İnsan vücudunun fazla terleyen kısımlarında önemli renk değişiklikleri oluşabilir ve başka ürünleri kirletebilir.
Tere karşı renk haslığı tespitinin amacı boyalı ve baskılı tekstil mamüllerinin insan teri ile karşılaştıklarında, renklerinde meydana gelebilecek değişikliklerin ve beyaz giysilere renklerinin akmasının (lekelenmesinin) belirlenmesidir.( TS EN ISO 105-E04 )
Kullanılan Malzemeler
Çelik kaplar (Özellikleri: Paslanmaz veya cam)
Cam tüpler (25 mm çapında)
Perkloretilen, Etüv, Ph metre
Refakat bezleri(multifiber)
Gri Skala
Test Cihazı (Özellikleri: Paslanmaz çelikten, 5 kg ağırlığında, 60 mm x 115 mm alanı kapatacak yüzeyde ve numunelere 12,5 kPa basınç uygulayabilecek levhalar ve aynı boyutlarda numunelerin arasına yerleştirileceği cam veya akrilik levhalardan oluşan düzenek).
Asidik Deney Çözeltisi
Aşağıdaki gibi hazırlanmalıdır.
0.5 g/l Histidin (C6H9O2N3·HCl·H2O)
2.2 g/l Sodyum Dihidrojen Ortafosfat Dihidrat (NaH2PO4·2H2O)
5 g/l Sodyum Klorür (NaCl) tartılarak saf su içerisinde çözülür ve 0,1 mol/l sodyum hidroksit ile PH 5,5’e ayarlanır.
Bazik Deney Çözeltisi: Aşağıdaki gibi hazırlanmalıdır.
0.5 g/l Histidin (C6H9O2N3·HCl·H2O)
2.5 g/l Disodyum Hidrojen Ortafosfat dihidrat(Na2HPO4·2H2O)
5 g/l Sodyum Klorür
tartılarak saf su içerisinde çözülür ve 0,1 mol/l sodyum hidroksit ile pH 8’e ayarlanır.
Numune Hazırlama
Deneyde kullanılacak olan kumaş numunesi ve iki adet multifiber refakat bezi 100 mm x40 mm boyutlarında hazırlanır.
Daha sonra deney numunesi iki refakat bezinin arasına yerleştirilerek kısa kenarlarından biri boyunca dikilir.
Deneyin Yapılışı
Önceden hazırlanmış deney numunelerinden biri bazik çözeltinin içerisine diğeri asidik çözeltinin içerisine atılarak oda sıcaklığında 30 dakika bekletilirler.
Numuneler çözeltiden çıkarılırlar ve numuneler üzerindeki fazla çözelti sıvısı akıtılır.
Numuneler orijinal ağırlıklarının 2 – 2,5 katı olması sağlanır.
Numuneler daha sonra düzgün bir şekilde ayrı ayrı iki cam levha arasına yerleştirilir.
Cam levhalar arasına yerleştirilmiş olan numuneler ayrı ayrı deney cihazlarına yerleştirilerek üzerlerine 5 kg’lık ağırlıklar konularak 12,5 kPa basınç uygulanması sağlanır.
Cihazlar daha sonra dikey bir şekilde etüve konularak 37 ˚C’de 4 saat bekletilir.
Süre sonunda cihazlar etüvden çıkarılarak deney numuneleri ile refakat bezleri birbirinden ayrılır ve serbest halde 60˚C’yi aşmayan bir sıcaklıkta kurutulur.
Numunelerdeki renk değişimi ve refakat bezlerine akma ve solma gri skala ile değerlendirilir.
Test edilen numunenin sürtme bezini lekelemesi Gri skala kullanılarak kontrol edilir ve değerlendirilir.
Sürtme haslığı testi için 2 çeşit gri skala kullanılmaktadır.
Bir tanesi 5 ölçeklidir.
En düşük haslık değeri 1, en yüksek haslık değeri ise 5’tir. Diğer gri skala ise 9 ölçeklidir.
Bu skalada da en düşük ve en yüksek haslık değerleri 5 ölçekli skalada olduğu gibidir.
Ancak her bir değer arasında ara değerler bulunmaktadır.
Bu yüzden daha hassas ölçümler yapılabilmektedir. 9 ölçekli gri skalada haslık değerleri aşağıdaki şekildedir.
1 En düşük haslık değeri
1-2
2
2-3
3
3-4
4
4-5
5 En yüksek haslık değeri
