Konstrüksiyon yapıları diğer sistemlere göre daha basit olan kamlı mekanizmalar daha çok basit örgülü kumaşların üretiminde kullanılmaktadırlar. Bu mekanizmaların konstrüksiyon yapıları basittir, küçük boyutlarda olduklarından az yer kaplarlar, hafiftirler, üretim maliyetleri düşüktür, çalışma ömürleri uzun ve dayanıklıdırlar.

 

Kamlı ağızlık açma mekanizmaların oluşum temeli, çerçevelere hareket iletimi için ana mil üzerine yerleştirilen kamlardan meydana gelmesidir. Kamlı ağızlık açma mekanizmaları günümüzde pozitif ve negatif olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Bu çeşitlendirme çalışma prensibi ve makine koşullarına uyarlanmaktadır.

 

Negatif kamlı ağızlık açma mekanizmaları

 

Negatif hareketli sistemlerin esasını çerçevelerin sadece bir yönde (yukarı ya da aşağı) kam vasıtasıyla hareket etmesi ve zıt yöndeki hareketini bir yay ya da çerçevelerin kendi ağırlıkları ile sağlaması oluşturur.

 

Negatif kamlı ağızlık açma mekanizmaları çerçevelere hareket iletme yöntemlerine göre bağımlı ve bağımsız olarak kendi aralarında sınıflandırılabilmektedir. Bu mekanizmalardan bağımlı olanlar göz önüne alındığında çerçeveler arası bağlantılar nedeni ile bir çerçevenin yapmış olduğu hareketin diğer çerçeve tarafından tam tersi yapılmaktadır.

 

 

 

Yukarıdaki şekilde görülen mekanizma incelendiğinde; mekanizmada 1-2-3 ve 1'-2'-3' nolu uzuvlara sahip mekanizma C1 ve C2 tekerlekleri ile bağlanmış bulunmaktadır. 1 ve 1' kamları orta milin üzerine yerleştirilmiş olup çift kamlı bir mekanizma oluştururlar. Bu mekanizmalar eski mekanik dokuma tezgâhlarında bez ayağı ve dimi örgülü kumaşların üretiminde kullanılmaktadırlar.

 

Bağımsız hareketli negatif kamlı mekanizmalarda ise çerçeveler arasında herhangi bir bağlantı bulunmamasından dolayı, çerçeveler hareket serbestliği kazanmaktadır ve çerçevelerin yer değiştirme durumları birbirlerinden bağımsızdır.

 

 

 

 

 

Yukarıdaki şekildeki 1 numaralı kam kendi ekseni boyunca döndüğünde bağlı olduğu 2 numaralı kolun ve 3 bağlantı elemanının yardımıyla 4 numaralı çerçeveyi aşağı doğrultuda hareket ettirerek çerçevenin alt konuma gelmesini sağlar. Geri dönüş hareketi ise 6 numaralı yay vasıtası ile yapılmaktadır.

 

Fakat üst konumda bulunan yay bağlantısı dokuma işlemi sırasında çözgü ipliklerinin kopuşlarının giderilmesi ve iplik kontrolünü zorlaştırdığı için dokuma makinelerinde yay sistemi alt konumda bulunan kam mekanizmaları daha çok tercih edilmektedirler. Bu mekanizmalara örnek şekil aşağıda görülmektedir.

 

 

 

 

Şekildeki mekanizma incelendiğinde; 1 numaralı kam kendi ekseninde döndürüldüğünde 2 ve 3 numaralı kolların yardımı ile 4 numaralı çerçeve dikey doğrultuda hareket etmektedir. Mekanizmadaki 4 numaralı çerçeve kılavuzla yönlendirilmekte ve kızaklara yerleştirilmesinden dolayı çözgü ipliklerine daha sağlam ve titreşimsiz bir hareket iletilebilmektedir. Mekanizma boyutları da önemli derecede küçültülmüştür. Mekanizmada 6 numaralı yay sistemi ise; alt konumda ve 2 numaralı kol ile bağlantılı şekilde tasarlanmıştır.

 

Negatif kamlı mekanizmalarda çerçevelerin geriye hareketinin ve temasın sağlanması için yayların kullanılması mekanizma için dezavantaj oluşturmaktadır.

 

Bu tip mekanizmalarda bulunan yaylar enerji sarfiyatını 2 katına çıkarmakta ve kam çiftinin aşınma süresini kısaltmaktadır. Ek kuvvet iletildiği için, uzuvların boyut ölçüleri ve buna paralel olarak kütleleri büyümekte, mekanizmaların yüksek hızlar altında çalışması zor olmaktadır.

 

Pozitif kamlı ağızlık açma mekanizmaları

 

Bu tip mekanizmalarda geri getirme tertibatları olmadan çerçevelerin hem kaldırılması hem de indirilmesi kamlarla sağlanmaktadır. Dokuma makinelerinde bulunan pozitif kam sistemleri hareketlerin daha kolay ve düzgün yapılmasını sağlamaktadır.

 

Pozitif sistemlerde kamlar hareketlerini çerçeve ayaklarıyla bağlantılı olan izleyicilere verirler. İzleyiciler konstrüksiyona göre kanallı veya kanalsız eksantriklerle çalışırlar. Kanalsız eksantrikler de ayak toparlağı eksantriğin üzerinde, kanallılarda ise kanalın içinde seyreder.

 

 

 

 

 

 

Aşağıdaki şekilde örnek pozitif kamlı ağızlık açma mekanizması incelendiğinde; 2 numaralı kam kendi ekseni etrafında döndürüldüğünde, 3 numaralı izleyici kapalı kam sisteminden hareketi almakta ve 4,5,6 numara ile gösterilen kol bağlantıları vasıtası ile 7 numaralı çerçeveye hareket iletimi söz konusudur. Kam konstrüksiyon yapısı karmaşık olan bu sistem yüksek hızlarda çalışma imkânı vermektedirler.

 

 

 

 

 

 Aşağıdaki şekilde ise kapalı çift kam kullanılmış pozitif kamlı bir ağızlık açama mekanizması görülmektedir. Bu mekanizmanın da çalışma prensibi pozitif kamlı ağızlık açma mekanizmalarınla benzer olup, mekanizma Sulzer firması, STB firması ve birçok mekiksiz dokuma tezgahların da kullanılmaktadır.

 

 

 

 

 

Bu sistemler dışında basit dokumalar ve çerçevenin bekleme yapması söz konusu olmayan dokuma makinelerinde eksantrikli ve kollu ağızlık açma mekanizmaları da kullanılmaktadır. Bu mekanizmalara ait iki örnek aşağıda görülmektedir.