Giysi performansı, kumaş özellikleri ile beraber konfeksiyon aşamasında yapılacak giysi modeli ile birlikte dikiş performans özelliklerine de bağlıdır. Dikiş performans özellikleri; boyutsal dayanaklık, dikiş mukavemeti, esneklik gibi parametrelerin yanı sıra dikiş işlemi esnasında herhangi bir sorunla karşılaşmadan düzgün bir dikiş yapılmasına bağlıdır. Dikiş mukavemeti ve esnekliği; dikiş ipliği tipi ve sıklığı, dikim tekniği, kumaş ve malzeme yapısı ve bitim işlemlerine bağlıdır. Dolaysıyla giysi performansını belirlemede önemli rol oynayan parametrelerden biri dikiş mukavemetidir. Bu deneyde dokunmuş kumaşların dikiş mukavemetini tespit etmek hedeflenmiştir. Diğer yöntemlerle üretilen kumaşlara da uygulanabilir. Yalnız elastik dokunmuş kumaşlar, jeotekstiller, dokusuz kumaşlar, cam elyafları, karbon elyaflarda ve poliolefin elyaflardan dokunmuş kumaşlara uygulanmaz.( TS 1619–1 EN ISO 13935–1, TS 1619–1 EN ISO 13935–2)
Kullanılan malzemeler
Uzatma hızı sabit (CRE) çekme cihazı (teknik ve diğer özellikleri EN 30012-1 standardına göre uygun olmalı; çeneler kayma olmadan numuneleri kavrayabilmeli ve kesmeyecek veya herhangi bir şekilde numunenin mukavemetini azaltmayacak şekilde olmalı. Çeneler en az 60 mm eninde olmalı), Dikiş makinesi, kesme aleti, test numuneleri.
Numune Hazırlama
Dikiş mukavemetini belirlemek için kavrama ve şerit olmak üzere iki deney metodu vardır. Her iki metot içinde uzatma hızı sabit (CRE) çekme cihazı kullanılmaktadır. Numune hazırlama aşamaları ve numune ebatları farklıdır. Deneylere başlamadan önce numunelerin standart atmosfer koşullarında kondisyonlanmalı ve sonra dikiş işlemleri yapılmalı. Burada kullanılacak dikiş türü, dikiş adımı, dikiş iplik cinsi v.b özellikler önceden belli ve işlem bunlara göre yapılır. Dikiş makinesinin ayarları ise doğru dikim şartlarına göre yapılmalı.Şerit metoduna göre numune hazırlama TS 1619-1 EN ISO 13935-1 standardına göre;Kavrama metoduna göre numune hazırlama TS 1619-2 EN ISO 13935-2 standardına göre yapılmaktadır. Bu deneyde kavrama metoduna göre yapılacaktır. TS 1619-2 EN ISO 13935-2 standardına göre yapılan kavrama yönteminde; numunenin ebatları 100 mm ve 400 mm boyutlarında olacak şekilde atkı ve çözgü ipliklerine paralel bir şekilde kumaş üzerinde bir dikdörtgen çizilir. Uzun kenarı çözgüye paralel olarak çizilen test numuneleri atkı boyu olarak; uzun kenarı atkıya paralel test numuneleri ise çözgü boyu olarak adlandırılır. Dikdörtgen şeklinde çizilen test numunemizin uzun kenarında 110 mm işaretlenerek, kısa kenara paralel bir çizgi çizilir. Daha sonra makas yardımıyla numunemiz düzgün bir şekilde kesilir. Kesilmiş olan numune 110 mm'den katlanarak ve 20 mm mesafeden 90 metrik numaralı dikiş iğnesiyle santimetrede 5 dikiş adımı olacak şekilde dikilir. Dikilmiş olan test numunesi makas yardımıyla tam ortadan kesilerek iki ayrı numune elde edilir. Bu numunelerden birisi dikişsiz numune, diğeri de dikişli numunedir. Daha sonra test cihazında çenelere paralel olması açısından 38 mm mesafeden uzun kenara paralel kılavuz çizgileri çizilir. Bu şekilde atkı ve çözgü yönünden ayrı ayrı 5’er deney numunesi hazırlanır.
Deneyin yapılışı
Test için hazırlanan numune üzerine çizilen çizgi, yerleştirilecek çene kenarıyla çakışacak şekilde yerleştirilir. Sonra cihaz gösterge uzunluğu 100 mm ve çekme hızı 50 mm/dakika ‘ye ayarlanır. Numunenin yerleştirilmemesinde herhangi bir ön gerilme olmamasına dikkat edilir. Daha sonra cihaz çalıştırılarak teste başlanır. Numune koptuğu anda cihazdaki değer Newton olarak kaydedilir. Aynı işlemler dikişli numune içinde yapılarak koptuğu andaki değer kaydedilir. İki değer arasındaki fark 200 newton'un üstündeyse, sonuç 200 newton'dan büyük şeklinde raporlanır. Eğer sonuç 200 newton'dan küçük çıkarsa kumaş hatası veya dikiş hatası şeklinde yorumlanır. Benzer işlemler 5 adet atkı ve 5 adet çözgü için tekrarlanır, ortaya çıkan sonuçların aritmetik ortalaması test sonucu olarak alınır.
