Cumartesi, 12 Mart 2016 13:27

Örme Yapılı Fantazi İplikler Özel

Öğeyi Oyla
(0 oy)

 

Tekstil teknolojisindeki gelişmeler ve müşteri isteklerindeki sürekli değişkenlikler tekstil endüstrisinde yeni kumaş tiplerinin geliştirilmesini hızlandırmış ve bu kumaşların üretiminde kullanılmak üzere normal ipliklerden farklı yapı ve görünüme sahip fantazi iplik türlerinin üretilmesini zorunlu hale getirmiştir.

Günümüzde fantazi ipliklerin,farklı teknikler kullanılarak üretimi mümkün olup kullanılan bu farklı tekniklere bağlı olarak,bu ipliklerinden üretilen kumaşların göstermiş oldukları görsel ve fiziksel özellikler de değişmektedir.

 

 

krosiplik12a

 

 

Fantazi iplik, “tesadüfî ve periyodik olarak dağılan gayri muntazamlıkları her türlü formda bünyesinde bulunduran ipliktir. Bu gayri muntazamlıklar, iplik kalınlığını, materyal tipini ve benzer özellikleri değiştirerek veya bunların kombinasyonu ile oluşturulmaktadır.

Fantazi iplik üretimindeki gelişmeler incelendiğinde, fantazi iplikler arasında önemli bir yere sahip olan örülmüş ipliklerin bir bölümü, atkı-çözgü örmeciliği ve saç örgü tekniği ile üretilebilmektedir.

Son yıllarda bu iplikler özellikle üst giyim, perdelik ve döşemelik ürünlerde daha da tanınmış hale gelmişlerdir. Örülmüş iplikler değişik yapılara sahiptirler.

Bunlar yapı ve görünüm özelliklerine bağlı olarak değişik adlar ile anılmaktadır. Merdiven tipi iplik, şerit-kurdele iplik, kuştüyü iplik ve kırkayak iplik bunlara örnek olarak verilebilir.

 

 

krosiplik3

 

Şerit yapısında üretilen iplikler merdiven tipi ve kurdele tipi olarak ikiye ayrılır. Merdiven tipi iplikler yan yana bulunan iki ilmeğin arasına atılmış bir bağlantı ipliğinin yuvarlak örme makinesinde zincir yapısı oluşturacak şekilde örülmesi ile üretilir. Merdiven tipi iplikler küçük çaplı yuvarlak örme makinelerinde her örücü üniteye üç iplik rehberi ile besleme yapılarak üretilir. Kurdele tipi iplikler de küçük çaplı yuvarlak atkılı örme makinelerinde 6 ila 20 iğne ile üretilebilir. Örme ve bitim işlemlerinden sonra, fantazi ipliklerin yapısı düz ve bant şeklindedir.

Kuştüyü iplikler yuvarlak örme makinelerinde atkılı örme tekniği ile üretilirken, kırkayak iplikler ise çözgülü örme tekniği ile bir çeşit düz örme makinesi olan kroşe makinelerinde üretilmektedir.

Bu ipliklerin üretimi ise birbirine paralel konumda oluşturulan ilmekler arasından efekt ipliklerinin atılması ile oluşturulan yapının bir bıçak ile kesilmesi ile tüylü bir iplik formunun oluşturulması esasına dayanır.

 

 

krosiplik2

 

FANTAZİ İPLİK ELDE ETME YÖNTEMLERİ

Fantazi iplikler kullanım yerlerine ve istenen görünüm ve fiziksel özelliklere göre ring iplik makinelerinde, fantazi iplik makinelerinde, oyuk iğli fantazi iplik makinelerinde, rotor iplik makinelerinde, friksiyon iplik makinelerinde, düz ve yuvarlak örme makinelerinde, tekstüre yöntemi, örme sökme yöntemi ve havalı sistem ile puntalı iplik oluşturma yöntemleri ile üretilebilmektedir. 

Büküm ve Çekim Yolu ile Fantazi İplik Oluşturma

A-Klasik Sistemler

A1-Ring İplik Makineleri 

A3-Çok Çekim Sistemli Fantezi iplik Makineleri

B-Yeni İplikçilik Sistemleri

B1-Oyuk İğ Tekniği 

B2-O.E.Rotor Makineleri

B3-O.E.Friksiyon Makineleri 

Örme Yöntemi ile Fantazi İplik Oluşturma

1- İğne Salınımlı Düz Örme Makineleri

2-Yuvarlak Örme Makineleri

Diğer Yöntemler ile Fantazi İplik Oluşturma

1-Tekstüre Yöntemi

2-Örme-Sökme (Knit the Knit) Yöntemi

3-Havalı Sistem ile Puntalı İplik Oluşturma Yöntemleri

BÜKÜM VE ÇEKİM YOLUYLA FANTAZİ İPLİK OLUŞTURMA

Klasik Sistemler

1-Ring İplik Makinelerinde Fantazi İplik Üretimi

Üç silindirli ring büküm makinesi kullanılır. Silindir hızları istenilen efektin verilebilmesi için ayarlanır. Fantazi iplik eldesi iki aşamalı olarak gerçekleştirilir. Birinci aşamada, efekt materyal (bant, fitil veya iplik) ile bir veya daha fazla sayıdaki ana iplik istenilen fazla besleme oranları verilerek birlikte bükülürler. İkinci aşamada ise bükülmüş efekt materyal ile ana iplik yeterli mukavemeti ve stabiliteyi sağlamaları için yine ring iplik makinesinde bağlama ipliği ile birlikte ilk aşamanın tersi yönünde bükülürler. Bir diğer yöntem ise çekim sisteminde, çekimin kontrollü olarak azalt ılması sonucu iplikte şantuk olarak isimlendirilen konik uçlu kalınlıkları oluşturulduğu şantuk üniteleri ile iplik oluşumunun sağlanmasıdır.

2. Modifiye Edilmiş Ring İplik Makinelerinde Fantazi İplik Üretimi

Özlü iplik (Core iplik), ayn ı merkezli iki lif demetinden olu şmaktadır. Bunlardan ilki, yüksek mukavemetli kimyasal lif demetinden olu şan öz ve diğeri bu öz üzerine sar ılan kesikli doğal veya kimyasal lif demetinden olu şan dış tabakadır. Merkezdeki tabaka core iplik yap ısının mukavemet, boyutsal stabilite gibi özelliklerini sağlarken; dış tabaka, ipli ğe estetik, konfor ve yumuşak tutum özellikleri kazandırmaktadır.

3. Çok Çekimli Sistem ile Fantazi İplik Makineleri

Bu sistemlerde renk efektleri ön planda olmaktadır. Çeşitli ilave aparatlar kullan ılmaktadır. Bu aparatlar renkli lifleri belli bir programa göre besleyerek çoklu renk efektlerinin elde edilmesini mümkün kılmaktadır. Tüm renk efekt üniteleri, her bir lif besleme hızının programlı bir kontrol aparat ı ile sıfır ile maksimum arasında bir çekime tam olarak ayarlanacak biçimde tasarlanmıştır. Çok çekimli sistemlerde çıkış silindirine dört şerit/fitil yönlendirilmektedir. Değişik renklerdeki 4 enjeksiyon bandı ayrı ayrı kontrol edilmektedir.

Yeni İplikçilik Sistemleri

1. Oyuk İğli Fantazi Büküm Makinelerinde Fantazi İplik Üretimi

Makine çekim sistemi, oyuk iğ, büküm verici kanca ve besleme silindirinden meydana gelir. Çekim sisteminden geçen efekt materyal, çıkış silindirinden beslenen ana iplikle karşılaşır. Fazla besleme ile efekt ipliği, ana iplik üzerinde yığılmalar ve dolayısıyla efektler meydana getirir. Efekt ipliği ve ana, iplik birlikte oyuk iğin içine girerler. Burada dönen ba ğlama ipliği ile birlikte bükülerek besleme silindirinden sarım ünitesine giderler

2.O.E-Rotor Makinelerinde Fantazi İplik Üretimi

Rotor iplik makinesinde fantazi iplik üretmek için makineye ek aparat tak ılması söz konusudur. Ek aparat, bir besleme silindiri çifti ve bir kesme kafas ından meydana gelir. Efekt malzemesinin beslenme pozisyonu çok önemlidir. Efektlerin gerçek büküm bölgesine çok yakın olması istenir. Rotor iplik makinesinde optimal noktayı bulmak için çok ara ştırma yapılmıştır. Doğrudan rotora besleme yapıldığında, kısa ve kötü ba ğlantılı, efektler elde edilirken açma silindirine besleme yapıldığında kusursuz bağlantılı efektler elde edilmiştir.

3. O.E-Friksiyon Makinelerinde Fantazi İplik Üretimi

Her bir eğirme pozisyonu için bantlar aç ıcı tambura beslenir. Hava akışı yard ımı ile olu şan santifrüj etkisi ile lif tek lif haline gelirler ve aynı yönde dönen iki delikli silindir aras ına düşerler. Bu silindirler hava vakumlu olduklar ından lifler silindire yapışır ve sürtünme etkisi ile bükülürler. Ana iplik eğirme bölgesine eksenel olarak beslenir. Yani oluşan ipliğin merkezine otomatik olarak yatırılır. Böylece efekt iplik yüzeyde görülür. İplik özü tamamen örtüldüğünde bant say ısı ve bant ağırlığındaki varyasyonlar, iplikte küçük düzensiz efektten materyal efektine kadar farklı derecelendirmelere neden olur.

Örme Yöntemi İle Fantazi İplik Oluşturma

Örme fantazi iplikler, normal bir düz ipliğin, tek iplikli örme prensibine göre düz örme makinelerinde ya da (iplik sabit i ğne hareketli) göre çalışan küçük çaplı yuvarlak örme makinelerinde bir yada daha fazla iğne ile örülmesi suretiyle elde edilir. Bu tür iplikler; karmaşık olmayan desenlerle üretilen üst giyimlik dokuların modaya uygun olarak cezp edici özelliğinin artırılmasını sağlar. Bunun yanında bu ipliklerin ev tekstillerinden perdelik kuma şlarda, t ıbbi tekstiller ve paketleme tekstilleri gibi birçok alanda kullan ım olanağı bulunmaktadır.

Diğer Yöntemlerle Fantazi İplik Oluşturma

1. Tekstüre Fantazi İplik Makinelerinde Isı Yoluyla Fantazi İplik Üretimi

Uygulanan şekil verme ve ısıl işlemlere göre iplikler değişik seviyelerde hacimlilik, matlık, parlaklık ve sıcak tuşe gibi özellikler kazanır.

2. Knit-The-Knit Prensibi ile Fantazi İplik Üretimi

Bu yöntem ile fantazi iplik elde etmede iplikler önce özel bir örme makinesinde örülürler. Örülmü ş olan yapı fiske kazanlar ında ısı ile i şlem görerek fiskelenir ve daha sonra soğumaya bırakılır. Soğumuş olan örgü yüzey daha sonra sökme makinesinde sökülerek bobine sarılır.

3. Havalı Sistem İle Puntalı İplik Üretimi

Puntalama; filaman iplik üzerine so ğuk hava ak ımı göndererek, filamanlar ın birbirinden ayrılmış bölümler arasında birbirine karışmış bölümler oluşturmak (punta) ve sayede iplik boyunca ara ara puntalı toplu bir yapı meydana getirmek amacıyla yapılan bir işlemdir.

ÖRME FANTAZİ İPLİKLERİN ELDE EDİLİŞİ

Örme Fantazi İpliklerin Sınıflandırılması

Örme fantazi iplikler üretim yöntemlerine bağlı olarak atkılı örme esasına göre üretilen iplikler ve çözgülü örme esasına göre üretilen iplikler olarak iki gruba ayrılır. Atkılı örme esasına göre üretilen iplikler RL düz örme iplikler ve RL fantazi (havlı) iplikler olarak sınıflandırılırken, çözgülü örme esasına göre üretilen iplikler ise kroşe iplik makinelerinde üretilen iplikler ve silindir örme makinelerinde üretilen iplikler olarak sınıflandırılır.

Atkılı örme esasına göre üretilen iplikler

1-RL sade örme İplikler ( Yuvarlak örme ) 

2-RL havlı örme iplikler ( Yuvarlak örme )

Çözgülü örme esasına göre üretilen iplikler

1- Kroşe iplik makinelerinde üretilen iplikler ( İğne salınımlı düz örme )

2- Silindir örme makinelerinde üretilen iplikler ( Yuvarlak örme )

ÇÖZGÜLÜ ÖRME ESASINA GÖRE ÜRETİLEN İPLİKLER

Kroşe İplik Makinesinde (İğne Salınımlı Düz Örme Makineleri) Fantazi İplik Üretim Prensibi

Kroşe iplik makinelerinin çalışma esası çözgülü örme esasına dayansa da çalışma yapısı olarak dokuma ile benzerlik göstermektedir. Bu benzerlik şu şekildedir: örücü iğnelerle ile ilmek oluşumu çözgü ipliğini atkı kılavuz tüpleri tarafından atılan iplikler ise atkı ipliğini temsil eder.Bazı detaylarda farklılık olmasına rağmen aslında çok yönlü bir yatay ra şel çözgülü örme makinesi olan kroşe iplik makineleri genellikle bir iğne rayına yerleştirilmiş kancalı iğneler, çözgü kılavuzları, atkı kılavuz tüpleri ve diğer yardımcı örme elemanları ile çok çeşitli örme iplikleri yapımına olanak sağlar. Bir kroşe iplik makinesi konstrüksiyonunda bulunan elemanlar: çalışma motoru, kontrol paneli, atkı ipliği besleyici silindirleri, çözgü ipliği besleyici silindirleri, bitmiş ürün toplama levendi, çözgü kılavuzları, atkı kılavuz tüpleri , ilmek iğneleri, lameller, otomatik yağlayıcı, ve döner bıçak silindiri şeklinde sıralanabilir.İplikten istenen özelliğe bağlı olarak makineye birden fazla iplik beslenmektedir. Örme i şlemi makinede bulunan örücü elemanlar ile sağlanmaktadır. İlmek oluşumu kancalı iğne üzerine çözgü kılavuzunun sağa sola hareketi ile ilmek ipli ğinin yatırımı ve iğnenin ileri geri hareketi ile bu ipliğin ilmeğe dahil edilmesi ile gerçekleşir. Makinede bulunan ve elde edilmek istenen ipliğe göre devreye giren üçüncü bir fonksiyonel elemanda örücü iğne ağzına efekt ipliği ya da elyaf şeridi besleyen atkı kılavuz tüpleridir. Bu tüplerden iplik ya da şerit sevki yine istenen aralıklarda sürekli ve bu aralıklar dışında kesikli olmaktadır.

 

 

krosiplik11

 

 

Makine üzerinde örücü iğnelerinin yanında makinenin ön kısmında bulunan küçük bıçaklar ya da arka kısmında bulunan döner bıçak sistemi bulunmaktadır. Üretilen ipliğe göre bıçakların devreye girip girmemesi ve devreye giren bıçakların hangi aralıklarla kesim yapacağı ayarlanmaktadır. Kesici bıçakların devreye girmesi ile oluşan iplik yüzeyi havlıdır. Makineye örülecek olan ipliklerin sevki makine arkasındaki cağlıklardan makine alt ortasına doğru sağlanırken elde edilen fantazi ipliğin makineden çıkışı ise makinenin üst k ısmından olup oluşan iplikler makinenin üst kısmında bulunan çıkrıklara sarılır.

Kroşe makinelerinde üretilen iplikler yumuşak, tüylü ve sıra dışı bir yüzeye sahiptir. İsteğe bağlı olarak makine yap ısında bulunan kesici bıçağın kullan ımı ile tüylü kırkayak ya da bıçak kullanmadan merdiven tipi fantazi iplik oluşumu sa ğlanır. Kırkayak ipliklerde kısa liflere hav, yüksek ilmek formundaki ipliklere ise zincir iplik adı verilir. Sonuç olarak elde edilen iplik tüylü ve havlı bir yüzeye sahip bir görünüm almaktadır.

Silindir Örme Makinesinde (Yuvarlak Örme Makinesi) Üretilen Fantezi İplikler

Örülmüş fantezi ipliklerin eldesinde küçük çaplı yuvarlak örme makineleri kullanılmaktadır. Bu makineler atkılı ve çözgülü örme tekniği ile üretim yapabilirler. Çözgülü örme prensibi ile üretim yapan silindir örme makinelerinde iplik hareketli iken örücü iğneler (sabit) topluca hareket halindedir.

 

 

krosiplik6

 

Küçük çaplı silindir örme makinelerinde çözgülü örme esasına göre üretilen ipliklere örnek olarak merdiven tipi iplikleri gösterebiliriz. Merdiven tipi iplikler yan yana bulunan iki ilmeğin arasına atılmış bir bağlantı ipliğinin yuvarlak örme makinesinde zincir yapısı oluşturacak şekilde örülmesi ile üretilir.Silindir örme makinesinde her örücü kafaya üç iplik rehberi ile besleme yapılır. Makinede örücü kafa kısmında her iki yanda bulunan iki rehberden gelen iplikler zinciri, orta rehberden gelen iplik ise bant kısmını oluşturur.

ATKILI ÖRME ESASINA GÖRE ÜRETİLEN İPLİKLER

Makineler tek veya çok çalışma üniteli (4,6,8 ve 12 üniteli gibi) imal edilmektedir. Makinelerin her bir örme ünitesinde çok küçük farklılıklar ile değişik fantezi iplik yapılarının aynı anda üretilmesi mümkündür. Atkılı örme prensibi ile üretim yapan silindir örme makinelerinde iplik sabit iken örücü iğneler sırası ile hareket halindedir.

 

 

krosiplik7

 

 

İğne kanalının bulunduğu yatak sabit olup iğnelere hareket veren çelik yürek dönmekte ve bu sayede silindir etrafına dizilmiş olan iğneler yürek profiline göre sırası ile kalkarak üzerlerine gelen zemin ipliğini ilmek haline getirmektedirler. Bu sayede sıra halinde enine yönde bağlantılar oluştururlar. Örme fantezi ipliklerinin sınıflandırmasında da belirtildiği gibi atkılı örme esasına göre üretilen iplikler iki gruba ayrılır. Bunlar RL sade örme iplikler ve RL havlı örme ipliklerdir.

1. RL Sade Örme İplikler ( Yuvarlak Örme )

Bu iplikler, atkılı örme esasına göre silindir (yuvarlak) örme makinesi üzerinde 6 ila 20 örücü iğne ile bir veya daha fazla katlı ipliğin örülmesi ile elde edilirler. Kurdele zincir tipi iplikler olarak adlandırılırlar . Bu iplikler bir tüp formundadır. Oluşan yapının genişliği, ünitede bulunan iğne sayısına bağlıdır. Makine kafasında çap etrafına dizilen iğneler sırası ile kalkarak zemin ipliğini ilmek yaparlar.

 

 

krosiplik8

 

 

2. RL Havlı Örme İplikler ( Yuvarlak Örme )

RL havlı örme iplikler, örme makinesinde örme ünitesine fantezi iplik örme aparatı takılıp 4 iğne üzerinde en az iki ipliğin örülmesi ile oluşur. Bu ipliklerden bir tanesi zemin diğeri ise efekt ipliği olarak kullanılır. Efekt ipliği ile zemin ipliği aynı anda iğne kancasına yatırılır. Dolayısıyla her ilmekte iki iplik bulunur. Ancak efekt ipliği öyle pozisyon almıştır ki bir sonraki ilmek sırasına başlamadan önce aparat çevresine sarılır. İkinci ilmek sırası oluştuktan sonra örülmüş iplik, doku çekim mekanizması tarafından çekilir ve aparat çevresine sarılmış olan iplik aşağı doğru hareket ederken kesici bıçak tarafından kesilir. Bu durumda kesikli havlı fantezi iplik elde edilir. Bu tip iplikler kuştüyü iplik olarak adlandırılır.

Kırkayak İplik

Kırkayak ipliği günümüzde birçok moda unsuru kumaşın üretiminde ve tasarımında özel kullanım alanına sahip bir fantezi ipliktir. Tüylü ve sıra dışı görünümü sayesinde birçok parçada kumaş tasarımcılarının tercihi haline gelmiştir. Kadifemsi ve parlaklık özelliği ile ev tekstilinde özellikle perdelik kumaşlarda ve birçok günlük kullanım amaçlı ürünlerde görünümünü ve tutumu geliştiren bir iplik olarak kullanım alanına sahiptir.

 

 

krosiplik5

 

 

Kırkayak iplik, hav (efekt) ve zincir (ilmek) iplik adı verilen 2 farklı ipliği yapısında bulunduran bir fantezi ipliktir. Bu ipliğin oluşum prensibi, zincir iplik adı verilen ipliğin örücü iğne ile ilmek oluşturması ve efekt ipliğinin oluşan ilmek üzerine yatırılması ve bir sonraki ilmek oluşumu sırasında sabitlenmesi (sıkıştırılması) esasına dayanmaktadır.

a) Zincir (Zemin, İlmek) İpliği: Örme yapılı kırkayak fantezi ipliğin temelini oluşturup, çözgülü örme esasına göre boyuna yönde ilmekler yaparak hav ipliğini bünyesinde sıkıca sabitleyen ipliktir. Kırkayak iplik üretiminde genellikle FDYya da DTY (Teksture) Polyester zincir iplikleri kullanılmaktadır. 

b) Hav (Efekt, Bant) İpliği: Kırkayak ipliğe estetik görüntü kazandıran ve yüzey görüntüsünü belirleyen ipliktir. Efekt ipliği olarak kesikli liflerden üretilmiş iplikler veya filaman DTY (Teksture) iplikler kullanılır. Özellikle polyester, floş, pamuk iplikler sıklıkla kullanılır. Efekt ipliği bir veya birden fazla olabilir.

Kırkayak ipliği, tüylü bir yüzeyin sağlanması amacıyla önceden belirlenmiş uzunlukta kesilecek olan efekt ipliğinin zincir iplik ile oluşturulan ilmeklerin arasına yatırılarak sabitlenmesi ile oluşturulur. Temel ve efekt iplikler, Aşağıda görülen kroşe iplik makinesinde arka planda yer alan cağlıktan beslenirler ve kırkayak ipliğini oluşturacak şekilde bir araya gelerek makinenin alt kısmında bulunan silindirlerden geçerek sarım mekanizması vasıtasıyla makinenin üst kısmında bulunan çıkrıklara sarılırlar.

Kırkayak ipliğin yapısını oluşturan zincir ve efekt iplikleri makinenin arkasında bulunan çağlığa dizilir. İlmekleri oluşturan zincir iplikleri makinenin ön kısmında ve en altta bulunan silindirler arasından geçirilmektedir . Örücü iğnelere ipliğin beslenmesini sağlayan platin rayında bulunan çözgü kılavuzlarından geçirilir. Her bir çözgü gözünden bir zincir ipliği geçirilir Kırkayak iplikte hav kısmını oluşturan efekt iplikleri ise makinenin üst kısmından beslenerek atkı kılavuz tüplerinden geçirilir.

Kırkayak ipliğinin sadece bir sıra halinde oluşumu için en az 3 tane örücü iğne ve 2 tane atkı kılavuz tüpü gerekmektedir. Üç adet zincir iplik (ilmek ipliği) makinede bulunan örücü iğnelere beslenirken; iki adet hav ipliği (efekt ipliği) makinedeki barlarda bulunan atkı kılavuz tüplerine beslenir. Kroşe makinelerinin çalışma esası çözgülü örme prensibine dayansa da çalışma mantığı dokuma prosesi ile benzerlik göstermektedir. Bu benzerlik şu şekilde ifade edilebilir: Zincir iplik ile oluşturulan ilmekler çözgü ipliğini, efekt olarak ilmeklerin arasına atılan hav ipliği de atkı ipliğini temsil eder.

KIRKAYAK İPLİK ÜRETİMİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER

Kırkayak ipliği üretimi sırasında kroşe iplik makinelerinde üretimi etkileyen bazı parametreler vardır. Önemli parametreleri sıralayacak olursak :

>>>>> Zincir ve efekt iplik numarası

>>>>>> Hav uzunluğu

>>>>> Sarım hızı (Üretim hızı)

>>>>> Çekim oranı

>>>>> İğne başı çapı

Bu faktörler birbirleri ile karşılıklı etkileşim içerisindedirler ve birbirine bağlıdırlar.

a) Zincir ve Efekt İplik Numarası

Kırkayak iplik üretiminde genellikle FDY ya da DTY (Teksture) Polyester zincir iplikleri kullanılmaktadır.Bu ipliklerin makinelerde sorunsuz çalışma imkanı sağladığı tespit edilmiştir. Aşınmalara kaşı daha dayanıklı olduğu için daha az kopuş ile daha randımanlı çalışma imkanı sağlar. Kırkayak ipliğe estetik görüntü kazandıran efekt ipliği olarak kesikli liflerden üretilmiş iplikler veya filaman DTY (Teksture) iplikler kullanılır. Hammadde olarak polyester, pamuk, floş, akrilik, viskon ve naylon lifi esaslı iplikler ile çalışabilmektedir. Efekt ipliği bir veya birden fazla olabilir. Temel ve efekt iplik materyali aynı veya farklı olabilir. Bununla birlikte filaman ipliklerin zincir ve efekt iplik bileşenleri arasında düşük sürtünme özelliklerine sebebiyet vermesi neticesinde havların sıkıca sabitlenmesindeki zorluklar açısından efekt ipliği olarak genelde kesikli liflerden üretilmiş iplikler tercih edilir. Bileşen ipliklerinin yapısal özelliklerinden olan elde edilme metotları, mukavemeti ve lif inceliği üretimi etkileyen önemli parametrelerdir. Kroşe iplik makinesinde iplik giriş numarası genelde 150 Denye ile 1200 Denye arasında değişmektedir. Makinede çok farklı numaralarda kırkayak iplik üretimi mümkündür. Makinede elde edilmek istenen kırkayak iplik numara değerine makineye beslenen bileşen ipliklerin numara değerleri direkt olarak etki eder.

b) Hav Uzunluğu

Kırkayak iplik üretiminde ipliğin görünüm özelliklerini etkileyen ve bu ipliklerden üretilecek kumaşların tutum, renk ve estetik görünümlerini belirleyen iplik olan efekt (hav, bant) ipliği ilmekler arası açıklığa bağlı olarak kesilerek kırkayak iplik bünyesinde hav olarak yerini alır. Kroşe iplik makinesinde örücü iğneler elde edilecek iplik hav uzunluğuna göre belirli aralıklarla dizilir. İki ilmek arası oluşan bantlar kesici sistemlerle kesildiği için ilmeğin bir tarafında bulunan kanat uzunluğu hav uzunluğunun yarısını oluşturur. Hav uzunluğu aynı zamanda elde edilmek istenen ipliğin numarasını da etkileyen önemli bir parametredir.

c) Sarım Hızı (Üretim Hızı)

Çalışma motorundan alınan güç makinede iplik toplama levendine, bıçak mekanizmasına ve çekim silindirlerine iletilir. Kroşe makinesi çalışma hızı 300-2000 d/dak arasında değişmektedir. Çalışma hızı artırıldığında makinde bulunan bütün aksamların hızı artmaktadır. Kroşe makinesinde hız; motordan alınan gücün artırılmasıyla artar. Makinenin hızlı çalışması halinde bant genişliği kısa, makinenin yavaş çalışması halinde bant genişliği uzun üretim yapılır. Makinenin hızlı ya da yavaş çalışması saatteki üretim miktarını etkiler. Üretiminde iplik ağırlığını etkileyen parametreler ise bileşen iplik numaralarının kalınlığı, ilmek sıklığı ve hav uzunluğudur.

d) Çekim Oranı

Kroşe iplik makinesinde oluşan kırkayak ipliklerin sarımdan önce bir silindir çifti ile çekilmesi gerekir. Bu silindir çifti makinenin alt kısmında yer alır. Çekim oranı iplikte ilmek büyüklüğüne ve dolayısıyla ilmek sıklığına etki eder. Çekim oranı artarsa ilmek büyüklüğünün artması sebebiyle üretim hızı da artar. Çekimin azaltılması ise iplik yapısında ilmek büyüklünü azaltırken ilmek sıklığını arttırır. Bu da üretimin azalmasına sebep olur. İlmek sıklığı aynı zamanda elde edilmek istenen ipliğin numarasını da etkileyen önemli bir parametredir.

e) İğne Başı Çapı:

Kroşe makineleri, incelikleri genellikle bir inç’te 10-20 iğne olacak şekilde üretilmişlerdir. Makine genişliği ise 40 ile 180 cm arasında değişir. Kroşe iplik makinesinde dilli iğneler kullanıldığı gibi genellikle esnek uçlu iğneler kullanılmaktadır. Kroşe iplik makinesinde bulunan iğnelerde iğne başı çapı oluşacak ilmeğin genişliğine etki etmektedirler. Farklı baş büyüklüklerine sahip iki iğnenin çalışması sonucunda uygulanan çekim değeri aynı olsa bile üretilecek kırkayak ipliklerin ilmek sıklıkları farklı olacaktır.

Kroşe İplik Makinesinde Fantazi İplik Üretim İşlem Adımları

Kroşe iplik makinelerinde tek taraflı havlı fantazi ipliklerin oluşturulması için 2 tane örücü iğne, 1 tane atkı kılavuz tüpü gerekmektedir. Kroşe iplik oluşumu için temel hareketi, kancalı iğneler, çözgü kılavuzları, atkı kılavuz tüpleri hareketi ile üç adımda ifade edecek olursak:

1.Adım

İlk olarak iğneler ilmek oluşturabilmek için öne doğru harekete geçer. Atk ı kılavuz tüpü ise bu hareketle eş zamanlı olarak yukarı doğru harekete ba şlar. Çözgü ipliği kılavuzlar ile esnek uçlu iğnenin üzerinden geçer.

2.Adım

İkinci harekette iğneler en öne doğru hareket ederek konumunu alır. Atkı k ılavuz tüpü ise yukarı hareketine devam eder. Çözgü kılavuz düzlemini terk ettiği anda sola doğru harekete başlar. Çözgü kılavuzu aşağı doğru çekilerek ipliğin iğne kancasına geçmesini sağlar.

3.Adım

İğne kancasına geçmiş çözgü ipliği iğnenin geriye hareketi ile çekilir. Atkı kılavuz tüpü ise sola hareketini tamamlar eski ilmek ile yeni ilmek arasından atkı ipliğini yatırır ve aşağı inmeye başlar. Eski ilmekler arasından atılan atkı ipliği ilmeklerin çekilmesi ile sıkışır ve sabitlenir.

Büküm ve Çekim Yoluyla Fantazi İplik Oluşturma

Klasik Sistemler

1-Ring İplik Makinelerinde Fantazi İplik Üretimi

Üç silindirli ring büküm makinesi kullanılır. Silindir hızları istenilen efektin verilebilmesi için ayarlanır. Fantazi iplik eldesi iki aşamalı olarak gerçekleştirilir. Birinci aşamada, efekt materyal (bant, fitil veya iplik) ile bir veya daha fazla sayıdaki ana iplik istenilen fazla besleme oranları verilerek birlikte bükülürler. İkinci aşamada ise bükülmüş efekt materyal ile ana iplik yeterli mukavemeti ve stabiliteyi sağlamaları için yine ring iplik makinesinde bağlama ipliği ile birlikte ilk aşamanın tersi yönünde bükülürler. Bir diğer yöntem ise çekim sisteminde, çekimin kontrollü olarak azaltılması sonucu iplikte şantuk olarak isimlendirilen konik uçlu kalınlıkları oluşturulduğu şantuk üniteleri ile iplik oluşumunun sağlanmasıdır.

2. Modifiye Edilmiş Ring İplik Makinelerinde Fantazi İplik Üretimi

Özlü iplik (Core iplik), aynı merkezli iki lif demetinden oluşmaktadır. Bunlardan ilki, yüksek mukavemetli kimyasal lif demetinden oluşan öz ve diğeri bu öz üzerine sarılan kesikli doğal veya kimyasal lif demetinden oluşan dış tabakadır. Merkezdeki tabaka Core iplik yap ısının mukavemet, boyutsal stabilite gibi özelliklerini sağlarken; dış tabaka, ipliğe estetik, konfor ve yumuşak tutum özellikleri kazandırmaktadır.

3. Çok Çekimli Sistem ile Fantazi İplik Makineleri

Bu sistemlerde renk efektleri ön planda olmaktadır. Çeşitli ilave aparatlar kullanılmaktadır. Bu aparatlar renkli lifleri belli bir programa göre besleyerek çoklu renk efektlerinin elde edilmesini mümkün kılmaktadır. Tüm renk efekt üniteleri, her bir lif besleme hızının programlı bir kontrol aparat ı ile sıfır ile maksimum arasında bir çekime tam olarak ayarlanacak biçimde tasarlanmıştır. Çok çekimli sistemlerde çıkış silindirine dört şerit/fitil yönlendirilmektedir. Değişik renklerdeki 4 enjeksiyon bandı ayrı ayrı kontrol edilmektedir

Modifiye Edilmiş Ring İplik Makinelerinde Fantazi İplik Üretimi

BÜKÜM VE ÇEKİM YOLUYLA FANTAZİ İPLİK OLUŞTURMA

Klasik Sistemler

Özlü iplik (Core iplik), aynı merkezli iki lif demetinden oluşmaktadır.

Bunlardan ilki, yüksek mukavemetli kimyasal lif demetinden oluşan öz ve diğeri bu öz üzerine sarılan kesikli doğal veya kimyasal lif demetinden oluşan dış tabakadır.

Merkezdeki tabaka Core iplik yapısının mukavemet, boyutsal stabilite gibi özelliklerini sağlarken; dış tabaka, ipliğe estetik, konfor ve yumuşak tutum özellikleri kazandırmaktadır

Çok Çekimli Sistem[ ile Fantazi İplik Makineleri

BÜKÜM VE ÇEKİM YOLUYLA FANTAZİ İPLİK OLUŞTURMA

Klasik Sistemler

Çok Çekimli Sistem ile Fantazi İplik Makineleri

Bu sistemlerde renk efektleri ön planda olmaktadır. Çeşitli ilave aparatlar kullanılmaktadır. Bu aparatlar renkli lifleri belli bir programa göre besleyerek çoklu renk efektlerinin elde edilmesini mümkün kılmaktadır. Tüm renk efekt üniteleri, her bir lif besleme hızının programlı bir kontrol aparat ı ile sıfır ile maksimum arasında bir çekime tam olarak ayarlanacak biçimde tasarlanmıştır. Çok çekimli sistemlerde çıkış silindirine dört şerit/fitil yönlendirilmektedir. Değişik renklerdeki 4 enjeksiyon bandı ayrı ayrı kontrol edilmektedir

ÖRME FANTAZİ İPLİKLERİN KULLANIM ALANLARI

Örme tipi fantazi iplikler, farklı malzeme türleri ile çalışma olanağı ve esnek bir ürün aralığına sahip olmaları nedeniyle birçok alanda kullanılmaktadır.

Özellikle değişik şekillerde tasarım imkanları ve geniş bir desen aralığına sahip olmaları, bu ipliklerin yeni birçok alanda kullanımının önünü açmıştır.

Örme tipi fantazi iplikler, döşemelik ve perdelik tekstillerde (kırkayak iplik, merdiven tipi iplik), jaluzi perdelerde (kroşe makinelerinde şerit formunda örülmüş iplikler), giyim tekstillerinde (kırkayak iplik, kuştüyü iplik), tıbbi tekstillerde (kompresyon ve yara koruma amaçlı geniş bant formunda yarı elastik bandaj) ve paketleme tekstillerinde yaygın olarak kullanılmaktadırlar.

 

 

 

Okunma 6250 defa Son Düzenlenme Salı, 01 Şubat 2022 18:59
?<