Buruşmazlık;
Kullanım kolaylığı açısından kumaşların belirli bir basınç altında kırıştırıldıktan sonra, basınç kaldırıldığında eski formuna dönebilme özelliğidir.
Buruşmazlık dayanımı ise kumaşın katlı halden ve istenmeyen kırışıklıklardan düzgün hale geçmesini sağlayan bir özelliktir.
Pamuklu, keten ve rejenere selüloz liflerden üretilen kumaşlar buruşmazlığa karşı hassaslık gösterirler.
Sentetiklerde ise buruşmazlık dayanım özellikleri iyidir.
Bu deneyde dikdörtgen şeklinde ve belirli boyuttaki deney numunesi uygun bir teçhizatla katlandıktan sonra belirtilen kısa bir süre için belirli bir basınca maruz bırakılır.
Bu basınç kaldırıldıktan ve deney numunesi belirli bir süre için serbest bırakıldıktan sonra kat düzelme açısı ölçülür.( TS 390 EN 22313 )
Kullanılan malzemeler
Standart atmosfer koşulları
Test numuneleri
Lam
Ağırlık
İletki
Kronometre
Numune Hazırlama
Deney numuneleri numune hazırlama işlemine başlamadan önce kumaşlar en az 24 saat standart atmosfer şartlarında kondüsyonlanmalıdır.
Eğer istenirse kumaşta oluşmuş yaşlanma tesirini gidermek için numune 30 dakika süre ile 20°C sıcaklıktaki suya batırılır, sudan çıkarıldıktan sonra santrüfüjlenir ve kondüsyonlanmadan önce nemli haldeyken buharlı ütü yapılır.
Deney numuneleri, kumaşın kenarlarından en az 50 cm içeriden alınır.
Kat izi bulunan, kırışık, bükülmüş veya deforme olmuş bölümlerden deney numunesi alınmaz.
Kumaşın ön yüzü, yönü (atkı, çözgü) işaretlenir.
Deney numuneleri 40 mm x 15 mm boyutlarında olacak şekilde kesilir.
Deney numunelerinin yarısı, kısa kenarı çözgü veya imalat yönüne paralel yönde diğer yarısı ise kısa kenarı atkı yönüne paralel veya imalat yönüne dik yönde olan 20 deney numunesi hazırlanır.
Deneyin Yapılışı
Deney numunelerinin yarısı ön yüzü üzerine, diğer yarısı arka yüzü üzerine, kısa kenarları üst üste gelecek şekilde katlanır.
Uçlardan 5 mm den daha uzak olmayacak şekilde cımbızla tutulur.
Deney numunesinin yüzleri yapışma eğilimi gösteriyorsa yüzeyler arasına 18 mm x 15 mm boyutlarında kağıt veya metal folyo konulur.
Deney numunesi cihazın alt plakası üzerindeki işaretli alana yerleştirilir ve gecikmeksizin ve dikkatli bir şekilde 10 Newton’luk bir kuvvet (basınç) uygulanır. Bu basınç deney numunesine 5 dakika +/- 5 sn süre ile uygulanır.
Deney numunesi üzerindeki basınç, deney numunesinin sıçramasına meydan vermeden, bir saniyeden kısa bir sürede dikkatli ve çabuk bir şekilde kaldırılır.
Deney numunesi cımbızla tutularak doğrudan ölçme cihazının numune tutucusuna nakledilir.
Deney numunesinin aşağıya doğru sarkacak ucundan cımbızın düz ağızları ile tutulur ve diğer uç kavrayıcı çeneler arasına arka durdurucuyu geçmeyecek şekilde ve kat izi bozulmadan yerleştirilir.
Deney numunesinin serbest olan kolu daima düşey bir pozisyonda olacak şekilde, cihaz devamlı olarak ayarlanır.
Kat düzelme açısı, katlanmış deney numunesinden basıncın ve kullanılmışsa kağıt veya metal folyonun kaldırılmasından 5 dakika sonra okunur.
Atkı ve çözgü yönündeki elde edilen sonuçların ayrı ayrı aritmetik ortalaması alınır.
