S.131. Bileşik ve karışım arasındaki farklar nelerdir?
C.131. Bileşik ve karışım arasındaki farklar
Bileşikler aynı cins moleküllerden, karışımlar farklı cins atom veya moleküllerden meydana gelir.
Bileşikle kimyasal yollarla, karışımlar fiziksel yollarla birleştirilir ayrıştırılır.
Bileşikteki atomlar belirli kütle oranlarında birleşirlerken karışımlar için belirli bir oran yoktur.
Bileşiklerin sabit bir öz kütleleri varken karışımların öz kütleleri karışımdaki maddelerin birleşme oranlarına bağlı olarak değişir.
S.132. Molekül ne demektir?
C.132. Molekül: Bir bileşiğin tüm özelliklerini taşıyan ve bölünemeyen en küçük parçasıdır.
S.133. Titrasyon ne demektir?
C.133. Titrasyon: Genellikle bir çözeltinin derişimini belirlemek için o çözeltiye derişimi bilinen başka bir çözeltiden belli bir miktarın eklenmesidir. Titrasyon asit-baz, kompleks oluşum, çökelme veya redoks reaksiyonlarında konsantrasyonu bilinen bir çözelti ile tepkimeye giren bilinmeyen bir çözeltinin konsantrasyonunu oluşan tepkimeden yola çıkılarak belirlenmesi tekniğidir. Bu işlem titrasyon düzeneğinde yapılır.
S.134.Çözelti ne demektir, örnekle açıklayınız?
C.134. Bir veya birden fazla türde maddenin diğer madde türünün içinde homojen olarak dağılmasıyla çözelti oluşur.
Bir küp şekeri veya toz şekeri suya atıp karıştırdığımızda şeker yavaş yavaş gözden kaybolur. Şekerli suyun tadından da anlaşılacağı üzere çeker yok olmamış su içinde homojen olarak dağılmıştır. Bu halk dilinde şekerin erimesi olarak bilinir. Ancak bu durum yağın ya da demirin erimesinden farklıdır. Bilimde erime bir katının ısı etkisiyle katı hâlden sıvı hâle geçmesini belirten bir terimdir. Burada ise birbirinden farklı iki maddeden yeni bir madde (şekerli su) meydana gelmiştir. Bilim dilinde buna “şeker çözündü” denir.
S.135.Bilimde erime ne demektir?
C.135. Bilimde erime bir katının ısı etkisiyle katı hâlden sıvı hâle geçmesini belirten bir terimdir.
S.136. Bir çözeltide en az kaç bileşen vardır?
C.136. Bir çözeltide en az iki bileşen vardır.
S.137.Çözücü yani çözen madde ne demektir?
C.137. Çözelti içinde fazla miktarda bulunan maddeye çözücü (çözen) denir.
S.138. Çözücü madde çözeltinin neyini belirler?
C.138. Çözücü madde aynı zamanda çözeltinin durumunu (katı, sıvı, gaz) belirler.
S.139.Çözünen madde ne demektir?
C.139. Karışımda daha az bulunan maddeye de çözünen denir.
S.140.Çözelti ne demektir?
C.140. Çözen ve çözünenin oluşturduğu homojen karışımlara çözelti denir. Bir veya birden fazla türde maddenin diğer madde türünün içinde homojen olarak dağılmasıyla çözelti oluşur.
S.141.Çözeltiler sonucunda oluşan yeni maddenin özelliği nedir?
C.141. Çözeltiler kendisini oluşturan maddelerin özelliklerini ya da kendi özelliklerini taşıyan yeni maddeler oluşturur.
S.142.Çözünürlük ne demektir,örnek vererek açıklayınız?
C.142. Bir maddenin çözücü içinde az veya çok miktarda çözünebilme yeteneğine çözünürlük denir. Çözünme, moleküller arasındaki çekim kuvvetine dayanır. Bir çözücünün bir maddeyi çözebilmesi için çözücü ile çözünen molekülleri arasındaki çekim kuvvetlerinin, çözücü ve çözünenin kendi molekülleri arasındaki çekim kuvvetinden daha büyük olması gerekir. Örneğin şekerin suda çözünmesi, şeker ile su molekülleri arasındaki çekim kuvvetinin, şeker moleküllerinin kendi arasındaki çekim kuvvetinden daha büyük olmasındandır. şeker, suda iyonlarına ayrışmadan moleküler hâlde çözünür.
S.143. Elektrolit olmayanlar maddeler ne demektir?
C.143. Çözeltisinde yüklü parçacıklar bulunmayan bir çözelti elektriği iletmez. Bu tür elektriği iletmeyen çözeltiler oluşturan çözünen maddeler elektrolit olmayanlar olarak adlandırılır.
S.144.Elektrolit madde ne demektir?
C.144. Çözeltide (+) ve (-) yüklü parçacıklar oluşturarak çözeltisinin elektriği iletmesini sağlayan maddeler elektrolitler olarak adlandırılırlar.
S.145. Bir maddenin hem çözünürlüğünü hem de çözünürlük hızını etkileyen faktörler nelerdir?
C.145. Bir maddenin hem çözünürlüğünü hem de çözünürlük hızını etkileyen faktörler vardır. Bunlar; çözücü ve çözünenin cinsi, sıcaklık ve basınçtır.
S.146. Çözünen maddenin toz hâlde olması çözünen maddenin neyini hızlandırır ve neyini arttırmaz?
C.146. Çözünen maddenin toz hâlde olması çözünen maddenin çözücüye değen yüzeyini artıracağından çözünmeyi hızlandırır. Ancak çözünürlük miktarını artırmaz
S.147.Gazlar suda maddenin hangi halini verir?
C.147. Gazlar suda çözünürken ısı verir.
S.148. Gazların çözünürlükle sıcaklık orantısı nasıldır?
C.148. Gazların çözünürlükleri sıcaklıkla ters orantılıdır. Yani gazların çözünürlüğü sıcaklık arttıkça azalır, sıcaklık azaldıkça artar.
S.149. Sıvıların çözünürlüğü sıcaklıkla birlikte ne gösterir?
C.149. Sıvıların çözünürlüğü sıcaklıkla birlikte değişkenlik gösterir. Eğer çözünen maddenin kaynama noktası çözücü maddenin kaynama noktasından yüksekse çözünürlük sıcaklık arttıkça artar. Çözünen maddenin kaynama noktası çözücü maddenin kaynama noktasından düşükse çözünürlük sıcaklık arttıkça azalır.
S.150. Katı, sıvı gazların çözünürlüğüne basıncın etkisi nedir?
C.150. Katı ve sıvıların çözünürlüğüne basıncın etkisi yok denecek kadar azdır. Ancak gazların çözünürlüğü basınç arttıkça artar.
S.151. Çözücü ve çözünen maddeleri fiziksel hâllerine göre sınıflandırınız?
C.151.
A-Katı-sıvı çözeltileri
B- Sıvı-sıvı çözeltileri
C-Katı-katı çözeltileri
Ç-Gaz-gaz çözeltileri
D-Gaz-sıvı çözeltileri
S.152. Katı-sıvı çözeltileri ne demektir, örnek veriniz?
C.152. Katı-sıvı çözeltileri: Bir katının bir sıvı içinde homojen olarak çözünmesiyle oluşan çözeltilerdir (tuzlu su, şekerli su).
S.153. Sıvı-sıvı çözeltileri ne demektir, örnek veriniz?
C.153. Sıvı-sıvı çözeltileri: Bir sıvının başka bir sıvı içinde homojen olarak çözünmesiyle oluşan çözeltilerdir (alkol+su =kolonya).
S.154. Katı-katı çözeltileri ne demektir, örnek veriniz?
C.154. Katı-katı çözeltileri: Bir katının başka bir katı içinde homojen olarak çözünmesiyle oluşan çözeltilerdir.
S.155. Gaz-gaz çözeltileri ne demektir, örnek veriniz?
C.155. Gaz-gaz çözeltileri: En az iki gaz karışımının oluşturduğu çözeltilerdir (oksijen+azot=hava). Bütün gaz karışımları homojendir.
S.156. Gaz-sıvı çözeltileri ne demektir, örnek veriniz?
C.156. Gaz-sıvı çözeltileri: Bir gazın bir sıvı içinde homojen olarak çözünmesiyle oluşan çözeltilerdir (kola, gazoz gibi içecekler).
S.157. Elektrik akımını iletmelerine göre çözeltileri sınıflandırınız?
C.157.
A-Elektriği ileten çözeltiler (elektrolit)
B-Elektriği iletmeyen çözeltiler (elektrolit olmayan)
S.158.Çözeltileri bileşenlerin miktarlarına ve çözünürlüklerine göre sınıflandırınız?
C.158.
A-Doymuş çözelti
B-Doymamış çözelti
C-Aşırı doymuş çözelti.
S.159. Doymuş çözelti ne demektir, açıklayınız?
C.159. Çözücünün çözebileceği kadar çözünen madde miktarı içerdiği çözeltilerdir. Çözebileceği maksimum maddeyi çözmüş olan çözeltidir. Doymuş çözeltiye çözünen madde ilave edilse bile eklenen maddeler çözünmez, çöker.
S.160. Doymamış çözelti ne demektir, açıklayınız?
C.161. Bir çözeltide doygunluk miktarının altında madde çözünmüş ise buna doymamış çözelti denir. Çözebileceği maksimum maddeyi çözmemiş çözeltidir.
S.162. Aşırı doymuş çözelti ne demektir, açıklayınız?
C.162. Bir çözeltide doygunluk miktarının üstünde madde çözünmüş ise buna aşırı doymuş çözelti denir. Çözücü çözebileceğinden fazla maddeyi çözmüştür. Aşırı doymuş çözeltiler çok kararsızdır. Çözelti içine küçücük çözünen kristalinin eklenmesiyle süratle çöker ve doymuş çözelti hâline geçer. Bazen reçelin şekerlenmesi aşırı doymuş çözelti olmasından kaynaklanır.
S.163. Derişimlerine göre çözelti türleri nelerdir?
C.163.
A-Seyreltik çözelti
B-Derişik çözelti
S.164.Hacimce- kütlece yüzde çözeltiler ne demektir, açıklayınız?
C.164.100 hacim birimi çözeltide kaç ağırlık birimi çözünen olduğunu gösterir. Birim olarak mililitre, litre, metreküp vb. olabilir. Örneğin hacim - kütlece % 20‟lik sodyum klorür çözeltisi demek, 100 ml sodyum klorür çözeltisinin içinde 20 g sodyum klorür var demektir. Burada çözeltinin miktarı hacim biriminden, çözünen maddenin miktarı ise ağırlık biriminden ifade edilmelidir. Çözeltinin toplam ağırlığı, çözünen maddenin ağırlığı ile çözücü maddenin ağırlığına eşittir.
S.165.Hacimce yüzde çözeltiler ne demektir, açıklayınız?
C.165.100 hacim birimi (ml, Ɩ, m³ vb.) çözeltide kaç hacim birimi çözünen olduğunu gösterir. 100 ml çözeltide kaç ml çözünen maddenin olduğunu gösterir. Birim olarak mililitre, litre, metreküp vb. olabilir. Örneğin hacimce % 20‟ lik alkol çözeltisi demek, 100 ml alkol çözeltisinin içinde 20 ml saf alkol var demektir. Ya da 100 Ɩ alkol çözeltisinin içinde 20 ml saf alkol var demektir. Burada çözünenin ve çözeltinin miktarları hacim birimiyle ifade edilir.
S.166. Seyreltik çözelti ne demektir?
C.166. Az miktarda çözünen madde içeren çözeltilerdir.
S.167. Derişik çözelti ne demektir?
C.167. Çok miktarda çözünen madde içeren çözeltilerdir.
S.168.Derişim ne demektir?
C.168. Bir miktar çözelti veya çözücü içerisinde çözünen madde miktarına derişim denir.
S.169.Çözücünün hali katı Çözünenin hali katı. Buna bir örnek veriniz?
C.169. Lehim (kurşunla kalayın çözünmesi)
S.170. Çözücünün hali katı Çözünenin hali sıvı. Buna bir örnek veriniz?
C.170. Amalgam (gümüşle civanın çözünmesi
S.171. Çözücünün hali katı Çözünenin hali gaz. Buna bir örnek veriniz?
C.171. Paladyumda hidrojen gazının çözünmesi.
S.172. Çözücünün hali sıvı Çözünenin hali katı. Buna bir örnek veriniz?
C.172. Su içinde şekerin çözünmesi
S.173. Çözücünün hali sıvı Çözünenin hali sıvı. Buna bir örnek veriniz?
C.173. Suda alkolün çözünmesi
S.174. Çözücünün hali sıvı Çözünenin hali gaz. Buna bir örnek veriniz?
C.174. Su içinde oksijenin çözünmesi
S.175. Çözücünün hali Gaz Çözünenin hali katı. Buna bir örnek veriniz?
C.175. Azot içinde iyot çözünmesi
S.176. Çözücünün hali Gaz Çözünenin hali sıvı. Buna bir örnek veriniz?
C.176. Azot içinde su çözünmesi (nemli hava)
S.177. Çözücünün hali Gaz Çözünenin hali gaz. Buna bir örnek veriniz?
C.177. Hava (azot içinde oksijenin çözünmesi)
S.178.Alaşım ne demektir, açıklayınız ve örnek veriniz?
C.178. Katı çözeltiler, iki ya da daha çok metalin eritilerek oluşturdukları homojen katı karışımlardır. Bunlara alaşım denir. Alaşımlarda bir metalin atomları diğer metalin kristal yapısı içine girerek homojen bir karışım oluşturur. Örneğin paslanmaz çelik (% 76 Fe, % 16 Cr, % 8 Ni), pirinç (% 60 Cu, % 40 Zn), bronz (% 80 Cu, % 15 Sn, % 5 Zn) birer alaşımdır. Gaz çözeltiler ise iki veya daha çok gazın aynı kap içine konulduğunda homojen olarak karışmasıyla oluşur. Örneğin, hava bir gaz çözeltisidir
S.179. Bir çözeltide çözünen madde miktarını nasıl ifade edilir?
C.179. Bir çözeltide çözünen madde miktarı, kütle, hacim, mol terimlerini içeren çeşitli derişim birimleri ile belirtilir. En çok kullanılan derişim birimleri, yüzde derişim, mol kesri, molarite, normalite, molalite, ppm ve ppb'dir. Bu derişim birimi; değişik anlamlarda kullanıldığından ağırlık, hacim veya ağırlık hacim gibi terimlerle açıkça belirtilir.
S.180. Kütlece yüzde çözelti ne demektir, açıklayınız?
C.180. 100 ağırlık birimi, çözeltide kaç ağırlık birimi çözünen olduğunu gösterir. Birim olarak gram, kilogram, miligram, ton vb. olabilir. Örneğin, kütlece % 20‟lik sodyum klorür çözeltisi demek 100 g sodyum klorür çözeltisinin içinde 20 g katı sodyum klorür var demektir. Böyle bir çözelti 20 g NaCl'in 80 g saf suda çözünmesiyle hazırlanabilir. Bu, 100 ton sodyum klorür çözeltisinin içinde 20 ton katı sodyum klorür var demektir. Burada çözünenin ve çözeltinin miktarı ağırlık birimiyle ifade edilir.