ise iplikler önce tambur (silindir) üzerine kalba denilen çözgü grupları hâlinde sarılır, daha sonra levent üzerine aktarılır.

 

 

S.6.Çözgü makinelerinde cağlığın görevi nedir?

 

 

C.6.Cağlık, çözgü makinelerinde bobinlerin üzerine dizildiği metal sehpadır. Cağlık, bobinlerden gelen iplik uçlarının eşit gerginlikte, birbirine paralel ve düzgün bir şekilde levent üzerine aktarılmasını sağlayan en önemli elemandır. Günümüzde kullanılan cağlıklarda konik bobinler kullanılmaktadır. Bu da hem daha fazla iplik üzerinde bulundurmasına hem de sağımının kolay olmasına sebep olur.

 

 

S.7.Çözgü makinesinde cağlığa bobinler nasıl dizilir?

 

 

C.7. Çözgü makinesinde üretim planlamadan alınan iş emrine göre çözgü dairesini ilgilendiren bilgiler doğrultusunda bobinler ilk olarak cağlığa dizilecektir. Bu dizim işlemi cağlığın alt ve üst köşelerinden başlayarak üstten başlandıysa aşağıya doğru, alttan bağlandıysa üste doğru yapılmalıdır. Dizim sırasında yapılacak bir hata, hatalı kumaş çıkmasına sebep olacaktır. Çözgü makinesinin sorunsuz olarak çalışması için kontrol sistemlerinin hatasız çalışması gerekmektedir.

 

 

S.8. Düzgün bir cağlıkta bulunması gereken özellikler nelerdir?

 

 

C.8.

A- Çözgü ipliğinin kopuşlarında ve bobin boşalmalarında makine durdurulmalı

 

B- İplik frenleyicilerde eşit miktarda ağılı bulunmalı,

 

C- İpliğin geçtiği yerler, sürtünmesi az ve pürüzsüz malzemeden yapılmalı,

 

D-Cağlık kısmının temizliği robot temizleyicilerle sürekli yapılmalı,

 

E-Kontrol sistemi ve sistemin uyarı sinyalleri üst seviyede olmalı

 

F-Bobinlerin dizimi sırasında kolaylık sağlayacak Şekilde imal edilmelidir.

 

 

S.9. Çözgü Makinesinde kullanılan cağlık çeşitleri nelerdir?

 

 

C.9.A-Paralel cağlık B-( V ) tipi cağlık

 

 

S.10.Cağlığa iş emrine göre dizilen bobinlerin alt ucu yedek bobinin üst ucuna bağlanır?

 

 

C.10.Cağlıkta aynı çözgü ipliğinin devam edeceği makinelerde bobinler yedekli olarak hazırlanabilir. Yedek bobinin alt ucu diğer bobinin üst ucuna düğümlenir. Böylece birinci bobinin üzerindeki çözgü ipliği bittiğinde makine durdurulmadan diğer bobinin devreye girmesiyle işlem devam eder. Bobinlerin üzerine takıldığı iğler hareketli olduğu için biten bobin iği çevrilerek yerine bobin takılabilir.

 

 

S.11.Cağlığa iş emrine göre takılan bobinlerde dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?

 

 

C.11.A-Bobinlerin boyutları iyi seçilmelidir. Büyük olurlarsa yanındaki bobinlere teması sırasında kopmalara sebep olabilir.

 

B-Bobinler için kullanılan patronlar bozuk olmamalıdır.

 

C-Bobin sarımı iyi yapılmış olmalıdır.

 

 

S.12. Cağlık üzerinde, çözgü ipliklerinin düzgün bir şekilde sevk edilebilmesini sağlayan kaç bölüm vardır ve isimleri nelerdir?

 

 

C.12.A-Fren Tertibatı B-İplik Yoklayıcı C-İğler

 

 

S.13.Cağlıkta fren tertibatının görevi nedir, anlatınız?

 

 

C.13.Fren tertibatı: Çözgü ipliklerinin sabit gerilim altında bobinlerden sağılmasını sağlar. Bunun için kullanılan mekanizmalar iplik makinelerindeki germe tertibatlarına benzeyen sistemlerdir. Çözgü ipliklerinin eşit gerginlikte bobinlerden sağılmasını ve makinenin duruşu sırasında ipliklerin gerginliğinin sabit kalmasını sağlayan bölümdür. Her bobinden alınan iplik uçları frenlerden geçirilir. Çözgü ipliklerinin aynı gerginlikte levent üzerine sarılması dokunacak kumaşın kalitesini direkt olarak etkilemektedir. Cağlık üzerinde fren tertibatının ayarı sürekli kontrol altında olmalıdır.

 

 

S.14.Cağlıkta fren tertibatının görevi nedir, anlatınız?

 

 

C.14.İplik yoklayıcı: Fren tertibatından geçirilen çözgü iplikleri sırası ile seramik tutuculardan ve iplik yoklayıcılardan geçirilir. İplik tutucuları ipliklerin düzgün bir şekilde sevk edilmesini sağlar.Çözgü ipliklerinde kopma olduğunda iplik yoklayıcı düşer ve makine durdurulur. Makinenin duruşu için zaman kaybı olmamalıdır. Levent üzerinde eksik çözgü olması dokunacak kumaşın hatalı ürün hâline gelmesine neden olur.Bu da zaman ve ekonomik kayba yol açar. İplik yoklayıcıları çözgü ipliği koptuğu zaman veya bobin üzerinde iplik bittiği zaman makineyi otomatik olarak durdurur.Makine iplik kopmasından dolayı durduğunda, yoklayıcıların bulunduğu bölümündeki lamba yanar ve ipliğin üzerinden geçtiği kanca yukarı kalkarak kopan ipliğin yeri belirlenir. 

 

 

S.15.Cağlıkta İğlerin görevi nedir, anlatınız?

 

 

C.15.İğler: Cağlıkta bobinlerin üzerine dizildiği parçalardır. Bobinlerin üzerinden ipliklerin düzgün bir şekilde sağılması için bobinleri sabit tutmaya yarar.

 

 

S.16.Çözgü makinesinde cağlığın bakımı nasıl yapılır, maddeler halinde anlatınız?

 

 

C.16.

A- Metal aksamlar kontrol edilerek kırılan ve deforme olan kısıklar düzeltilir.

 

B-Frenleme, iplik yoklayıcı ve iplik tutucuları kontrol edilerek arızalı olanlar değiştirilir ve ayarları yapılır.

 

C-Arzıalanmış kontrol lambaları ve kablo sistemleri elden geçirilir.

 

 

S.17. Çözgü makinesinde cağlığın bakımı sırasında nelere dikkat edilmesi gerekir, maddeler halinde anlatınız?

 

 

C.17.Cağlığın, istenen çözgünün hazırlanabilmesi için gerekli bütün ayarların yapılması gerekmektedir. Cağlığın bakımı sırasında şunlara dikkat edilmelidir;

 

A- İğnelerin kırık veya çatlak olup olmadığı kontrol edilmelidir.

 

B- İplik frenleyicilerinin aynı ağırlık  miktarında olup olmadığı  kontrol edilmelidir.

 

C-İplik yoklayıcıları hassasiyetleri kontrol edilmelidir.

 

D-Kılavuzlarda kırık, çatlak ve pürüzlü kısımlar kontrol edilmelidir.

 

 

S.18.Konik Çözgü makinesinde toplam çözgü telleri nasıl elde edilir?

 

 

C.18.Konik çözgü makinesinde cağlıktan gelen çözgü ipliklerinin belirlenen genişlikte kalbalar (bantlar) hâlinde üzerinde konik plakalar bulunan tambur üzerine istenen sayıda ve uzunlukta sarılması, daha sonra dokuma levendi üzerine aktarılması işlemidir. Konik çözgü denmesinin nedeni tambur (dolap) kenarında konik bölümün bulunmasındandır.

 

 

S.19. Konik çözgü makinesinde çözgü hazırlamak için yapılacak işlemler nelerdir, maddeler halinde yazınız?

 

 

C.19.

A-Çözgü bobinlerinin cağlığa dizilmesi,

 

B-İpliğin fren tertibatı, iplik yoklayıcı ve kılavuzlardan geçirilmesi,

 

C-Çözgü ipliklerinin çapraz ve toplama tarağından geçirilmesi,

 

D-Koniklik ayarının yapılması,

 

E-Hazırlanacak çözgünün kaç metre hazırlanacağı,

 

F-Çözgünün sayısına göre kalba sayısının tespiti,

 

G-Kalba hâlindeki çözgünün tambura bağlanması,

 

H-Kalbanın çapraza alınması,

 

İ-Levendin makineye takılması,

 

I-Çözgü ipliklerinin levent üzerine  hatasız bir şekilde sarılmasıdır.

 

 

S.20.Konik Çözgü Makinesinde bulunan parçalar nelerdir?

 

 

C.20.

A-Cağlık

 

B-Çapraz tarağı

 

C-Sport

 

D-Toplama tarağı

 

E-Konik tambur

 

F-Levende alma kısmı

 

 

S.21.Konik Çözgü Makinesinde Cağlığı anlatınız?

 

 

C.21.Konik çözgü makinesinde bobinlerin üzerine dizildiği metal sehpadır. Cağlık, bobinlerden gelen iplik uçlarının aynı gerginlikte, birbirine paralel ve düzgün bir şekilde tambur üzerine aktarılmasını sağlayan en önemli elemandır. Tambur üzerinden sonra levent üzerine aktarım gerçekleşir.

 

 

S.22.Konik Çözgü Makinesinde Çapraz Tarağını anlatınız?

 

 

C.22.Çözgü ipliklerinin karışmaması için çapraz tarağında, çapraza alma yöntemiyle çapraza alınmasıdır. Çapraz tarağı bir dişi boydan boya açık, diğer dişi ise ortada kısa mesafede açıklığı olan taraktır. Çapraz tarağının görevi çözgü ipliklerini çapraz hâle getirerek birbirinden ayırmaktır. Çapraz tarağı özel olarak imal edilmiş bir taraktır. Çapraza alma için çapraz tarağının her dişinden bir iplik geçirilir. Her kalba başlangıcında, çapraz tarağı yukarı kaldırılarak birinci çapraz ipliği ağızlıktan geçirilir, daha sonra aşağı indirilerek ikinci çapraz ipliği geçirilir.

 

 

S.23.Konik Çözgü Makinesinde Supportu anlatınız?

 

 

C.23.Konik çözgü makinesinde üzerinde çapraz tarağı, toplama tarağı (V-tarak), kumpas, kızak sabitleştirme ve kaydırma aparatı, çapraza alma kolu, toplama tarağının konikliğine göre ayarlanabilen aparatı ve cetveli gibi aksamları taşır. Support çözgü ipliklerinin kalbalar hâlinde tambur üzerine sarılırken kalbanın konik kısma doğru kaydırılmasını sağlayan kısımdır.      

Konik çözgü makinesinde toplama tarağı genişliğinin açılır kapanır bir sistemle ayarlanabilir özelliği olan elemandır. Çapraz tarağından gelen çözgü ipliklerinin kalba enini ve cm‟deki sıklığını belirleyerek tambur üzerine sarılmasını sağlar. Toplama tarağının numarası, dokuma tarağı sıklığı kadardır.

 

 

S.24. Konik çözgü makinesinde Supportun üzerinde hangi parçalar vardır, maddeler halinde yazınız ?

 

 

C.24. Konik çözgü makinesinde Supportun üzerinde çapraz tarağı, toplama tarağı (V-tarak), kumpas, kızak sabitleştirme ve kaydırma aparatı, çapraza alma kolu, toplama tarağının konikliğine göre ayarlanabilen aparatı ve cetveli gibi aksamları taşır

 

 

S.25.Konik Çözgü Makinesinde Support kızağını anlatınız?

 

 

C.25.Konik çözgü makinelerinde kızağın görevi tambur üzerine kalba sarımı yapılırken support tertibatını tamburun konik kısmına doğru kaydırmaktır. Kızak üzerinde toplama tarağı her kalba bitişinde kalba eni kadar kaydırılır. Kalba eni ise kalba da ki çözgü tel sayısının tarak numarasına bölünmesiyle bulunur.

 

S.26.Konik Çözgü Makinesinde Konik Tamburu anlatınız?

 

 

C.26.Konik çözgü makinelerinde üzerinde konik plakalar veya konik kısmın bulunduğu, çözgü ipliklerinin kalbalar hâlinde üzerine sarıldığı 4-5metre uzunluğu olan içi boş silindire konik tambur denir. Tamburun üzerinde kalba uçlarının sarılmasını sağlayan çiviler ve çapraz iplerin bağlanacağı parça vardır

 

 

S.27. Konik Çözgü Makinesinde Levende Alma Kısmını anlatınız?

 

 

C.27.Tambur üzerinde istenen toplam çözgü tel sayısı tamamlandıktan sonra bütün çözgüler aynı gerginlikte tamburun arkasına takılan çözgü levendi üzerine aktarılır.

 

 

S.28. Konik çözgü makinesinin ( çözgü hazırlamak için ) ayarlarına etki eden faktörler nelerdir, anlatınız?

 

 

C.28.Konik çözgü makinesinin ayarları hazırlanacak çözgü ipliği ile ilgilidir. Çözgü hazırlanması sırasında konik çözgü makinesinin özellikle tambur kısmında oluşturulacak kalbalar için yapılan ayarlar büyük önem taşımaktadır. Levent üzerine sarılacak olan çözgü ipliği cağlıktan alınarak support ve metraj ayarı yapılır, daha sonra sırası ile kalba olarak tambur üzerine sarılması sırasında koniklik ayarı yapılır ve son olarak da levende alma sırasındaki ayarı yapılır. Bu ayarların yapılmasıyla konik çözgü makinesinin gerekli kısımlarının ayarları tamamlanmış olmaktadır.

 

 

S.29. Konik çözgü makinesinin bakım ve ayarları yapılırken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir, yazınız?

 

 

C.29.Konik çözgü makinesinin bakım ve ayarları yapılırken bütün makineler için vazgeçilmez olan makine üretici firmalarının talimatlarına uymaktır. Makine üzerinde çözgü ipliği varsa ipliğin zarar görmemesi için önlemlerin alınması Şarttır. Yapılan bakım sadece ilgili kısmı kapsamalıdır.

Yapılacak yağlama işleminde kullanılacak olan ince, gres ve hidrolik yağların uygun olması ve gerekli oranda kullanılmasına dikkat edilmeli, ayrıca makinenin sadece ilgili yerinde kullanılmalı, çevreye yani daire içerisinde zemine ve makinenin herhangi yağlanmaması gereken kısımlarından uzak tutulmalıdır.

 

 

S.30. Konik çözgü makinesinde istenen çözgünün hazırlanması için yapılması gereken hesaplamalar nelerdir?

 

 

C.30. Konik çözgü makinesinde istenen Çözgünün hazırlanması için tambura sarılacak kalba adedinin, bant eninin, toplama tarağında dişten geçen tel sayısının, cağlıktaki rapor sayısının hesaplanması gereklidir.

 

 

S.31. Konik Çözgü Makinesinde Cağlıktaki rapor sayısını hesaplamak için kullanılan formül nedir?

 

 

C.31. Cağlıktaki rapor sayısı = cağlığa dizilen bobin sayısı / Bir rapordaki tel sayısı

 

Veya orantı ile hesaplanır.

 

 

S.32. Konik Çözgü Makinesinde Cağlığa 500 adet bobin dizilmiştir. Bir rapordaki çözgü tel sayısı 50 olduğuna göre Cağlıktaki rapor sayını nedir?

 

 

C.32. 50 Bobin yani çözgü tel sayısı                         1 rapor ise

           500 Bobin yani çözgü tel sayısı                       X rapor olur.

           X = 500 / 50 = 10 Rapor.

 

 

S.33. Konik Çözgü Makinesinde Cağlıktaki bobin sayısını hesaplamak için kullanılan formül nedir?

 

 

C.33. Cağlıktaki bobin sayısı = Kalbadaki rapor tekrarı x Rapor tel sayısı Veya orantı ile hesaplanır.

 

 

S.34. Konik Çözgü Makinesinde Band ( Kalba ) adedini hesaplamak için kullanılan formül nedir?

 

 

C.34.

Bant adedi = Toplam çözgü tel sayısı / Cağlığa dizilen bobin sayısı

 

 

S.35. Konik Çözgü Makinesinde Band ( Kalba ) enini hesaplamak için kullanılan formül nedir?

 

 

C.35.

Bant eni = Leventteki çözgü eni x Bant tel sayısı / Toplam çözgü tel sayısı

 

Veya Bant eni = Bant tel sayısı / Tarak numarası.

 

 

S.36. Konik Çözgü Makinesinde Toplama tarağında dişten geçen tel sayısını hesaplamak için kullanılan formül nedir?

 

 

C.36.

Toplama tarağındaki dişten geçen tel sayısı = Bant tel sayısı / Bant eni x Toplama tarağının 1 santimetresindeki diş sayısı

 

 

S.37. Konik Çözgü Makinesinde Cağlığa bobin diziminde dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?

 

 

C.37.Konik çözgü makinesinde cağlığın kullanımı sırasında yeni bir işe hazırlamak için ilk olarak cağlığın temizliğinin yapılması yani üzerinde herhangi bir bobinin (önceki işten) kalmaması gerekir.

Cağlığın kontrolünün yapılması şarttır. Cağlık üzerinde bulunan metal aksamın, iğlerin, fren tertibatının, germe tertibatının, elektronik kontrol tertibatının, elektrik aksamları gibi gerekli tüm kısımların kontrolü yapılmalıdır.

Cağlığa bobin diziminde çözgü ipliklerinin sürtünmesiz ya da en az sürtünmeyle bobin üzerine sarımı gerçekleştirilmelidir. Ayrıca aynı işin devam edeceği çözgü makinelerinde bobinler yedekli olarak hazırlanmalıdır. Böylece bobin değişimi için makinenin durdurulması gerekmeyecektir.

 

 

S.38. Konik Çözgü Makinesinde Tamburda koniklik ayarını anlatınız?

 

 

C.38.Konik çözgü makinesinde hazırlanacak çözgünün belirli bir yükseklik kazandırılarak tambura sarılması gerekir. Bu yükseklik tamburun kanatlarının ayarı ile mümkün olmaktadır. Makinenin koniklik açısı ayarı Hazırlanacak çözgünün iplik numarası, cinsi gibi özellikleri ile tespit edilir.

 

 

S.39.Cağlıktan alınan çözgü ipliklerinin tambura bağlanmasını anlatınız ?

 

 

C.39. Konik Çözgü Makinesinde Cağlıktan alınan çözgü iplikleri toplama tarağından geçirilerek düğümlenir ve konik tabur üzerindeki çengellere (çivilere) takılır.

 

 

S.40. Metraj ve support ayarını anlatınız?

 

 

C.40.Hazırlanacak olan çözgü ipliğinin uzunluğunun makineye veri olarak girilmesi gerekmektedir. Levent üzerine sarılacak çözgünün uzunluk değeri makine tipine göre el ile mekanik sayaca girilir ya da elektronik donanıma sahip makinelerde dijital ortamda girilerek istenen çözgü uzunluğuna gelindiğinde makinenin otomatik olarak durdurulması sağlanır.  Support ise çözgü kalınlığına göre tamburun kaydırma işlemi ayarı yapılır

 

 

S.41.Konik Çözgü Makinesinde çözgü ipliklerinin çapraza alınmasını ve gerginlik ayarının yapılmasını anlatınız?

 

 

C.41.Konik çözgü ile yapılan çözgü çözme işleminde çapraza almanın amacı özellikle renkli çözgü raporuna sahip dokumalarda renk raporunun korunmasını, ayrıca kopan çözgü ipliğinin kolayca bulunmasını ve ayrılmasını sağlamaktır. Çapraza alma işlemi çözgü yapmada ve dokuma hazırlık işlemi ile dokuma sırasında çözgü ipliklerinin düzgün bir sırada kalmasını sağlayan çözgü ipliklerini biçimlendirme işlemidir. Çapraz tarağında birinci ağızlık açılarak bu

ağızlık tambura kadar gidilerek arasına çapraz ipi geçirilerek bağlanır. İkinci ağızlık açılır, çapraz alınır. Aynı işlem bu ağızlık içinde yapılır. Böylelikle çapraza alma işlemi tamamlanır.

 

 

S.42.Konik Çözgü Makinesinde Çözgünün kalbalar ( Bantlar) ( Çileler ) halinde tambur üzerine sarılmasını anlatınız?

 

 

C.42.Konik çözgü makinesinde çözgü ipliklerinin kalbalar hâlinde tambura sarılma işlemi sırasında iplik gerginliklerinin kontrol altında tutulması gerekir. Tamburun üzerinde bir tarafının konik olmasının nedeni çözgü tabakasında kayma oluşmasını önlemek amacıyladır. Tamburdaki ilk bölümdeki ipliklerin sarma işlemi bölümün belirgin bir hızla yanlamasına hareket ettirilmesi suretiyle sağlanır. Birinci kalba sarma işlemi bitirilince toplama tarağı kumpasla ikinci kalba sarım noktasına kadar çekilerek çapraza alınarak bağlanır ve bu işlem her kalba için tekrarlanarak tambura sarma işlemi tamamlanır. Tambur üzerine sarılacak olan çözgü ipliklerinin durumlarını iki noktada aynı tutması gerekmektedir. Bunlar gerginliğin eşit olması ve aynı uzunluktaki çözgü kalbalarının oluşturulmasıdır.

 

 

S.43..Konik Çözgü Makinesinde Levende alma kısmının ayarlarının yapılmasını anlatınız ?

 

 

C.43.Tambur üzerinde toplam çözgü tel sayısı tamamlandıktan sonra dokuma makinesi levendi yuvasına yerleştirilir. Tamburdan alınan uçlar küçük kalbalar hâlinde düğümlenerek leventte bulunan deliklere takılır. Levent üzerine çözgüler tambur üzerinden eşit gerginlikte aktarılır. Dokuma levendinin genişliği, sarılan çözgünün genişliğine göre kampanalardan ayarlanmalıdır. Aksi takdirde levent üzerinde sarım hataları meydana gelecektir.

 

 

S.44. Konik Çözgü Makinesinde Tambur üzerindeki çözgü ipliklerinin çözgü levendine aktarılmasını anlatınız?

 

 

C.44.Konik çözgü makinelerinde tambura sarılı çözgü ipliklerinin dokuma levendi üzerine aktarılması işlemidir. Çözgü iplikleri tamburdan levent üzerine sarılırken levendin iç çapı büyür. Buna karşın ipliklerin aynı gerilimle sarılmasını ayarlamak için levent çevresel hızı sabit kalır. Böylece ipliklerin tamburdan dokuma levendine sarılması için geçen zaman, levent sarma hızı sabit olduğundan çözgü uzunluğu ile doğru orantılı olmaktadır. Çözgü iplikleri levendin döndürülmesiyle bütün olarak çekilir ve sarım gerçekleştirilir. Tamburun dönüş hızı uygun gerginlik altında tutulur.

 

 

S.45.Seri Çözgü makinesinde cağlığa dizilen bobinlerin sayısı bize neyi anlatır?

 

 

C.45. Seri Çözgü makinesinde cağlığa dizilen bobinler aynı zamanda çözgü levendine sarılan toplam çözgü tel sayısıdır.

 

 

S.46.Seri çözgü hazırlamanın özelliği nedir?

 

 

C.46. Cağlıktan gelen çözgü ipliklerinin toplama tarağından geçerek birbirine paralel ve eşit gerginlikte levent üzerine sarılması işlemidir.

 

 

S.47.Seri çözgü makinesinde cağlıkta 500 adet bobin var.Bu bobinlerden gelen iplikler paralel bir şekilde çözgü levendine sarıldı.Bize verilen iş emrine toplam 5000 adet çözgü ipliğinin olması gerekmektedir.İşte biz bu 5000 adet çözgü tel sayısını nasıl elde ederiz ?

 

 

C.47.On ( 10 ) adet ve her bir levende 500 çözgüden oluşan levendler hazırlanır. Bu on ( 10 ) adet leventten gelen iplikler birleştirilerek tek bir levende aktarılır, sarılır. Böylelikle 5000 adetten oluşan çözgümüz elde edilmiş olur.

 

 

S.48.Haşıllama işlemi yapılacaksa toplam çözgü tel sayını nasıl elde edilir?

 

 

C.48.Haşıllama yapılacak ise leventler doğrudan haşıl makinesine yüklenerek haşıllama işlemi sırasında birleştirilir.

 

 

S.49.Seri çözgü çözme makinesi ( seri çözgü makinesi ) genellikle hangi çözgüler için kullanılır?

 

 

C.49.Bu çözgü sarma sistemi genellikle haşıllanacak çözgüler için kullanılır.

 

 

S.50.Seri çözgü makinesi ( Paralel çözgü makinesi ) Kaç kısımdan oluşur, isimleri nelerdir?

 

 

C.50. A-Cağlık B-Toplama Tarağı C-Levende Alma Kısmı

 

 

S.51. Seri çözgü makinesinde cağlığı anlatınız?

 

 

C.51.Seri çözgü makinesinde bobinlerin üzerine istenilen sayı kadar dizildiği bölümdür. Cağlık üzerindeki tertibatla çözgü ipliklerinin eşit gerginlikte bobinlerden sağılmasını sağlar. Seri çözgü makinesinde genellikle V cağlık kullanılır. Çağlık kısmı; bobinlerin takıldığı, ipliğin sağıldığı kısımdır. Bu bölümde yerleştirilecek olan maksimum bobin sayısı çağlığın kapasitesi kadardır.

 

 

S.52. Seri çözgü makinesinde İğleri anlatınız?

 

 

C.52.Cağlıkta bobinlerin üzerine dizildiği cağlığın en önemli parçalarındandır. Bobinlerin üzerinden ipliklerin düzgün bir şekilde sağılması için bobinleri sabit tutmaya yarar.

 

 

S.53. Seri çözgü makinesinde gerilim tertibatını anlatınız?

 

 

C.53.Cağlığa dizili olan bobinlerin üzerindeki ipliklerin istenen gerilimde çözülmesini sağlar. Her bobinden alınan iplik uçları frenlerden geçirilir.

 

 

S.54. Seri çözgü makinesinde gerilim tertibatını anlatınız?

 

 

C.54.Cağlıkta iplik çalışır durumda iken kancaya takılı durumda olup iplik kopuşlarında kanca düşerek makineyi otomatik olarak durdurur.

 

 

S.55. Seri çözgü makinesinde iplik kesme bıçağını anlatınız?

 

 

C.55.Bobinlerin üzerindeki iplik bittiği zaman çözgü ipliklerinin kesilmesini iplik kesme bıçağı sağlar. Bıçak cağlığın başından sonuna doğru çekilerek çözgü ipliklerinin toplu hâlde kesilmesini sağlar.

 

 

S.56. Seri çözgü makinesinde Levende sarma kısmını anlatınız?

 

 

C.56.Cağlıktan bobinler üzerinden gelen iplikleri paralel ve eşit gerginlikte levent üzerine sarılmasını sağlayan kısımdır. Taraktan gelen çözgü iplikleri sevk silindirinden geçerek küçük gruplar hâlinde düğümlenerek levent üzerine takılır. Levendin dönmesiyle çözgü sarılır. Baskı silindiri, levent üzerine sarılan çözgü ipliklerinin sıkıştırmasını ve levendin dönüş hızını ayarlar. Böylece çözgünün düzgün sarılması sağlanır

 

 

S.57.Çözgü İplikleri kumaşın enine mi yoksa boyuna mı olan iplikleridir?

 

 

C.57. Çözgü iplikleri kumaşın boyuna olan iplikleridir

 

 

S.58.Çözgü hazırlama ne demektir?

 

 

C.58. İpliklerinin dokunacak kumaşın özelliklere göre ( çözgü tel sayısı, çözgü renk raporu, çözgü uzunluğu) birbirine paralel ve aynı gerginlikte uygun bir şekilde dokuma levendi üzerinde sarılması işlemine çözgü hazırlama denir. 

 

 

S.59.Çözgü ipliklerine haşıllama işlemi neden dolayı yapılır? 

 

 

C.59. Çözgü ipliklerinin sürtünme ve gerilim kuvvetlerine dokuma işlemi sırasında mukavemet kazandırmak amacı ile yapılan haşıl işlemi, iplik yüzeyinin haşıl adı verilen madde ile kaplanarak sürtünmeyi en aza indirmeyi sağlayarak olabilecek ipliğin fiziksel ve yapısal olarak etkilenmemesine dayanan dokuma hazırlık işlemidir.

 

 

S.60.Çözgü ipliklerine haşıl yapmak ( Haşıllama ) ne demektir?

 

 

C.60.Çözgü ipliklerine dokumadaki darbeli ve gerilimli çalışmaya dayanabilecek şekilde mukavemet kazandırmak, dokumadaki çalışma sırasındaki yan yana hareket eden ipliklerin birbirlerine dolaşmamaları için dokumada çalışma kolaylığını sağlama açısından düzgün bir çözgü iplik gövdesi elde etmeye haşıllama denir. Çözgü ipliklerinin yapıştırıcı özelliği bulunan viskoz sıvı içerisinden geçirilerek fiziksel ve kimyasal özelliklerini iyileştirmek veya korumak amacıyla koruyucu bir polimerik film ile kaplanması işlemidir.

 

 

S.61.Çözgü ipliklerinin dokumada mukavemetini arttırmak için haşıllama yapılır. Bu özelliği sağlayan sıvıya ne isim verilir?

 

 

C.61.Haşıl ismi verilir.

 

 

S.62.Çözgü ipliklerine haşıllama işlemi ne zaman yapılır?

 

 

C.62.Haşıllama işlemi çözgü hazırlama işleminden sonra, haşıl makinelerinde yapılır. Seri çözgü makinelerinde hazırlanmış çözgü leventlerine haşıl makinelerinde aynı anda haşıl ve birleştirme işlemi yapılır.

 

 

S.63.Haşıllama işlemi çözgü ipliğinin kimyasal özelliklerine ne faydası vardır?

 

 

C.63.Haşıllama işlemi çözgü ipliklerin kimyasal özelliklerinin korunmasına yardımcı olur. İpliklerin üzerindeki elyaf uçlarının iplik üzerinde kalmasına sebep olarak lif döküntülerini de azaltır.

 

 

S.64.Çözgü ipliklerinin haşıllanmasının amaçları nelerdir, maddeler halinde yazınız?

 

 

C.64.

A-Çözgü ipliğine mukavemet kazandırmak.

 

B-Çözgü ipliğine elastikiyet kazandırmak.

 

C-Çözgü ipliğine kayganlık kazandırmak.

 

D-Statik elektriklenmeyi önlemek.

 

E-Çözgü ipliğinin yüzeyindeki lifleri iplik gövdesine yapıştırmak.

 

F-Çözgü ipliğinde düzgün ve esnek bir film tabakası oluşturmak.

 

G-Çözgü ipliği cinsine göre gereken nemi ipliğe kazandırmak

 

H-okuma sırasında ipliklerin birbirlerine sürtünerek pamuklaşmasını önlemek 

 

I-Çözgü ipliklerini dokuma levendine optimum ve eşit gerginlikte sarmak.

 

İ-Dokuma makinesinin randımanını ve kumaş kalitesini artırmak için çözgü ipliğinin özelliklerini iyileştirmek.

 

J-Haşıllamanın esas amacı dokuma işleminin yapılması sırasında çözgü kopuşlarını ortadan kaldırmak veya en aza indirmektir.

 

K-İmal edilecek kumaşın cinsine göre çözgü makinesinde çözgüsü yapılan çözgü leventlerinin birleştirilerek tek bir levent hâline getirmek.

 

 

S.65.Haşıl flottesini hazırlamak için gerekli olan maddeler genel olarak kaç sınıfta toplanır ve isimleri nelerdir?

 

 

C.65.

A-Yapıştırıcı maddeler

 

B-Yumuşatıcı 

 

D-Yağlayıcı maddeler, özel nedenlerle haşıla ilave edilen (yardımcı maddeler) maddelerdir.

 

 

S.66.Haşıllama işleminde ilk temel madde nedir?

 

 

C.66.Haşıllama işlemi için kullanılacak ilk temel madde normal sudur. Haşıl flottesi hazırlanırken haşıl reçetesine uygun olarak haşıl kazanına öncelikle su ilave edilir.

 

 

S.67.Haşılda yapıştırıcı maddelerinin görevi nedir?

 

 

C.67.Yapıştırıcı maddeler: Haşılda kullanıldığı miktar ve işlevleri bakımından büyük öneme sahiptir. Bu maddeler elyaf uçlarının birbirine tutunmasını sağlayarak iplik mukavemetinin artmasını sağlar.

 

 

S.68.Haşıllama işleminde kullanılan yapıştırıcı maddeler nelerdir?

 

 

C.68.

 

A-Tabii nişastalar

 

B-Motifiyle (suda çözünür) nişastalar-Zamklar

 

 

S.69. Haşıllama işleminde kullanılan Tabii nişastalar nelerdir?

 

 

C.69.Tabii nişastalar: Haşılda kullanılan en önemli maddedir. Buğday, patates, mısır nişaştası, pirinç nişastası gibi gruplara ayrılırlar.

 

 

S.70. Haşıllama işleminde kullanılan zamklar nelerdir?

 

 

C.70.Zamklar: Yapıştırıcı gücü fazla olan bu maddeler kısa elyaf kullanıldığında haşıl karışımına ilave edilir. Haşıl gidermede nişasta molekülerini kapladığından zorluk çıkarırlar. Bu yüzden az kullanılmaları uygundur.

 

 

S.71.Temel haşıl maddesi ne demektir?

 

 

C.71.Temel haşıl maddeleri, makro molekülü film oluşturabilen ve liflere belirli yapıda, tutunma yeteneğine sahip olan doğal veya yapay maddelerdir.

 

 

S.72.Haşıllama işleminde yumuşatıcı ve yağlayıcı maddelerin görevi nedir?

 

 

C.72.Yumuşatıcı ve yağlayıcı maddeler: Çözgü ipliklerine kayganlık vererek tezgâhtaki sürtünmeleri azaltır.

 

 

S.73. Haşıllama işleminde yumuşatıcı ve yağlayıcı maddeler nelerdir, maddeler halinde yazarak açıklayınız?

 

 

C.73.

 

A-Donyağı: Hayvansal yağardan elde edilir. Hem yağlayıcı hem de yumuşatıcı etki gösterir.

 

B-Sabun: Yumuşatıcı olarak kullanılır. İpliklerin sürtünmesini azaltır.

 

C-Zeytinyağı:  Yağlayıcı ve yumuşatıcı özelliği vardır.

 

D-Parafin mumu: İpliğe kayganlık kazandırır.

 

 

S.74. Haşıllama işleminde, Özel nedenlerle haşla ilave edilen maddeler nelerdir, yazarak açıklayınız?

 

 

C.74.

 

A-Köpük gidericiler: Haşıl karışımında oluşabilecek köpüklenmeyi önlemek amacıyla kullanılırlar. Asetik asit, kalsiyum, çinko klorür ve benzeri kimyasal maddelerdir.

 

B-Bozulmayı önleyici maddeler: Bu maddeler haşılı ve haşıllanmış çözgülerin küllenmesini ve bozulmasını önler.

 

C-Su absorblayıcılar: Bu maddeler suyu emip haşılı tamamen kurumasını önler. Çinko klorür, kalsiyum klorür gibi tuzlardır.

 

D-Haşıl maddelerinin erimesini ve karışmasını çabuklaştıran maddeler: Bunlar sirke asidi, sülfürik asit, sodyum hidroksit, sodyum karbonat gibi maddelerdir.

 

 

S.75. Haşıllama işleminde, yardımcı haşıl maddeleri arasında en fazla kullanılan vakslardır. Bu vaksların Çözgü ipliklerine sağladıkları faydalar nelerdir, açıklayınız?

 

 

C.75.Vakslar kurutuculardan çıkan haşıllı ipliğin statik elektriklenmesinin önlemesi için uygulanan maddelerdir. Vakslama işlemi sonucu ayrıca ipliklerin kayganlık özelliklerinin artması sağlanır. Vakslama sonucunda ipliklerde lamel arkasında boncuklanma, tarak arkasında pamuklanma ve temiz ağızlık açılmaması gibi istenmeyen durumlar engellenir. Haşıl dokuma işlemi bittikten sonra kolayca sökülebilir özellikte olmalıdır, aksi takdirde bir sonraki terbiye işlemlerinde problem oluşturabilir.

 

 

S.76.Haşıl karışımında bulunması gereken özellikleri, maddeler halinde yazınız?

 

 

C.76.

 

A-Yapışkanlık

 

B-Elastikiyet

 

C-Kayganlık

 

D-Nem alma

 

E- Bozulmaya ve ekşimeye karşı dayanıklılık

 

 

S.77. Haşıl karışımında bulunması gereken yapışkanlık özelliğini açıklayınız?

 

 

C.77.Yapışkanlık: Haşıl karışımından beklenen en önemli etken yapışkan olmasıdır. Genellikle bu etkiyi nişasta sağlar. Çok kuvvetli haşıl yapılması gerektiğinde haşılı içerisine bir miktar tutkal ilave edilir.

 

 

S.78. Haşıl karışımında bulunması gereken elastikiyet özelliğini açıklayınız?

 

 

C.78.Elastikiyet: Haşıl karışımı içerisinden geçirilen çözgü iplikleri kurutulur. Haşıllanmış çözgü ipliklerinin dokuma leventlerine sarılması esnasında çözgü ipliği üzerindeki kuru haşıl tabakasının dökülmemesi için haşıl karışımına esneklik kazandıracak, kırılganlığı önleyecek maddeler eklenir.

 

 

 S.79. Haşıl karışımında bulunması gereken kayganlık özelliğini açıklayınız?

 

 

C.79.Kayganlık: Haşılı ipliklerle çalışma esnasında sürtünme kuvvetlerine karşı kayganlık kazandırmak için haşıl karışımına bir miktar sabun, parafin vb. maddeler eklenir. Sabun ayrıca kumaş dokunduktan sonra da üzerindeki haşılı sökmek için yıkama işlemlerini kolaylaştırır.

 

 

S.80. Haşıl karışımında bulunması gereken nem alma özelliğini açıklayınız?

 

 

C.80.Nem alma: Tekstil ham maddeleri ile çalışma randımanının artması için belirli bir rutubetin olması zorunludur. Rutubet ipliğin esnekliğini ve mukavemetini artırır. Haşıllanmış ipliklerin üzerindeki film tabakası ortamdaki nemin ipliğe nüfuz etmesini engeller. Bunun için haşıl karışımı içine bazı kimyasallar eklenerek çözgü ipliklerinin çalışılan ortamdaki nemden faydalanması sağlanır. Gliserin, kavrulmuş tuz, magnezyum klorür gibi maddeler bu amaç için kullanılır. Genelde nem alma için kullanılan madde gliserindir. Çünkü gliserin ipliklere aynı zamanda yumuşaklık ve esneklik kazandırır.

 

 

S.81. Haşıl karışımında bulunması gereken bozulmaya ve ekşimeye karşı dayanıklılık özelliğini açıklayınız?

 

 

C.81.Bozulmaya ve ekşimeye karşı dayanıklılık: Haşıl karışımından dolayı çabuk bozulabilmektedir. Haşılı uzun süre bozulmadan korumak amacıyla haşıl içerisine genellikle çinko klorür, formelin ve fenol gibi maddeler karıştırılmaktadır.

 

 

S.82.Haşıl reçetesinin hazırlanmasında önemli hususlar nelerdir?

 

 

C.82.

 

A-İplik ham maddesi (pamuk, polyester, reyon, yün veya karışımları) 

 

B-İplik tüylülüğü 

 

C-İplik yapısı (ring, open- end vb.) 

 

D-Kullanılan su tipi (taze veya geri kazanılmış) 

 

E-Dokuma makinesi tipi ve hızı 

 

F-İlave maddelerin % oranı 

 

G-Çözgü ipliğinin yoğunluğu 

 

H-Haşıl sökme işlemleri 

 

I-Haşılın geri kazanımı ve enzim kullanımı 

 

İ-Haşıl makinesinin tasarımı ve tekne sayısı 

 

J-Çevre ile ilgili sınırlamalar 

 

K-Çözgü ve atkı ipliğinin numarası 

 

L-Çözgü ipliğinin durumu (ham, boyanmış, yaş, kuru vb.) 

 

M-Çözgü ve atkı sıklığı  N-Dokuma makinesinin cinsi ve hızı gibi parametreler göz önüne alınarak hazırlanır.

 

 

Son Düzenlenme Çarşamba, 05 Ocak 2022 22:55
?<