Dokuma hazırlık aşamaları, dokuma işlemi boyunca yaşanabilecek hataları en aza indirerek, zaman tasarrufu sağlamak, hız, kalite ve ekonomik verimi arttırmak amacıyla yapılan bobinleme, çözgü hazırlama, haşıl ve taharlamadan oluşan ön hazırlıkların bütününü içerir.

Dar dokuma kumaş üretiminde kullanılan iplikler müşteri isteğine ve yapılacak işe uygun olarak, iplik üretim işletmelerinden, ham ya da boyalı hazır bobinler halinde temin edilmektedir. İplik katlamanın gerektiği bazı özel durumlarda yine başka işletmelerden yararlanılmaktadır. Hazır olarak temin edilen iplik bobinleri üretim için hazırlanmak üzere çözgü dairesine gönderilmektedir.

Çözgü iplikleri levent adı verilen flanşlı küçük silindirlere sarılı olarak dar dokuma makinesine takılı olan cağlığa yerleştirilir. Atkı ipliği ise genellikle bobin halinde dokumada kullanılır. Dar dokuma kumaş üretiminde kullanılan çözgü leventleri küçük ölçülerdedir.

 

 

 

Bu ölçüler yüksek derecede elastik ve kauçuk iplikler için kullanılan monofilament, doğal veya yapay lifler için uygundur. Leventlerin çeşitli uzunlukları bulunmaktadır. Genellikle alüminyum çözgü levendi kullanılmaktadır. Küçük boyutlardaki leventleri depolama ve dokuma hazırlık işlemleri için büyük alanlara ihtiyaç duyulmamaktadır. Böylece cağlık için düşük maliyet ve kurulum için de küçük alanlar yeterlidir.

 

 

 

 

Enli dokuma makinelerinde olduğu gibi dar dokuma makinelerinde de işin durmaması, makine randımanının artması ve kumaş kalitesi için dokuma hazırlık işlemlerinin niteliği önemlidir. Genel olarak çözgü hazırlama makineleri cağlık, kontrol elemanları (iplik frenleri, durdurma tertibatı gibi) ve iplik kılavuzları ile sarım ünitesinden oluşmaktadır. Cağlık, üzerinde bobinlerin dizildiği iğler bulunan ve ipliklerin düzgün sıralar halinde, bobinlerden çözgü levendine beslendiği bölümdür. Dar dokuma makineleri için çözgü hazırlamada çoğunlukla sabit cağlık kullanılmaktadır.Küçük boyutlu bobinler için küçük kapasiteli cağlıklar yeterli olabilmektedir.Dar dokuma üretimi için kullanılan çözgü hazırlama makinelerinin diğer enli dokuma makinelerinden farkı küçük boyutlarda flanşlı leventlerin ve sabit cağlığın kullanılmasıdır. Dar dokuma çözgü hazırlama işleminde genellikle tek renk ve kalın iplikler için doğrudan ( paralel yani seri ) çözgü hazırlama yöntemi kullanılmaktadır. Doğrudan çözgü hazırlamada sabit cağlıktan bir ya da daha fazla sayıda bant için gereken iplik sayısında beslenen iplikler, çözgü levendine levent enince ve belirlenen uzunlukta sarılır.

 

 

 

 

 

Diğer bir yöntem ise bant şeklinde çözgü hazırlamadır. Dokunacak bant genişliği, iplik numarası ve sıklığına göre hesaplanan sayıda, gruplanmış ipliklerden oluşan, genellikle 2-3 cm kalınlığında bantların vargel yardımı ile levent üzerine sarılmasıdır.

 

 

 

Cağlıktan beslenen ipliklerin genişliği bant genişliğine uygun şekilde V tarak yardımı ile ayarlanır. Yine bant genişliği dikkate alınarak her devir için vargelin kaydırma mesafesi ayarlanır. Bu ayar sarımın düzgünlüğü açısından önemlidir. Bantlar levent üzerine istenen uzunlukta, boşluk kalmayacak şekilde, yan yana düzgün bir şekilde sarılmalıdır. Bu yöntem daha çok kurdele, cırt bant/Amerikan fermuarı (velcro) gibi dar enli tek renk ürünler için işlevsel olarak kullanılmaktadır. Bant şeklinde çözgü hazırlama yöntemi pek kullanılmaktadır. Çözgü hazırlamada zaman (süre) tasarrufu ve hız sağladığı için çoğunlukla doğrudan çözgü hazırlama makineleri kullanılmaktadır.

Yapılan araştırmalarda dar dokuma makineleri için konik ve seri çözgü hazırlama sisteminin kullanıldığı da anlaşılmaktadır. Bu işlemin enli dokuma makinesinden farkı, tambur ve levent boyutlarının küçük olmasıdır. Konik çözgü makinesinin, büyük ölçekli dar dokuma işletmelerinde, aynı leventten birden fazla bant besleme yapılması durumunda ve şerit bant ya da kayış dokuma gibi uzun metrajlarda işin daha seri üretimi amacıyla tercih edilmektedir.

 

 

 

 

Lâteks çözgü makinesi, farklı uzunluk ve kalınlıklarda, hammaddesi kauçuk ve spandex olan elastik çözgü iplikleri için kullanılmaktadır.

 

 

 

Çözgü dairesinden gelen ipliklere, dokuma işlemine hazırlanmak üzere tahar işlemi uygulanır. Taharlamadan önce kullanılacak olan dokuma makinesinin ön hazırlığı yapılmalıdır. Bunun için belirlenen tahar planına göre makineye yeterli sayıda lamel her bir çözgü ipliğini kontrol edecek şekilde dizilir. Her bir çerçeveye taşıyacağı iplik sayısına göre gücüler yerleştirilir. Belirlenen iplik sıklığı ve diş tel sayısına göre ön tarak numarası tespit edilir. Ön tarak numarasına göre arka tarak belirlenir ve makineye yerleştirilir. Ön tarak genişliği 18 mm’den 310 mm’ye kadar değişen bant ölçülerine ve kullanılan dokuma kafası adedine göre ayarlanmaktadır. Örneğin 12 dokuma kafası için, tarak genişliği 25 mm (12/25), 8/ 27 mm, 6/42 mm, 4/ 66 mm gibi ölçülerde olmaktadır. Ön tarak ayarı yapıldıktan sonra atkı iğnesi ve yardımcı iğne ayarları da yapılmaktadır. Taharlama için leventlerden alınan her bir çözgü ipliği, arka tarak dişlerinden hizalanarak geçirilir. Daha sonra önce, belirlenen sayıda ve hizada dizilen lamellerden, sonra da tahar planına göre gücü tellerinin gözlerinden geçirilir. Yapılan ön tarak ve dokuma kafası ayarına göre gücülerden çekilen çözgü iplikleri ön tarak dişlerinden geçirilerek, kumaş sarma mekanizmasına sarılır. Dokuma işlemine geçilmeden önce makine desen ayarı yapılmalıdır. Makinenin ve işin özelliğine göre bakla ya da kam desen ayarı yapılır.