Suyla temas halinde olan tekstil mamullerinde renk değişimi ve lekeleme sıklıkla görülebilen bir durumdur.
Suya karşı renk haslığı testinin amacı, boyalı ve baskılı her türlü tekstil mamulünün uzun veya kısa süreli suya karşı dayanımını belirlemektir. Numune destile su içerisinde bekletilerek, nüfuz eden suyla rengindeki solma ve refakat kumaşını lekeleme derecesi belirlenir.( ISO 105-E01 )
Kullanılan Malzemeler
Persipirometre cihazı
Etüv
Sıcaklığı 37 ± 2 oC’ye ayarlanabilen destile su
12,5 kPa basınç uygulayan ağırlık
Refakat bezleri
Çok lifli refakat kumaşı (multifibre) veya iki adet tek lifli refakat bezi (biri boyanmayan kumaş, polipropilen),
Gri Skala.
Numune Hazırlama
10 cm x 4 cm boyutlarında bir test numunesi yine 10 cm x 4 cm boyutlarındaki çok lifli refakat bezine kısa kenarlarından birisi boyunca, ön yüzleri birbirine bakacak şekilde dikilir.
Tekstil mamulü iplik veya açık elyaf ise refakat bezlerinin kütlesinin yaklaşık yarısı kadar kütlede iplik veya lif alınır.
10 cm x 4 cm boyutlarındaki çok lifli refakat bezi ve aynı boyutlardaki polipropilen boyanmayan kumaş arasına konularak dört kenarı boyunca dikilir.
Deneyin Yapılışı
Deney numunesi, içerisinde oda sıcaklığında su bulunan düz zeminli bir kap içerisine konulur ve tamamen ıslatılır.
Test numunesi iki cam veya akrilik reçine plaka arasına yerleştirilir.
Persipirometre test cihazına bir defada, aralarına plaka yerleştirilmek suretiyle en fazla on adet numune yerleştirilebilir.
Numune sayısı az olsa da cihaza on adet plaka konulabilir.
Daha sonra 12,5 kPa basınç uygulayan ağırlık konulur ve vidalar sıkıştırılır.
Daha önceden 37oC’ye ısıtılmış etüv içerisine konularak 4 saat bekletilir.
Süre sonunda her bir test numunesi açılır ve kısa kenarı hariç diğer dikişleri sökülerek birbirinden ayrılır.
60oC’yi aşmayacak sıcaklıktaki havada kurutulur.
Her numunenin renk solması ve refakat bezlerine renk akması gri skala ile değerlendirilir.
Numunenin renk değişim derecesini ve numune kumaşın refakat kumaşını kirletme derecesini tespit etmek amacıyla 2 ayrı gri skala kullanılmaktadır.
Her iki skalada da 1 en kötü değer 5 en iyi değer olmak üzere 9 ayrı değer bulunmaktadır. (1- 1/2- 2- 2/3-3 3/4- 4 - 4/5- 5)
Değerlendirme işlemi D65 gün ışığı altında ve 45 o’lik eğime sahip gri renkli bir yüzey üzerinde yapılır.
Lekelenme derecesinin tayini için, test sonucu lekelenen materyal boyanmamış orijinal kumaşla yan yana konulur ve aralarındaki fark gri ölçekteki farklarla karşılaştırılır.
Renk değişim derecesinin tayini için ise; teste tabi tutulan numune orjinal numuneyle yan yana konur ve yine aralarındaki fark gri ölçekteki farklarla karşılaştırılır.
