İĞNE TÜRLERİ

 

Örme makinelerinde değişik üç tür iğne kullanılmaktadır.Bunlar

 

a.)Kanca uçlu iğne (dilli iğne )

 

b.)Esnek uçlu iğne ( veya gözlü iğne )

 

c.)Sürgülü iğne ( veya bileşik iğne )

İğne tiplerine bağlı olarak örme hareketleri ve makine dizaynları da farklı olmaktadır. Aşağıda üç değişik iğne tipi, iğnelerin çeşitli parça ya da  bölümlerinin isimleriyle birlikte gösterilmektedir.Bir örme iğnesinin en önemli iki bölümü,kancalı ucu ve kuyruk bölümleridir.Kancalı uç ilmek oluşumunu  ve ilmeğin çekilmesini sağlar.Kuyruk bölümü ise iğnenin düşey yönde yapacağı hareket sırasında hareket elemanlarınca itilen bölümdür.İğnenin baş ve kuyruğu arasında kalan bölümüne gövdesi denir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Aşağıda görülen  iki uçlu iğne tek başına ilmek transferi sağlayan özel bir iğne tipidir.

 

 

 

 

 

 

İĞNE

 

 

Günümüzde en çok tercih edilen iğne dilli iğnedir.Bugün yeni makinelerde kullanılmak ve bozulanları değiştirmek üzere milyonlarca dilli iğne üretilir.Örgü makinesinin kalbi diye anılan iğne iki bölümden yapılmıştır.İğne üreticisi tarafından bir araya getirilen gövde ve dildir.Son derece kalite çelikten yapılmış iğne gövdesi işlevlerine göre çeşitli bölümlere ayrılır,Aşağıdaki şekilde iğnenin bölümleri

a-) Kanca, b-) Dil bağlantısı, c-) Bağlantı yatakları ,d-) Dil aksı,e-) İğnenin gövdesi, f-) İğnenin ayağı, g-) Kuyruk

Dilin bölümleri ise h-) Dil aksı ,ı-) Dil Kuşağı görülmektedir.

 

 

 

 

 

 

 

 

İĞNE YATAĞI

 

 

Örgü makinesinde kullanılan iğne sayısı oldukça fazladır.Bunlar çelikten mamül düz plakanın üzerine dizilirler.İğnelerin,içinde kayıp ilmek oluşturması için iğne yatağına yivler açılmıştır.Aşağıda iğneler yerleştirilmiş iğne yatağı görülmektedir.

Aslında her örgü makinesinde iki iğne yatağı vardır.Yaklaşık 100 derecelik bir açıda dururlar.Her iki taraftaki iğneler örmek üzere alçalırken birbirine çarpmasınlar diye bır plakanın yivleri diğer plakadakilerin arasına gelecek şekildedir.

 

 

 

 

 

 

 

 

İNCELİK

 

İncelik,düz örgü makinelerinde iğne yatağında 1 inçh’teki ( 2,54 cm ) iğne sayısı ile belirlenir.Bu incelik iğne yatağı yivleri açılırken tespit edilir.Makine inceliğindeki iğnelerin inceliği yivlerin derinliği ve yivlerin arasındaki mesafe birlikte hesaplanır.İncelik kumaşın yoğunluğunda,görüşünde ve kumaşların kalınlığında en önemli faktördür.

 

PLATİN

 

Bütün modern örgü makinelerinde ilmek fonksiyonuna, ilave örgü elemanları karışır.Bunlara platin denir.Bu platinler iğne yatağı yivlerinde iğnelerle beraber dizilidir.Formları imalatçı firmalara göre değişiklikler arz eden platinler desenlendirmede gerekli iğnelerin seçilmesinde kullanılır.Bunlar arasında ara platin ( iğne ve başka platin arasında kullanılan ) ve seçici platini ( doğrudan seçici ünitede kullanılan ) sayabiliriz.

 

 

 

 

 

 

 

İLMEĞİ OLUŞTURAN TEMEL MAKİNE PARÇALARI SEMER

 

 

Genelde örgü sırasında iğne yatağı sabittir.Buna istisna bazı desenlere imkan tanımak için bir plakanın diğerine göre kısıtlı olarak kaymasıdır.

İğneleri yivlerde hareket ettirmek için üzerinde çelikler bulunan bir semer yataklar üzerinde gezerek iğne ayaklarını çeliklerin kavisli kanallarını izlemeye zorlar.Bu sayede iğneler yükselip alçalarak yeni bir ilmek oluşturur.Aşağıdaki şekilde görülmektedir.

 

 

 

 

 

 

 

Semer, paletlere sabitlenmiştir. Adım motorlarından alınan hareketle paletler, semeri plaka boyunca taşır. Adım motorları semerin istenilen noktadan (turunu tamamlamaya gerek kalmadan) geri dönüşünü sağlamaktadır. Üzerinde mekik tulumbalarını, çelik plakasını (tablasını), ayar motorlarını, iğne stobunu, fırçaları, may bastırıcılarını bulunduran ve çalışma esnasında mekikleri örgü alanı boyunca taşıyan makine elemanıdır.

 

 

 

 

 

 

Elektronik triko makineleri tek ve çift semerli makineler olmak üzere ikiye ayrılır. Semerler, ayrı ayrı çalışabildiği gibi birlikte de çalışabilir. Uzun makinelerde daha fazla üretim yapabilme adına aynı anda iki ayrı parça örebilmek için semerler ayrı ayrı çalıştırılabilir. 

 

 

 

 

 

 

 

Semerlerin birbirinden ayrı çalışmasına “tandem” denir. Düz geniş ende parça örmek için kuşak adı verilen demir parça ile semerler birleştirilir. Semerlerin birleştirilmiş şekilde çalışmasına “birleşik kafalı” denir. Böylece tek semer gibi çalışabilir. 

Çift semerli makineler

1+1 = 2 sistemli

2+2 = 4 sistemli

3+3 = 6 sistemli makinelerdir.

 

 

 

 

 

 

MEKİK

 

 

İğne inişe geçtiğinde yeni bir ilmeği meydana getirecek iple beslenmelidir,Bu işi semer tarafından iğne yatağı boyunca taşınan mekik görür.Bobinden gelen ipliğin mekikle taşınması aşağıda görülmektedir,Tek bir mekik sıra ile iğnelere yeni örgü sıralarını yaptırır.Basit örgüde iplik kumaşın bir ucundan diğerine örgü sırasındaki bütün ilmekleri oluşturur.

 

 

 

 

 

 

Tek bir mekik sıra ile iğnelere yeni örgü sıralarını yaptırır.Basit örgüde iplik kumaşın bir ucundan diğerine örgü sırasındaki bütün ilmekleri oluşturur.

İplik kılavuzlarının (mekiklerin) örme makinesindeki görevi, bobinlerden gelen ipliği uygun şekilde iğnelere vermektir. İpliğin iğnelere son yönlendirdiği nokta mekiklerdir. Mekikler düz ve yuvarlak örme makinelerinde farklı şekillerdedir.

Düz örme makinelerinde mekikler örgü alanında hareketlidir. Semer kafa ile taşınmaktadır. Yuvarlak örme makinelerinde mekikler sabittir. Her sistem için bir mekik kullanılır.Yapılan örgünün niteliğine göre çeşitli yapıdaki mekikler seçilebilir( Normal örgü mekiği,İntersia mekiği,Split mekiği,Vanize mekiği…. )

 

 

NORMAL ÖRGÜ MEKİĞİ

 

 

Genel kullanımlar içindir. Mekikler makine üzerindeki raylar üzerinde hareket ederler. Toplam 4 ray ve bu raylar üzerinde toplam 16 mekik bulunur.( 8 sağ,8 sol; her rayda 2 solda 2 sağda ).Her mekik taşıyıcı semerde bulunan pimler tarafından hareket ettirilir.

 

 

 

 

İNTERSİA MEKİĞİ

 

 

İntersiya örgülerdeki zaman kaybının önlemek için tasarlanmıştır. Normal mekiklerde yapılan intesia örgülerde “kick” denen mekik taşıma olayları yüzünden 2-3 kafa geçişi için 1 sıra örgü elde edilirken intersia mekiği kullanıldığında her geçiş için 1 sıra oluşumu sağlanır ki bu da üretimin 2-3 katına çıkması demektir.

 

 

VANİZE MEKİĞİ

 

 

 

Bir tek mekikten farklı özellikte iki iplik besleme imkânı sunar. Bu iplikler istendiklerinde önde ve arkada gösterilebilir.

 

 

 

 

SPLİT MEKİĞİ

 

 

Ajurlu modellerde oluşan deliklerin oluşmasını engeller.Mekiklerden geçen iplik-cam sistemiyle örme kumaşa dönüşür. Sürekli kumaş oluşumu için oluşan örgünün aşağıdan çekilmesi şarttır. Bu da merdane sistemiyle sağlanır.

 

 

MERDANE

 

 

 

Yeni ilmek oluştururken iğnenin alçalışı sırasında ağzındaki eski ilmeğin kurtulmaması gerekir.Bu çok önemli faktör olmaz ise,iğneler kancalarını boşaltmazlar,eski ilmekler dilin üzerinden atlayamazlar ve yeni ilmek oluşmaz.

 

 

 

 

 

İlmeklerin iğnelerden kurtulma eğilimini kısıtlayan çeşitli metodlar vardır.En basit ve en eskisi kumaşı aşağıdan çekerek yerinde tutmaktır.Bu işlem için merdane kullanılır.Hem iğnelerin hareketi sırasında belirli bir gerginlik sağlayabilmek hem de yeni oluşan sırayla uzayan kumaşı aşağıya çakabilmek amacıyla bir gerilim uygulanır.