Endüstrileşme ve teknolojinin gelişmesinin getirdiği insan ihtiyaçlarındaki artış ve Dünya’daki nüfus artıları diğer tekniklerle üretilen ürünlere nazaran daha ucuz olan dokunmamış kumaşlara olan talebin artmasına neden olmaktadır. İnsanların rahatına ve gittikçe hızlanan hayat temposunda yaşamın kolaylaştırılmasına hizmet eden dokunmamış ürünlere her geçen gün yenilerinin eklenmesi kaçınılmaz bir gerçektir.
Yukarıdaki gerekçeli sebeplere göre Ar-Ge faaliyetleri sonucu piyasaya çıkan ürünlerin çeşitli olmasından dolayı hızlı gelişmekte ve kullanım olanaklarının artması dokunmamış kumaş sektörü çok önemlidir. Nedeni ise rekabettir. Çünkü aynı ürünü üreten ( hem iç piyasada hem de dış piyasada ) işletmelerin ürünü satmak için birbirleriyle yaptığı bir yarıştır. Bu yarışı ise sürekli olarak kazanmak zorundadır. Aksi takdirde piyasadan silinir. Tabii ki satılacak ürün ise hem kaliteli olacak ve hem de benzerlerinden mümkün olduğunca ucuz olacak ama kar da edecektir.
Dokunmamış kumaşların yani nonwoven kumaşların bazı noktalarda dokuma ve örme yüzeylere olan üstünlükleri sebebiyle özellikle de tıp, ulaşım, jeotekstil, temizlik ve konfeksiyon ( hazır giyim ) v.b. kullanım alanlarında günümüz ihtiyaçlarına cevap veren bu ürünlerin önemini her geçen gün daha da arttıracaktır.
Temas halindeki iki yüzey arasındaki bağıl harekete karşı koyan kuvvetler olarak tanımlayabileceğimiz sürtünme kuvvetleri tekstil teknolojisinde çok önemli bir rol oynamaktadır. Bir tekstil yüzeyi üzerinde bulunan cisme etki eden kuvvet ya da kuvvetler sonucu ortaya çıkan sürtünme kuvveti lif özellikleri, iplik özellikleri,üretim tipi, bitim işlemleri gibi birçok faktöre bağlıdır. Tekstil endüstrisinde önemli problemlerden biri olan sürtünme; kumaşın kötü görünmesinin yanı sıra, giysilerin yıpranmasına da sebep olarak kullanma süresini kısaltabilir. Kullanım esnasında sürtünme etkisine maruz kalan tekstil yüzeyinin aşınması sonucu, kumaş yüzey yapısının bozulması ve sonuçta kumaşta deformasyon oluşmaktadır.
Dokunmamış kumaşlar (nonwoven);
Kâğıt hariç yönlendirilmiş veya tesadüfî oryante edilmiş liflerin sürtünme, kohezyon veya adezyon kuvvetleri ile bağlanmasıyla üretilmiş tabaka, ağ veya tülbentlerdir.
( Adezyon: İki farklı maddenin birbirine yapışacak kadar olan çekme kuvvetine adezyon denir. Adezyon yapışma anlamına gelmektedir.
Kohezyon: maddelerin birbirlerine uyguladıkları kuvvetlerdendir ancak aynı cins moleküllerin çekimleri ile oluşur.)
En eski dokunmamış kumaşlardan biri, % 100 yün liflerinin sıcaklık ve nemle muamele edilip sıkıştırılarak form kazandırılan keçeleştirilmiş yapılardır. Dokunmamış kumaş endüstrisi son yıllarda klasik tekstil ürünleri ile benzer özelliğe sahip olan ürünleri üretmek amacı ile geliştirilmiş bir tekstil dalıdır. Artık önemli üretim dallarından biri olan teknik tekstillerin önemli bir bölümünü dokuma ve örmenin dışında kalan dokunmamış kumaşlar oluşturmaktadır.
Dokusuz yüzeyler;
Dokuma ve örme kumaşların sahip olduğu birçok özelliğe sahip olmalarına rağmen; liflerden doğrudan üretilmeleri nedeniyle kumaş eni ya da boyunca bölgesel farklılıkları içerebilmektedir.
Bu durum; lif dağılımının (oryantasyonunun) kumaş eni ya da boyunca eşit olmamasından ve dolayısıyla kalınlık değişiminin çok olmasından kaynaklanmaktadır. Bu tip kumaş üretiminde bütün üretim parametreleri uygun koşullarda olsa bile; üretim sırasında meydana gelebilecek lif göçü sebebiyle lif dağılımı düzgün olmayabilmektedir. Bu nedenle; bir dokusuz yüzeyin herhangi bir özelliği belirlenirken kumaştan alınan numune sayısı fazla tutulmalı ve olabildiğince kumaşın farklı bölgelerinden numuneler alınmalıdır. Ayrıca; alınan numunelerin %CV değerlerinin diğer kumaş türlerine oranla yüksek çıkması beklenmelidir.
Bu tür kumaşlar; lifler iplik formuna getirilmeden doğrudan liflerden üretildiğinden kumaşın dokuma kumaştakine benzer atkı/çözgü ya da örme kumaştakine benzer ilmek sırası/ilmek çubuğu yönü şeklinde tanımlanan yönleri bulunmamaktadır. Dokusuz yüzeyler için bu boşluğu doldurmak amacıyla Makina Yönü (Machine Direction-MD) ve Karşı Yön (Cross Direction-CD) gibi kavramlar geliştirilmiştir. Makina Yönü; kumaşın üretimi sırasında ilerlediği yönü göstermekte olup dokuma kumaş için çözgü yönüne karşılık gelmektedir. Karşı Yön ise; makine yönüne dik olan yönü ifade etmekte olup dokuma kumaştaki atkı yönüne tekabül etmektedir.
Bu yönlerin yanı sıra; bu tür kumaşların yapısal özelliklerini ifade etmek için izotropik ve anizotropik yapı kavramları da geliştirilmiştir.
İzotropik yapı;
Bir dokusuz yüzeyin makina yönündeki ve karşı yönündeki özellikleri birbirinin aynı ise bu kumaşın yapısını tanımlamada kullanılan terim olmaktadır .Örneğin belirli bir dokusuz kumaşın makina ve karşı yöndeki kopma mukavemeti eşit ise bu kumaşın izotropik yapıda olduğu söylenebilmektedir. Genellikler; dokuda yer alan liflerin rastgele yönlerde yönlendirildiği dokusuz yüzeyler izotropik yapı göstermektedir.
Anizotropik yapı ise;
kumaşın her iki yönünün özelliklerinin birbirinden farklı olduğu yapıyı ifade etmektedir.Dokuyu oluşturan lifler belirli bir yöne doğru yönlendirilmişse bu dokusuz yüzeyin anizotropik yapıda olduğu söylenebilmektedir.
Dokusuz yüzeylerden kullanım yerinde beklenen özellikler;
yüzeyi oluşturan hammaddenin (cinsi, inceliği, uzunluğu, krimp miktarı, kesit ile yüzey özellikleri, karışım oranı gibi) özelliklerinden, yapıdaki liflerin yerleşim biçiminden (belli yönde ya da rastgele), üretim yönteminin türünden ve üretim parametrelerinden etkilenebilmektedir.
Hem kesikli hem de kesiksiz lif türü kullanılması halinde, üretimin gerçekleşmesi için esas olan aşamalar doku oluşumu ve dokunun sabitlenmesidir. Bu aşamalar çok farklı teknikler ve makineler kullanılarak gerçekleştirilebilmektedir. Aşağıda farklı doku oluşturma ve doku sabitleme teknikleri görülmektedir.
